اقتصاددان نوشت : مصاحبه برنامه “پاسپورت دیپلماتیک” تلویزیون رومانی با موسویان
احیاء برجام و منطقه ای کردن آن در خاورمیانه، بزرگترین گام بسمت خاورمیانه عاری از سلاحهای هسته ای است.
شورای امنیت سازمان ملل بعنوان بالاترین مرجع جهانی تامین امنیت، به یک نهاد بی خاصیت تبدیل شده است.
رقابتهای قدرتهای جهانی و منطقه ای، یکی از عوامل بحرانهای جاری است.
هشت کشورحاشیه خلیج فارس باید یک ساختار جدید امنیت و همکاری جمعی در حوزه خلیج فارس ایجاد کنند.
مجری: شرایط در مورد خاورمیانه روز به روز خطرناکتر و پیچیده تر میشود. دلیل این وضعیت چیست؟
موسویان: یکی از دلائل مهم، ضعف شورای امنیت سازمان ملل است. این شورا بالاترین مرجع جهان در تامین صلح و ثبات و امنیت بین المللی است که متاسفانه در انجام تعهدات و وظائف خود بسیار ضعیف عمل کرده در حدیکه به یک نهاد بی خاصیت تبدیل شده است. نقش شورای امنیت سازمان ملل در خاتمه بخشیدن به جنگهای متعدد خاورمیانه در دهه های گذشته همچون حمله آمریکا به عراق و افغانستان، حمله ناتو به لیبی و یا حمله عربستان به یمن در حد صفر بوده است.
وقتی که بالاترین مرجع مسئول تامین صلح و امنیت جهانی بی خاصیت شده، گزینه دوم قدرتهای جهانی هستند که میتوانند با ابتکارات و همکاری خود به بحرانها خاتمه دهند. متاسفانه بخشی از مشکلات خاورمیانه بخاطر رقابت خود قدرتهای جهانی است که منطقه را درگیر بی ثباتی و جنگهای طولانی کرده است مثل حمله شوروی به افغانستان و بعد هم حمله آمریکا به افغانستان.
سومین مشکل بی تدبیری و اختلافات قدرتهای منطقه است . در حالیکه منطقه در آستانه سقوط است، قدرتهای منطقه ای همچون عربستان ومصر وایران و ترکیه گفتگو وهمکاری جدی برای حل مشکلات را ندارند وبدتر اینکه برخی از مشکلات هم بخاطر رقابتهای بین خود این قدرتهای منطقه است.
این سه خلا منطقه را در معرض نابودی قرار داده است.
مجری: گفتگو های رسمی فعلی در مورد حل بحرانهای جاری همچون جنگ غزه تا کنون بی نتیجه بوده. آیا شما جنگ بزرگتردر منطقه را پیش بینی میکنید؟
موسویان: اگرشرایط به همین وضع ادامه یابد، علاوه بر “دولتهای ورشکسته” فعلی مثل لیبی و وسوریه ، شاهد دولتهای ورشکسته بیشتری در منطقه خواهیم بود بلکه یک “منطقه ورشکسته” خواهیم داشت که عواقب وحشتناک برای منطقه و برای صلح و ثبات و امنیت جهانی خواهد داشت همچون گسترش تروریسم و بحران انرژی. لذا باید اقدامات موثر و جدی برای ختم بحرانهای جاری صورت بگیرد.
دو محور در تامین صلح و ثبات درازمدت منطقه تاثیر گذار خواهد بود.
یکی حل بحران فلسطین است که در حقیقت مادربحرانهای زیادی در منطقه میباشد. طی حدود 80 سال گذشته حدود 400 قطعنامه مجمع عمومی ویا شورای امنیت سازمان ملل در مورد فلسطین را داشته ایم که بسیاری از آنها بر تشکیل دو دولت بعنوان راه حل و نیز تخلیه مناطق اشغالی فلسطین توسط اسرائیل بعد ازجنگ 1967تصریح و تاکید کرده اند. اما متاسفانه این قطعنامه در اجرا کاملا شکست خورده چون اسرائیل روی یک دولت آنهم دولت یهودی اصرار ورزیده است. البته در منطقه دیدگاه دیگری هم مثل دیدگاه ایران وجود دارد که معتقد به یک دولت آنهم فلسطینی است. اما نهایتا اگر قطعنامه های سازمان ملل ملاک باشد، تنها راه حل این است که اسرائیل مناطق اشغالی فلسطینی ها را تخلیه کند و دو دولت مستقل تشکیل شود.
مورد دوم هم مشکل رقابتها و اختلافات بین کشورهای اسلامی است مثل اختلافات ایران وبرخی از کشورهای عربی و اختلافات عربی-عربی. اختلافات بین کشورهای عربی هم بحدی زیاد است که حتی در بین شش عضو شورای همکاری خلیج فارس نبز اختلافات مهم همچون اختلافات مرزی وجود دارد. این اختلافات قبل از انقلاب هم بوده که همچنان ادامه دارد.
یکی از راههای موثرو مهم، ایجاد یک مجمع گفتگو بین ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است. هشت کشور حاشیه خلیج فارس باید یک ساختار جدید امنیت و همکاری در حوزه خلیج فارس ایجاد کنند مشابه سازمان همکاری و امنیت اروپا یا اتحادیه اروپا. ایجاد چنین نظام امنیت و همکاری جمعی میتواند به رقابتهای مضر فعلی خاتمه داده و زمینه رشد و توسعه اقتصادی منطقه خلیج فارس را فراهم و در جهت حل بحرانهای منطقه ای مثل بحران یمن و سوریه و لیبی گامهای موثر بردارد.
مرحلعه سوم برقراری صلح و امنیت جامع برای کل خاورمیانه است. عاریسازی خاورمیانه از سلاحهای هسته ای و کشتار جمعی میتواند شروع درستی برای چنین ایده ای باشد. اسرائیل تنها کشور خاورمیانه است که بمب اتم دارد. ایران به یک کشور”استانه بمب هسته ای” تبدیل شده و عربستان هم در مسیر برخورداری از تکنولوژی غنی سازی است. در صورت موفقیت عربستان، سایر کشورها مهم مثل ترکیه و مصر هم به این توانمندی دست خواهند یافت. ادامه اختلافات و بحرانها، مشوقی برای حرکت این کشورها بسمت بمب هسته ای خواهد بود. لذا بهتر است که از هم اکنون قطعنامه های سازمان ملل در مورد خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای اجراء شود.
مجری: با اینهمه اختلافات چطور میشود به چنین اهدافی دست یافت؟
موسویان: من حرف شما را درک میکنم. خیلی ها هیچ امیدی ندارند. اما اگر بخواهیم بحرانها را حل کنیم، باید بر مبنای نرمها و مقررات بین المللی عمل کنیم. بحران فلسطین بر اساس قطعنامه های سازمان ملل قابل حل است. مشکل حمایت یکطرفه آمریکا و قدرتهای غربی از اسرائیل است. اگر آمریکا صدور تسلیحات به اسرائیل را قطع کند، جنگهای اسرائیل علیه غزه و لبنان هم متوقف میشود.
اگر بخواهیم خلع سلاح هسته ای صورت گیرد، تنها راهش اجرای قطعنامه های سازمان ملل است که باید اسرائیل بمب های اتمی خود را نابود کند. اگر حسن نیت و اراده سیاسی باشد با احیاء برجام و منطقه ای کردن اصول برجام در خاورمیانه، بزرگترین گام بسمت خاورمیانه عاری از سلاحهای هسته ای برداشته خواهد شد. برای حصول برجام 13 سال قدرتهای جهانی و ایران مذاکره کردند وبیش از 200 دانشمند هسته ای درگیر بودند تا جامعترین سند تاریخ عدم اشاعه سلاح هسته ای تحت عنوان برجام تهیه شد. لذا احیاء برجام و منطقه ای کردن آن، یک گام بلنددر مسیر خلع سلاح هسته ای در خاورمیانه خواهد بود.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
