اگر در جهان بشریت،عفریت فقر و تهیدستی،گلوی محرومان و گرسنگان را می‌فشارد،
اگر اهریمن بیماری و بی‌سوادی،جان و روان انسان‌ها را می‌آزارد،
اگر هیولای استعمار و استثمار با توده‌های زحمتکش جهان می‌ستیزد و خون ستمدیدگان
را بر زمین می‌ریزد،
اگر خلق‌های پابرهنه متفرّق‌اند و دشمنان مردم،متّفق،
اگر حاکمیّت استبداد و حکومت بیداد مردم جهان را از پیشرفت و رشد بازمی‌دارد،
همه به علّت بلای توسعه نیافتگی ملّت‌هاست.
توسعه، روندی است فراگیر در جهت افزایش توانایی‌های انسانی- اجتماعی برای
پاسخ‌گویی به نیازهای انسانی- اجتماعی، ضمن آن که نیازها پیوسته در پرتو
ارزش‌های فرهنگی جامعه و بینش‌های پایداری جهان پالایش یابند.
این گونه توسعه، نیازهای کنونی را بدون کاهش توانایی نسل‌های آینده دربرآوردن
نیازهایشان، برآورده می‌کند و توسعه‌ای پایدار است.
پدیدۀ توسعه را در آیینۀ نگاه چند صاحب نظر توسعه به تماشا می‌نشینیم:
پروفسور هگن (صاحب‌نظر توسعه) :
شخصیّت فرهنگی انسان اصلی‌ترین عامل ایجادکننده توسعه است.
پروفسور تئودور شولتز (برنده جایزه نوبل) :
کلید توسعه در دست انسان آموزش‌دیده است ، نه در منابع فیزیکی و مادی.
آدام اسمیت ( پدر علم اقتصاد ) :
مهارت نیروی کار ، مهم‌ترین عامل توسعه است و منابع انسانی پایۀ اصلی
ثروت ملّت‌ها به شمار می‌رود و سرمایه‌های مادی و طبیعی عامل تبعی‌اند،
نه عامل اصلی.
رابرت مالتوس :
آموزش و پرورش باعث پیدایش نظم ، تدبیر و اخلاق می‌شود و موجب آزادی
فردی و تقویت دوراندیشی جامعه است.
مایکل تودارو :
از نظر اقتصاددانان آنچه در نهایت خصوصیات و روند توسعه اقتصادی و
اجتماعی یک کشور را تعیین می کند ، منابع انسانی آن کشور است.
جان کنت گالبرایت :
این آموزش و پرورش است که تودۀ مردم را مستعد قبول راه‌ها و روش‌های
جدید برای تحقّق توسعه می‌سازد . اعتلای یک ملّت به آموزش و پرورش آن
ملّت بستگی دارد.
کنفوسیوس حکیم چینی در ۴۰۰۰ سال پیش اعلام کرد:
کشوری که روی آموزش و پرورش خود سرمایه گذاری می‌کند ، هیچ گاه
ورشکسته نمی‌شود.
بر پایه رهنمودهای فوق می توان آموزش و پرورش را چنین تعریف کرد:
هدف از آموزش و پرورش ، پرورش عقل سلیم در آحاد جامعه است تا از طریق آن بتوان
رفتار ، کردار و قضاوت‌های صحیح را برای مردم شکل داد . برای ساختن فرد ، خانواده
و جامعه و برای دست‌یابی به ارزش‌هایی همچون خوبی‌ها ، آزادی‌ها ، زیبایی‌ها ،
حقیقت‌ها و رشد و کمال.
در این فرایند، آموزش و پرورش هم ابزار و بستر توسعه است ، هم یکی از عوامل و
ابزارهای توسعه و هم یکی از اهداف مهم توسعه.
انسان محور توسعه است ، آن هم انسان آموزش‌دیده که با عقلانیت ، تدبیر ، آزادی ،
عدالت و رشد، سامان زندگی خود و دیگران را پی‌ریزی کند و آن هم در جهت رسیدن
به خوبی‌ها ، عدالت ، آزادی ، زیبایی ، حقیقت و رشد . نقش آموزش در این گونه
حرکت‌ها ، مستمر ، پایدار و تاریخی است. آموزش در این بستر همزاد انسان می شود
و تا پایان مسیر با اوست.
بی شک توسعه ، انسانی را سرباز و محور و راهبر خود می داند که دارای ویژگی‌های
پیش برنده باشد.
این ویژگی‌ها عبارتند از :
دارا بودن روحیّۀ عقل‌گرایی ، خردگرایی ، جهان‌گرایی ، جمع‌گرایی ، آینده‌نگری ،
انسان‌گرایی ، جهان‌بینی باز ، باورهای آگاهی‌بخش ، فرهنگ‌پذیری ، محاسبه‌پذیری ،
وقت‌شناسی ، آینده‌شناسی ، خستگی‌ناپذیری ، خیرخواهی ، آزادی‌خواهی ،
میهن‌پرستی ، صلح‌خواهی ، آرامش‌طلبی ، تغییرپذیری ، آزاداندیشی ، آزادگفتن ،
آزادکوشیدن ، تعصُّب آگاهانه توام با خرد ، روحیّۀ وحدت‌خواهی ، توان هزینهفایدهکردن
فعّالیّت‌ها ، توان مرتبه‌بندی کردن اولویت‌ها ، هدف‌داشتن ، مشارکت‌جویی و…
(منبع: ماهنامه آیین ،ش۳۲ و ۳۳ ، مقاله آقای محمد ستاری‌فر)
ما باید توسعۀ آموزش آموزش و پرورش را در راس همه برنامه‌ها و توسعۀ فناوری
اطلاعات و ارتباطات را در صدر برنامه‌های مهم آموزش و پرورش قرار دهیم و آن را به
عنوان یک برنامه زیرساختی ارزیابی کنیم. در برنامه‌های توسعه فرهنگی و اصلاحات
آموزشی می‌توانیم با بهره‌گیری از نیروی عظیم مغز افزار مدیران واحدهای آموزشی
گام‌های بلندی برداریم. در این صورت مدیران قادر می‌شوند تا با بهره‌گیری از اطّلاعا
پردازش شده در دسترس، نیازهای گوناگون واحدهای آموزشی خود را مانند:
برنامه‌ریزی، کنترل، تأمین منابع، کیفیّت‌بخشی و … پاسخ داده، روش‌های کاری،
اداری و آموزشی را بهینه سازند.
آموزش مدیران می‌تواند نخستین گام در توسعۀ صنعت «آی سی تی» تلقّی شود.
این آموزش می تواند شیوۀ مدیریّت آنان را متحوّل ساخته، با استفاده از روش‌های
صحیح علمی انجام وظایف اداری و آموزشی خود عمق بخشند.
با امید به فردایی روشن تر.
دانلود رایگان کتاب‌ها و دیگر آثار این قلم در کانال گزین‌گویه‌های مطهر
https://t.me/nedayemotahar
