کوثر سروری دانشجوی کارشناسی ارشد با درج مقاله ای در اقتصاددان نوشت : هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر توانایی حل مسئله و سازگاری زناشویی در زنان متقاضی طلاق شهر جلفا بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل زوجین (زنان) مراجعه کننده به مراکز مشاوره بهزیستی و دادگاه خانواده شهر جلفا در نیمه دوم سال 1403 بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 30 نفر (گروه آزمایش 15 نفر و کنترل 15 نفر) بودند که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه حل مسأله و مقیاس سازگاری زن و شوهر اسپنیر استفاده شد. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفتهای یک جلسه معنویت درمانی دریافت کردند. اما گروه کنترل بدون مداخله باقی ماند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیره (MANCOVA) استفاده شد. كه برای این منظور از نرم افزار آماری SPSS بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که معنویت درمانی بر توانایی حل مسئله و سازگاری زناشویی در زنان متقاضی طلاق شهر جلفا تاثیر معناداری دارد. به طوری که معنویت درمانی موجب افزایش توانایی حل مسأله (0.01 >p ) و سازگاری زناشویی (0.01 >p ) در زنان متقاضی طلاق شهر جلفا در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. باتوجه به نتایج به دست آمده میتوان بیان کرد این درمان میتواند به عنوان گزینه مطلوب درمانی/ آموزشی برای بهبود توانایی حل مسئله و سازگاری زناشویی در زنان متقاضی طلاق بوده و از سوی مشاوران و روانشناسان مراکز درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه
امروزه خانواده‌ها درگير انواع مختلفي از تعارضات و اختلافات شديد هستند که اين اختلافات باعث عدم کارکرد خوب و سالم خانواده به عنوان اولين و قديمي‌ترين نهاد اجتماعي مي‌شود (جعفرزاده داشبلاغ و همتی، 1395). نهادي که وظيفه اصلي آن ايجاد روحيه و شخصيت سالم است خود به عاملي براي اختلالات عاطفي، رفتاري و شخصيتي تبديل شده است. در این خصوص یکی از معضلات پیش روی خانوده ها طلاق است که طبعاَ برای گروه زیادی از انسان ها اجتناب ناپذیر است و متاسفانه در سال های اخیر افزایش آمار روزافزون آن را به یک روند و معضل مهم اجتماعی تبدیل کرده است (الیسون و همکاران، 2020). طلاق را مي توان شيوه اي نهادي شده و تحت نظارت سازمانهاي اجتماعي، در راه پايان دادن به پيوند زناشويي دانست. به عبارت ديگر، طلاق خاتمه دادن به پيوند زناشويي تحت شرايط خاص قانوني، شرعي و عرفي است كه پس از آن زن و شوهر نسبت به يكديگر حقوق و تكاليفي ندارند. متفکران و جامعه شناسان طلاق را یکی از آسیبهای اجتماعی به شمار آورده و بالا رفتن میزان آن را نشانه بارز اختلال در اصول اخلاقی و به هم خوردن آرامش خانوادگی و در مجموع دگرگونی در هنجارهای اجتماعی محسوب می شود (پروین، 1400).
اولین متغیر مورد توجه در زوجین متقاضی طلاق توانایی حل مسئله است. وقتي تعارض در رابطه زناشويي بروز مي کند معمولاً طرفين رابطه سعي ميکنند رفتارها و اقداماتي انجام دهند تا اين تعارض از بين برود. تجارب، دانش، باورها و ارزشهاي افراد، شيوه هاي مختلفي را براي حل تعارضات پيش روي آنها ميگذارد (حسینی، 2022). به فعالیتهای گستردهای که به منظور یافتن و اجرای راه حل برای اصلاح یک وضعیت نامطلوب انجام میشوند، فراگرد حل مسأله میگویند. حل مساله، مستلزم راهبردهاي هدفمندي است كه فرد به وسيله آن مشكلات را تعريف ميكند، تصميم به اتخاذ راه حل ميگيرد، راهبردهاي حل مساله را انجام داده و برآن نظارت ميكند. حل مسئله یک فرایند است که در آن فرد تلاش میکند که پاسخ مسائل خود را کشف نماید. (قاسمی و احدی، 1399).
سازگاری زناشویی، دیگر متغیر مورد توجه در زوجین متقاضی طلاق است. عواملی که بر سازگاری زناشویی تاثیر میگذارند و موجبات بروز انسجام را در زندگی فراهم میکنند فراوان است. سازگاری زناشویی به دلیل اثری که در زمینههای گوناگون زندگی جامعه دارد از دیدگاههای مختلف اهمیت یافته مورد برسی قرار گیرد. این پدیده از طرفی باعث تغییر در متغیرهای جمعیتی می‌شود و از طرف دیگر شرایط اجتماعی جامعه اثر و نشان خود را درآن به خوبی نشان میدهد (پسندیده، 1400). براین اساس انجام مداخلات روانشناختی به منطور توانایی حل تعارض در این زوجین مهم می باشد. براین اساس یکی از روشها، معنویت درمانی است. بسیار گفته می‌شود که مشاوره و روان درمانی با معنویت ارتباط ندارد؛ زیرا در تصویری که بسیاری از درمانگران سعی دارند از روان درمانی به جهان ارائه دهند، معنویت جایگاهی ندارد. در اکثر برنامه های آموزشی مشاوره و روان درمانی، هیچ اشارهای به مسائل مربوط به معنویت، به عنوان بخشی از زندگی انسان و عاملی مهم در سلامت روان افراد دیده نمیشود، با آن که مدارک پژوهشی بسیار مبنی بر اثربخشی عنصر مذهب و تجربیات معنوی در درمان وجود دارد و نیز بسیاری از درمانگران کارآموز برای گذراندن واحدهای درسی در زمینه ی معنویت و کاربرد آن در درمان مشتاق هستند. با وجودی که هم درمانگران و هم درمان پذیران، مانند سایر افراد، معنویاتی را تجربه میکنند، لیکن اکثر درمانپذیران معمولاً چیزی در مورد این موضوعات یا درمانگران مطرح نمی کنند و به نظر میرسد درمانگران نیز توجهی به مسائل معنوی آنها مبذول نمیدارند، در حالی که فرایند درمان در مواقعی می تواند جلوه هایی از معنویت را نمایان کند (عسکری و همکاران، 1399). در این نوع درمان میتوان از طبیعت، مدیتیشن، موسیقی و دیگر شیوه های غیرسنتی درمانی هم استفاده کرد، از هر کدام که در تلاش برای اتصال جسم و ذهن با روح و یا به دنبال کشف عمیقترین بخشی از خود باشند (مکنزی، 2018). با توجه به آنچه بیان شد، این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر توانایی حل مسئله و سازگاری زناشویی در زنان متقاضی طلاق شهر جلفا انجام گرفت.
بیان مسئله
نهاد خانواده در فرهنگ ایرانی حائز اهمیت است و در مقایسه با سایر نهادهای جامعه از نظر اندازه کوچکترین، ولی از نظر اعتبار و اثر بخشی عظیمترین و پایدارترین نهاد اجتماعی است، زیرا لازمه بقای جامعه، ثبات خانواده است و مختصات جامعه از طریق روشن ساختن روابط خانوادگی موجود در آن قابل توصیف می‌باشد (بیگی و بیگی، 1402). پایه‌های اساسی خانواده را پیوند مقدس و سنت دیرینه ای تشکیل میدهد که درآن زن و مرد بر اساس یک تعهد قانونی، شرعی، اجتماعی و عاطفی پیمان میبندند. این رابطه فقط به منظور ارضای تمایلات آنی نیست بلکه زندگی آینده و خوشبختی زن و مرد و کودکان آنها بر اساس این پیوند قرار میگیرد. در تأیید این مسأله مطالعات نشان دادهاند که عملكرد خانواده با ویژگیهای شخصیتی اعضاء ارتباط دارد (ارباب زاده و همکاران، 1402). با وجود این که تشکیل خانواده، از سالمترین و ارضا کنندهترین رابطهها است، اما آسیبهای متعددی نیز وجود دارد که به این رابطه امن صدمه میزند. از جمله این صدمات طلاق است. این نوع صدمات، منجر به تعارضات عمیق و آسیبهای روانی و اجتماعی دیگر می‌شود (سابارا و ویشمن، 2022).
تعریف طلاق
طلاق از نظر لغوی به معنی رها شدن می‌باشد و در اصطلاح عبارت از پایان دادن زناشویی به وسیله زن و شوهر طلاق را اغلب راه‌حل رایج و قانونی عدم سازش زن و شوهر، فروریختن ساختار زندگی خانوادگی، قطع پیوند زناشویی و اختلال ارتباط والدین با فرزندان تعریف کرده‌اند. در حقیقت همانگونه که پیوند بین افراد طبق آیین و قراردادهای رسمی و اجتماعی برقرار می‌شود. چنانچه طرفین نتوانند به دلایل گوناگون شخصیتی، محیطی و اجتماعی و بایکدیگر زندگی کنند به ناچار طبق مقررات و ضوابطی از هم جدا میشوند. از این نظر خانواده همچون عمارتی است که زن و شوهر ستون‌های آن را تشکیل می‌دهند و فروریختن هرستون استحکام و استواری عمارت را دچار تزلزل و گسستگی میکند. طلاق با این دید، یکی از غامض‌ترین پدیده‌های اجتماعی، ارکان خانواده را در هم ریخته و بیشتر اثرات مخرب خود را بر روی فرزندان برجای می‌گذارد. طلاق گسستن و فروپاشیدن و نابودی کانون گرم و آرام‌بخش زندگی است که اثرات جبران ناپذیری بر اعضاء خانواده می‌گذارد (گاتمن ، 2023)
لطفاجهت مطالعه کامل مقاله روی لینک زیر ضربه بزنید :
مقاله اثربخشی معنویت درمانی بر توانایی حل مسئله و سازگاری زناشویی در زنان متقاضی طلاق شهر جلفا
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
