کابینه پیشنهادی پزشکیان روز گذشته در صحن علنی مجلس رونمایی شد. حالا این نمایندگان مجلس باید با رای اعتمادشان تکلیف کابینه دولت جدید را مشخص کنند. پیش از این مسعود پزشکیان، با انتصاب پورمحمدی به عنوان رییس سازمان برنامه و بودجه و علی طیب نیا در سمت مشاور عالی، بخشی از تیم اقتصادی خود را چینش کرد. البته گفته می‌شود احتمال ابقای فرزین در سمت ریاست بانک مرکزی وجود دارد. با معرفی کابینه پیشنهادی پزشکیان، چهره‌های اصلاح‌طلب یکی بعد از دیگری توییت کرده و به آنچه دولت چهاردهم «وفاق ملی» می‌خواند، نقد می‌کنند. عضو شورای راهبری دولت چهاردهم هم گفته که حدود نصف اعضای کابینه و به عبارتی مهم‌ترین وزرا متعلق به جریان سیاسی شکست‌خورده در انتخابات است. در این دولت مهم‌ترین وزارتخانه‌ها به جریان اصولگرا داده شده است. منتقدان کابینه دولت چهاردهم، به پزشکیان در چینش کابینه نمره مردودی دادند. در این گزارش ضمن پرداختن به نگاه منتقدان، نیم نگاهی به کارنامه کاری نامزدهای پیشنهادی، برای دو وزاتخانه مهم صمت و جهاد کشاورزی انداختیم.
«دو دو » نمایندگان
به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل ، روز گذشته لیست وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان رسما به مجلس ارائه شد. محمدباقر قالیباف پس از قرائت نامه دولت چهاردهم درباره وزرای پیشنهادی تاکید کرد که از امروز دوشنبه براساس جداولی که پیش‌بینی شده کمیسیون‌ها برای بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی تشکیل می‌شود. براساس آیین نامه داخلی مجلس، نمایندگان یک هفته برای بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی در کمیسیون‌های تخصصی فرصت دارند و بعد از آن مجلس باید در جلسات متوالی در صحن علنی وارد بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی شود. آن طور که برخی رسانه‌ها نوشتند: هنگام قرائت اسامی وزرای پیشنهادی دولت توسط قالیباف، رییس مجلس تعدادی از نمایندگان با حالت اعتراض با صدای بلند «دو دو » کردند ومخالف خودرا با وزیر معرفی شده کابینه دولت چهاردهم اعلام کردند. وقتی اسامی سیدمحمد اتابک، برای وزارت صمت، عباس عراقچی وزارت امور خارجه، عباس علی آبادی وزارت نیرو، اسکندر مومنی وزارت کشور، فرزانه صادق وزارت راه، احمد میدری وزارت کار اعلام شد ناگهان اکثریت نمایندگان مجلس به عنوان اعتراض از جا برخاستند و با «دو دو » کردن مخالفت خودشان را با این تعداد از وزرای پیشنهاد شده اعلام کردند و دقایقی مجلس متشنج شد که قالیباف نمایندگان را به آرامش دعوت کرد. بنابراین به نظر می‌رسد بر خلاف آنچه دولت و برخی چهره‌های سیاسی از همراهی مجلس و دولت در تایید و رأی اعتماد وزرا می‌گفتند کار مسعود پزشکیان جهت رأی اعتماد گرفتن برای وزرایش در مجلس دوازدهم بسیار سخت خواهد بود. به‌طوری که مالک شریعتی نماینده مجلس نوشت: حداقل ۴ وزیر پیشنهادی پزشکیان رای اعتماد نمی‌گیرند.
انتقادها به کابینه
معرفی وزرای پیشنهادی پزشکیان اما انتقادهایی را به دنبال داشت. آنچه در نگاه نخست به اسامی پیشنهادی آقای پزشکیان بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند، این است که با وجود اینکه او نامزد اختصاصی اصلاح‌طلبان بود اما به جز محمدرضا ظفرقندی وزیر پیشنهادی بهداشت و همتی به عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد، نام اصلاح‌طلب شناسنامه‌داری در آن به چشم نمی‌خورد. تقریبا یک چهارم وزرای پیشنهادی پزشکیان، در دولت رییسی حضور داشته‌اند که سهم قابل ملاحظه‌ای به اصولگرایان و آن هم اصولگرایان دولت رییسی که معمولا از جنس پایداری‌اند، است. دنیامالی هم شاید سهم قالیباف از دولت پزشکیان باشد. تعدادی از وزرای پیشنهادی هم نزدیک به جریان اعتدالی هستند؛ مانند عباس عراقچی، محمدرضا صالحی امیری و احمد میدری. البته علیرضا نوری قزلچه را هم شاید بتوان به تعبیری نزدیک به نیروهای میانه‌رو و اعتدالی در نظر گرفت.
از دیگر انتقاداتی که به کابینه می‌شود، ابقای برخی از وزرای دولت رییسی است. «اسماعیل خطیب» به عنوان وزیر اطلاعات، «امین حسین رحیمی» به عنوان وزیر دادگستری و «عباس علی‌آبادی» نیز به عنوان وزیر نیرو سه وزیر در دولت سیزدهم هستند که در لیست کابینه پیشنهادی پزشکیان به چشم می‌خورند. «خطیب و رحیمی» در دو سمتی که بوده‌اند ماندگار شده‌اند، اما علی‌آبادی که در دولت سیزدهم وزیر صمت بود در این دولت به عنوان وزیر نیرو معرفی شده است. پیش‌تر محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی دولت سیزدهم با حکم پزشکیان در سمت خود ابقا شده بود. البته حضور اسکندر مومنی برای وزیر کشور هم نیز موجی از انتقادات را به همراه داشت. برخی در واکنش به حضور او در کابینه پیشنهادی اعلام کردند که او یک نظامی است و تخصص لازم برای حضور در این جایگاه مهم سیاسی وحل مسائل مهم فرهنگی را ندارد. برخی هم این پرسش را مطرح کردند که آیا در جبهه اصلاحات هیچ گزینه شایسته‌ای وجود نداشت که پزشکیان برای وزارت کشور معرفی کند؟
برخی هم به حضور دنیا مالی به عنوان نامزد پیشنهادی وزارت ورزش در لیست کابینه تاختند. به گفته منتقدان، او از چهره‌های نزدیک به قالیباف است و انتخابش بر مبنای سهم خواهی حزبی وگروهی است. غلامحسین کرباسچی در واکنش به پذیرش پست وزارت از سوی احمد دنیامالی وقتی در انتخابات، دولت پزشکیان را دولت مرعوب و مسدود توصیف کرده بود، توییتی منتشر کرد. محظور آقای رییس‌جمهور برای تشکیل دولت وفاق ملی را میتوان درک کرد. ولی چطور می‌شود با اعتقاد به اینکه این دولت دولت مرعوب است باز هم قبول مسوولیت کرد!
نصف کابینه متعلق به جریان سیاسی شکست‌خورده است
رحمت‌الله بیگدلی عضو شورای راهبری دولت چهاردهم هم درباره لیست وزرای پیشنهادی رییس‌جمهوری به مجلس و ترکیب آنها به خبرگزاری مهر گفته است: جز ۷ نفر از وزرای مهم پیشنهادی مابقی اسامی لیست پیشنهادهای شورای راهبری به رییس‌جمهوری است. او همچنین بیان کرده: هیچ سابقه‌ای از جریان اصولگرایی نداریم که وقتی برنده انتخابات می‌شود حتی به صدای جریان اصلاحات و اقوام و… گوش کند چه برسد به اینکه بخواهد در جایی که قرار است وزرا را انتخاب کند عضوی از اعضای آن جمع اصلاح‌طلب باشند. بیگدلی توضیح داده: مثلادر دولت احمدی‌نژاد یا دولت رییسی نه تنها در سطح وزرا، بلکه در سطح معاونان وزرا یا استانداران و فرمانداران و بخشداران از جریان اصلاح‌طلبی استفاده نشد. اینکه در لیست پیشنهادی وزرای آقای پزشکیان مهم‌ترین وزرا اصولگرا هستند به نظر من بالاتر از از وفاق ملی و حتی ائتلاف است؛ زیرا حدود نصف اعضای کابینه و به عبارتی مهم‌ترین وزرا متعلق به جریان سیاسی شکست‌خورده در انتخابات است. در این دولت مهم‌ترین وزارتخانه‌ها به جریان اصولگرا داده شده است.
مخالفت جبهه اصلاحات با کابینه پیشنهادی
انتقادات از مسعود پزشکیان و کابینه‌ای که ساخته، بالا گرفته است. چهره‌های اصلاح‌طلب یکی بعد از دیگری توییت کرده و به آنچه دولت چهاردهم «وفاق ملی» می‌خواند، نقد می‌کنند. رییس جبهه اصلاحات ایران با انتشار یک توییت مخالفت تلویحی این جبهه با کابینه پیشنهادی پزشکیان را اعلام کرد. آذر منصوری، رییس جبهه اصلاحات در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «در نامه جبهه اصلاحات ایران به رییس‌جمهور: در مرحله اول شکل‌گیری هیات دولت اجازه ندهید، ویژه گزینی‌ها و روندهای ناصواب موجب حذف شایستگان و ناامیدی مردم از انتخاب خود شود که حتی تا روز رأی‌گیری برای آمدن پاى صندوق و رأی دادن به شما تردید داشتند.»
یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به کابینه پیشنهادی پزشکیان توییتی منتشر کرد. پروانه سلحشوری، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: پزشکیان در اولین امتحان به جز در مواردی معدود، نمره مردودی گرفت. او نوشت: «کابینه‌ای که نه بر اساس شایستگی و تخصص و مشورت کارگروه‌ها و شورای راهبری، بلکه با سهم‌خواهی و دخالت آشکار این و آن شکل گرفت. تجربه جهانی نشان داده عمر چنین دولت‌هایی کوتاه است و به سرانجام نمی‌رسد.»
شهیندخت مولاوردی هم در این باره در توییتر نوشت: «هرچند مدیریت کشور با یکدست‌سازی و خالص‌سازی به بن بست نزدیک شد، اما این دلیل نمی‌شود این بار از آن طرف پشت بام بیفتیم. کابینه جای کسانی است که حداقل به اصل «توافق در داخل و تعامل با دنیا» پایبند باشند؛ سرمایه‌ساز برای برخی و امیدآفرین برای برخی دیگر! »
جلیل رحیمی جهان آبادی، نماینده نماینده تربت جام، تایباد، باخرز و صالح‌آباد در مجلس نیز از کابینه پیشنهادی پزشکیان انتقاد کرد و در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آقای رییس‌جمهور هشت وزارتخانه به اصولگرایانی که مقابل شما و ما ایستادند و به شما رای ندادند رسید. یک وزارتخانه به اهل سنت که با همه وجود شما و جنبش اصلاحات را یاری نمودند؛ نرسید. کجای این کابینه وفاق ملی است؟ ما مگر بخشی از ملت ایران نیستیم؟»
برخی هم در شبکه اجتماعی ایکس به میانگین سنی کابینه اشاره کرده ونوشتند: «میانگین سنی بالای وزرای پیشنهادی با وعده‌های آقای پزشکیان مبنی بر سهم دهی به جوانان در مدیریت کشور همخوانی ندارد.» کانال راهبرد هم درباره وضعیت سنی کابینه نوشت: احمد میدری، ستار هاشمی، همتی، عراقچی، ظفرقندی، نوری قزلجه، فرزانه صادق، پاک‌نژاد، صالحی امیری، عباس صالحی، سیمایی صراف یعنی ۶۰ درصد از وزرا از پیشنهادهای کارگروه‌های شورای راهبری تشکیل دولت چهاردهم هستند. ۱۴ نفر برای بار اول وزیر می‌شوند. میانگین سن کابینه هم حدود ۵۵ سال خواهد بود. یک نفر زن در کابینه حضور دارد.
در ادامه این گزارش نگاهی به کارنامه دو نامزد پیشنهادی برای وزات صنعت، معدن وتجارت و وزارت جهاد کشاورزی خواهیم انداخت.
اتابک؛ وزیر پیشنهادی صمت
پس از اعلام اسامی مختلف برای گزینه صمت نام سیدمحمد اتابک، به عنوان گزینه نهایی وزارت صمت معرفی شده است. سید محمد اتابک پیش از این معاون اقتصادی بنیاد مستضعفان بوده است. او که سابقه مدیریت در صنایع سیمان و فولاد و … را در کارنامه کاری خود دارد، از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۴۰۰ عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران بوده است. سیدمحمد اتابک در سال ۱۳۳۷ متولد شد. او کارشناس ارشد مهندسی عمران از دانشگاه میشیگان امریکا است. او درکارنامه کاری خود مدیرعاملی سیمان تهران را دارد. سیدمحمد اتابک همچنین به مدت ۸ سال در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ مدیرعامل هلدینگ صنایع معدنی کاوه پارس بود. او از سال ۱۳۹۸به عنوان معاون اقتصادی بنیاد مستضعفان منصوب شد. اتابک دارای سوابقی، چون رییس هیأت مدیره انجمن سیمان، رییس هیأت مدیره سیمان تهران، عضو شورای مشورتی وزارت صنایع و مجلس و… است.
برخی در انتقاد با این گزینه پیشنهادی صمت نوشتند که اتابک، با حوزه صنعت، معدن و تجارت آشنا نیست و حتی طبق اطلاعات کسب شده فعالان این بخش‌ها نیز وی را نمی‌شناسند به گفته آنها اتابک در دوره فعالیت در بنیاد مستضعفان، مدیریت صنایع معدنی را بر عهده داشت که اصولا قابل قیاس با حجم فعالیت‌های سه گانه وزارتخانه به خصوص تجارت و بازرگانی نیست. وی علاوه بر سن بالا، بیماری ریوی نیز دارد و قطعا با چنین مشکلات شخصی و فردی نمی‌تواند از پس مشکلات و موضوعات ریز و درشت صنعت، معدن و تجارت بر آید. به نظر می‌رسد، با توجه به اینکه بخشی از بدنه بخش خصوصی از معرفی اتابک به عنوان وزیر پیشنهادی صمت ناراضی باشند، کار او برای گرفتن رای اعتماد از مجلس سخت خواهد شد.
نوری قزلجه؛ نامزد پیشنهادی صمت
غلامرضا نوری قزلجه نیز از دیگر نامزدهای پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی بود که روز گذشته در لیست کابینه پزشکیان به چشم می‌خورد. از زمانی که غلامرضا نوری قزلجه از سوی پزشکیان به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی شده از سوی هم طیف‌هایش در مجلس مورد تکریم قرار گرفته است. او که ۳۰ سال سابقه خدمت در جهادکشاورزی را دارد درحال حاضر در مجلس است. نوری سه دوره است که نمایندگی مجلس را با خود به یدک می‌کشد. او در مجلس گذشته از اینکه در کمیسیون تخصصی کشاورزی، آب و منابع طبیعی بود؛ در یک دوره مجلس به عنوان معاون اجرایی رییس مجلس منصوب شد.
نوری فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی مهندسی کشاورزی- دامپروری، کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی و دانشجوی دکترای سیاست و توسعه کشاورزی است. طبق داده‌های موجود نوری از دهه هفتاد به استخدام وزارت جهاد کشاورزی درآمد و سابقه ۳۰ سال خدمت در این وزارتخانه را در مقاطع مدارج مختلف از کارشناسی تا مدیریت شهرستان را در کارنامه دارد، او همچنین در دوره‌ای به عنوان قائم‌مقام و مشاور وزیر نیز سابقه خدمت در مجموعه جهاد کشاورزی را دارد. طبق آنچه در سایت‌ها منتشر شده است؛ جمعی از نخبگان، متخصصان و تشکل‌های حوزه کشاورزی، پرسنل وزارت جهاد کشاورزی و همچنین گروهی از نمایندگان از جمله حامیان نوری برای معرفی به عنوان وزیر پیشنهادی جهادکشاورزی هستند. باتوجه به فعالیت و حضور نه چندان کم وی در مجلس پیش بینی می‌شود شناخت کاملی از وزارت جهادکشاورزی، باند‌های ثروت و قدرت فعال در آن، چالش و معضلات آن داشته باشد. از سویی دیگر با تکیه به فعالیت در بهارستان و شناخت اغلب نمایندگان ادوار از وی، بتواند با کسب آرا مطلوبی بر کرسی این وزارتخانه تکیه بزند.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
