استاد رسول خان امین از افغانستان با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت : سه سال از حاکمیت امارت اسلامی افغانستان در شرایطی سپری میشود که این نظام با مجموعهای از چالشهای داخلی و خارجی روبهرو بوده است. عدم بهرسمیتشناسی رسمی از سوی بسیاری از کشورها، تحریمهای مالی، محدودیتهای بانکی و کاهش تعاملات رسمی بینالمللی، فشارهایی بودند که اداره کشور را دشوار میساخت. با این حال، تجربه سال ۲۰۲۵ نشان داد که امارت اسلامی با حکومتداری مقتدرانه، مدیریت منسجم و تکیه بر ظرفیتهای داخلی توانست ساختارهای اساسی حکومتی را حفظ کرده و امور کشور را بهگونهای مؤثر به پیش ببرد.
با وجود محدودیتهای بانکی و مسدود بودن داراییهای خارجی، اقتصاد افغانستان با ثبات نسبی و مدیریت واقعبینانه اداره شد. بازارهای داخلی فعال باقی ماندند، تجارت داخلی استمرار یافت و استفاده هدفمند از مسیرهای ترانزیتی زمینی و ریلی، بهویژه خط آهن هرات–خاف، جایگاه ترانزیتی افغانستان را در سطح منطقه حفظ کرد. این روند به افزایش عواید گمرکی انجامید و نشان داد که کشور میتواند در چارچوب امکانات موجود، نقش اقتصادی خود را بهطور مؤثر ایفا کند.
بخش کشاورزی، بهعنوان ستون اصلی اقتصاد ملی، نقش اساسی در تأمین معیشت مردم داشت. تولیدات زراعتی در بسیاری از ولایات ادامه یافت و صادرات میوههای تازه و خشک به کشورهای منطقه برقرار ماند. این واقعیت بیانگر آن است که اقتصاد افغانستان از توان داخلی، پایداری و خوداتکایی نسبی برخوردار بوده و صرفاً متکی به کمکهای خارجی نیست.
در کنار مدیریت داخلی، دیپلماسی فعال منطقهای یکی از ارکان مهم حکومتداری امارت اسلامی در سالهای اخیر بوده است. تعاملات سازنده با کشورهای همسایه و منطقه، از جمله ایران، پاکستان، چین، ازبکستان، ترکمنستان و قطر، زمینه تداوم تجارت، ترانزیت کالا و تأمین نیازهای اساسی کشور را فراهم ساخت. این رویکرد عملگرایانه دیپلماتیک، بدون وابستگی سیاسی، توانست روابط اقتصادی منطقهای افغانستان را حفظ کرده و از جایگاه کشور در معادلات منطقهای صیانت نماید.
در حوزه مالی، مدیریت منظم عواید داخلی از دستاوردهای مهم امارت اسلامی بهشمار میرود. با کاهش کمکهای خارجی، تمرکز بر عواید گمرکی، مالیات داخلی، کنترل مصارف و جلوگیری از ضایع شدن بیتالمال، امکان تأمین هزینههای اساسی حکومت فراهم شد. نظم در گمرکات و شفافیت نسبی در جمعآوری عواید، نمونهای از مدیریت مقتدرانه منابع ملی بود که به استمرار خدمات دولتی انجامید.
از نظر امنیتی، تأمین امنیت سراسری و حاکمیت واحد در کشور، نقش تعیینکنندهای در ثبات عمومی ایفا کرد. باز بودن شاهراهها، کاهش ناامنی و تأمین آرامش، رفتوآمد مردم، تجارت و فعالیتهای اقتصادی را تسهیل نمود و فضای اعتماد و اطمینان را در جامعه تقویت کرد.
در عرصه فرهنگی، توجه به ارزشهای دینی، سنتی و ملی افزایش یافت. برنامههای فرهنگی و بازیهای سنتی به تحکیم هویت ملی و انسجام اجتماعی کمک کرد و نقش مهمی در ارتقای روحیه عمومی جامعه داشت. در بخش صحت عامه نیز، با وجود منابع محدود، مراکز درمانی در سراسر کشور فعال باقی ماندند و خدمات صحی اساسی، واکسیناسیون و مراقبتهای اولیه با همکاری نهادهای بشردوستانه ادامه یافت.
در حوزه ورزش، ورزشکاران افغان در سطح ملی و برخی رقابتهای منطقهای و بینالمللی حضور فعال داشتند و با کسب مدالها، افتخار و غرور ملی را تقویت کردند. مسابقات داخلی در فوتبال، کریکت و ورزشهای سنتی، نقش مؤثری در ایجاد انگیزه و نشاط در میان جوانان ایفا کرد.
در مجموع، سه سال حاکمیت امارت اسلامی افغانستان، بهویژه سال ۲۰۲۵، دورهای از حکومتداری مقتدرانه در شرایط چالشبرانگیز، حفظ ثبات، تأمین امنیت و مدیریت مستقل امور داخلی بوده است. این تجربه نشان داد که با اتکا بر توان داخلی، دیپلماسی منطقهای و مدیریت منظم منابع، میتوان کشور را با اقتدار اداره کرد. با ادامه این مسیر، انتظار میرود در سال ۲۰۲۶ تمرکز بیشتری بر توسعه اقتصادی، گسترش همکاریهای منطقهای و تقویت ظرفیتهای داخلی صورت گیرد تا افغانستان گامهای استوارتر به سوی ثبات پایدار و خودکفایی بردارد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
