اقتصاددان : به همت موسسه فرهنگی بزرگمهر حکیم، نشست شاهنامه پژوهی تخصصی با مدیریت دکتر محمد رسولی( شاهنامه شناس و حقوقدان) و حضور استادان و صاحب نظران و شاهنامه پژوهان، پنجشنبه ۲۸ تیر ماه ۱۴۰۳ در خانه ی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
در این نشست سرآغاز جنگ های ایران و توران بررسی و مطالعه گردید. همچنین تاریخ خانه سازی و شهر سازی در ایران بر اساس شاهنامه بررسی شد و معلوم شد که انسان ایرانی از آغاز سپیده دم تاریخ در دوران کیومرث نوعی از خانه سازی را دانسته بود و سپس به تدریج بر نوع و گونه و کیفیت آن افزوده است. تا حدی که در زمان جمشید این هنر به اوج خود رسیده است.
در این نشست، بار دیگر بحث” چیستی و کیستی دیو و دیوها” در شاهنامه مطرح شد و استاد دکتر هوشنگ طالع یادآور شدند که “دیو” در واقع اشاره به خداوند هم داشته است. زیرا در درازنای تاریخ، تا چندین هزار سال دیو معنای خدا می داده است. چنانکه هنوز هم در برخی کشورها ( از جمله فرانسه، هندوستان و…) این واژه با اندکی تفاوت در تلفظ معنی خداوند می دهد. ایرانیان باورمند بودند ( و هستند ) که همه ی دانش ها و علوم نزد خداوند است. اگر هم انسان دانشی را با کوشش کشف می کند، باز این لطف خدا به انسان است که دانش و یا حکمتی را به انسان اعطا نموده است. از این رو در شاهنامه می خوانیم که ” دیوان به ایرانیان( انسان ها) خط و نوشتن آموختند.
دکتر محمد رسولی نویسنده ی کتاب ” نگاهی نو به شاهنامه” (که نشست های تخصصی شاهنامه پژوهی بر اساس این کتاب پیش می رود) نیز گفت:
اینکه در شاهنامه می خوانیم تهمورث، “دیوان را به افسون ببست” اشاره به پیشرفت علم و دانش دارد. زیرا افسون در لغت معنی چاره، تدبیر، دانش، فن و شگرد و شگرد شناسی دارد. در اینجا انسان ایرانی با پیشرفت، فرا گرفته بود چگونه دانش و رموز علوم و قوانین هستی و فیزیک و شیمی را کشف کند. این توانمندی و توفیقات در کنار باورمندی به اینکه همه ی دانش ها نزد خداست، سبب میشود که در شاهنامه بخوانیم دیوان ” نبشتن به خسرو بیاموختند” و بخوانیم که تهمورث ” از ایشان دو بهره به افسون ببست”.
شاید راز مهم این بیت :
از ایشان دو بهره به افسون ببست
دگرشان، به گرز گران کرد پست”
همین است که تا حد امکان با تسلط بر علم و دانش، امور را پیش بردند و هر کجا که علم به آن نرسیده بود،با مقاومت و پایداری و امکانات فیزیکی زندگی را اداره می کردند.
در این نشست به تاریخچه معماری و به ویژه هنر “طاق زدن” اشاره شد و این نیز گفته شد که بسیاری از هنرهای معماری دوره ی اشکانیان، منسوب به ساسانیان شده است. آقای منوچهر پیشوا نیز در این باره پژوهش خود را به باشندگان ارایه داد.
در ادامه ی نشست نکته ی مهم” پیدایش گردونه، ارابه” در شاهنامه مورد توجه قرار گرفت که ایرانیان در آغاز کار منوچهر داشته اند و بدیهی ست که گردونه بدون ” چرخ” ساخته نمی شود. در اینجای بحث دوستان به صدا و سیما انتقاد داشتند که” همین چند روز پیش در شبکه ی ۴ راجع به تاریخچه ی چرخ ،برنامه داشته، اما هیچ اشاره ای به وجود چرخ در کتاب تاریخ ایران یعنی شاهنامه نداشته است! زیرا از محتویات تخصصی شاهنامه، آگاهی کافی وجود ندارد.
مهندس سید جعفر سید موسوی از پژوهندگان ارشد کشور و فعال فرهنگی و شاهنامه پژوه، گفتند:
در برخی آثار باستانی و مساجد قدیمی، از جمله و به طور مشخص در مسجد یزد، تصویر گردونه و گردونه ی مهر را کشیده اند. این امر نشان می دهد تصویر این گردونه که شبیه به همان صلیب شکسته ی معروف است ارتباطی با حزب نازی آلمان نداشته است و از دیرباز وجود داشته و نشانی ایرانی است.
دکتر طالع ضمن تایید موضوع یاداور شدند، ایرانیان نام حضرت علی ع را با استفاده از همین نماد گردونه ی مهر بر اماکن مهم حک کرده و می نوشتند !
مهندس مسعود جهان نما(شاهنامه پژوه، فعال فرهنگی و حقوقدان) راجع به جهات چهارگانه ی جغرافیایی و تغییراتی که در بیان طی گذر زمان های طولانی داشته اند، توضیحات علمی ارایه داد.
سرکار بانو احمدی، سرکار خانم زهرا گلسرخی از دیگر شاهنامه پژوهان حاضر در نشست نیز نظرات خود را ارایه نمودند و از جمله خانم زهرا گلسرخی گفتند: اینکه در این قسمت شاهنامه ( داستان منوچهر) اشاره به وجود شیر و پلنگ در دربار ایران می شود، کنایه از قدرت و جبروت پادشاهی ایران در آن دوران و شکوه و عظمت و اقتدار و ثبات دارد.
به یک دست، بر بسته شیر و پلنگ
به دست دگر، ژنده پیلان جنگ !
در پایان این نشست پر بار، دکتر محمد رسولی توضیحات تکمیلی راجع به این بخش شاهنامه را داد و از همگان برای توجه بیشتر و ژرف تر به شاهنامه دعوت نمودند.
شایان ذکر است نشست های شاهنامه پژوهی تخصصی بیش از دو سال است که توسط دکتر محمد رسولی( شاهنامه شناس نو اندیش) در آخرین پنجشنبه ی هر ماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
در حاشیه ی این نشست، مهندس خسرو رفیعی( رییس انجمن روابط عمومی های ایران) که سابقه ی خدمت در سازمان آب کشور را دارد و در این مورد صاحب نظر است، از لزوم صرفه جویی در مصرف آب و پاسداشت آب بر اساس آموزه های شاهنامه که در کتاب شاهنامه و فرهنگ ایرانی آب از عناصر مقدس و بسیار مهم است، سخن گفت و اضافه کرد: از مصادیق بارز امر به معروف، دعوت دیگران به حفظ آب است و از مصادیق نهی از منکر، طبق شاهنامه ،نهی دیگران از هدر دادن آب است.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
