دکتر مهتاب خیاط فراهانی، عضو شورای سردبیری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت : کتاب «توسعه اقتصادی: با رویکرد جنگ و توسعهنیافتگی در کشورهای اسلامی» اثر احمد قربانی، که توسط انتشارات اندیشه روشن در سال ۱۳۹۵ منتشر شده و ۲۲۶ صفحه دارد، از جمله آثاری است که میکوشد رابطهی پیچیده میان جنگ، ناامنی و توسعهنیافتگی را در جهان اسلام به بحث بگذارد. موضوعی که امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد؛ زیرا بسیاری از کشورهای اسلامی با وجود منابع طبیعی سرشار و ظرفیت انسانی چشمگیر، همچنان درگیر فقر، نابرابری و عقبماندگی هستند.
نویسنده با نگاهی تحلیلی، نشان میدهد چگونه جنگ و منازعات داخلی یا خارجی منابع مالی کشورها را از مسیر توسعه منحرف کرده و به هزینههای نظامی سوق میدهد؛ چگونه ضعف نهادهای حکومتی و فساد ساختاری مانع شکلگیری سرمایهگذاری پایدار میشود؛ و چگونه مهاجرت نخبگان و بیثباتی سیاسی، ظرفیتهای تولیدی را از بین میبرد.
کتاب در چند فصل، ابتدا مفهوم توسعه و توسعهنیافتگی را توضیح میدهد و سپس به نقش جنگ، وابستگی اقتصادی، ساختارهای سیاسی ناکارآمد و ابعاد اجتماعی و فرهنگی توسعه میپردازد. یکی از نکات برجسته آن، معرفی ۱۳ معیار برای سنجش توسعه اقتصادی است که به خواننده امکان میدهد وضعیت کشورها را به شکلی عینیتر ارزیابی کند. افزون بر این، نویسنده در پایان با ارائه راهکارهایی همچون ایجاد صلح پایدار، تقویت نهادهای دموکراتیک، سرمایهگذاری در آموزش و بهداشت و تنوعبخشی به اقتصاد، بر اهمیت تغییر رویکردها برای عبور از چرخه توسعهنیافتگی تأکید میکند.
ویژگی مهم این کتاب، نگاه چندبعدی آن است. قربانی تنها به شاخصهای اقتصادی اکتفا نکرده، بلکه فرهنگ، مذهب و ساختار اجتماعی را نیز در کنار اقتصاد بررسی کرده است. همین رویکرد میانرشتهای باعث میشود کتاب برای طیف گستردهای از مخاطبان از جمله پژوهشگران علوم اجتماعی و اقتصادی، مدیران اجرایی، سیاستگذاران و حتی علاقهمندان عمومی مباحث توسعه سودمند باشد.
در جمعبندی میتوان گفت «توسعه اقتصادی: با رویکرد جنگ و توسعهنیافتگی در کشورهای اسلامی» اثری است که هم اهمیت نظری دارد و هم ارزش کاربردی؛ کتابی که به جای طرح کلیشههای رایج، با ارائه چارچوبی تحلیلی و پیشنهادهای عملی، میتواند الهامبخش اندیشههای تازه درباره آیندهی توسعه در جهان اسلام باشد.
ویراستار: نوراله قربانی
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع