اقتصاددان : روند تحولات در حوزه روابط بین‌الملل و گستردگی رویدادهای تاثیرگذار با سرعتی مثال‌زدنی همراه شده است به‌گونه‌ای که جمع‌بندی، تحلیل و ارزیابی مسائل را سخت و پیچیده کرده است و نوشتن روزنوشت را نیز دشوار کرده است. سرعت این تحولات به‌گونه‌ای‌ست که اگر صبح جمعه دست به قلم برده باشم تا مقدمه روزنوشت را با رویکرد تحلیلی سروسامان بدهم ناچار می‌شوم تا عصر جمعه مجددا بازنویسی‌اش کنم، چرا که تفاوت میان ارزیابی‌ها و جمع‌بندی از ابتدا تا انتهای یک روز، تفاوت از زمین است تا آسمان.
به‌طور مثال این روزها علیرغم خوش‌بینی به ملاقات ترامپ و پوتین و عدم موضع‌گیری شدید روسیه در موضوع زنگزور، شاهد حمله وسیع پهبادی این کشور به ایستگاه گاز socar آذربایجان در اودسا و ایستگاه فشار گاز بالکان به اروپا در مرز رومانی هستیم. این اقدام روسیه به بازار گاز اروپا شوک وارد خواهد کرد و احتمالا قیمت گاز را در اروپا تا سی درصد افزایش خواهد داد.
باکو نیز به این تهاجم واکنش نشان داد و آن‌را تهدیدی برای امنیت خود دانست. الهام علی‌اف بدون اشاره مستقیم به روسیه اعلام کرد که باید برای جنگ آماده باشیم و اگر کسی به فکر توطئه علیه باکو باشد، پشیمان خواهد شد .
تا همین دوهفته پیش، نگران “بلاتکلیفی راهبردی” بودم. هفته گذشته با استقرار دکتر علی لاریجانی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی همگی امیدوار شدیم که ایشان با حمایت دکتر پزشکیان رویکردی متفاوت در امنیت ملی و سیاست خارجی در پیش گیرد و از فرسایشی شدن جنگ جلوگیری کند ولی موضع‌گیری‌های اخیر وزیر خارجه به همراه مصاحبه روز جمعه علی لاریجانی در رد تمدید ۶ ماهه مکانیسم ماشه و حملات بی‌سابقه اصول‌گرایان به بیانیه جبهه اصلاحات نشانه اصرار بر روال‌های سابق است و احتمالا پایان ماه آگوست ( ۹روز آینده) اروپایی‌ها برای بازگشت تحریم های سازمان ملل اقدام می‌کنند و روند دلار مجددا صعودی خواهد شد و بر نگرانی جامعه نیز افزوده خواهد داشت.
بسیاری از کارشناسان باور دارند که اقدام اروپا برای کشور تبعات اقتصادی خواهد داشت و بهانه را برای حمله مجدد آمریکا و اسرائیل فراهم خواهد کرد. هراس از آینده تاریک اقتصادی به صدور بیانیه‌اى جمعی از سوی اقتصاددانان و جبهه اصلاحات منجر شد و دکتر پزشکیان، دکتر روحانی و دکتر ظریف موضع‌گیری مشخص کردند. اندیشکده آمریکایی کوئینسی چهار سناریو درباره جنگ و صلح آمریکا و ایران مطرح کرده است که به عقیده من در شرایط فعلی، سناریو چهارم محتمل‌تر به نظر می‌رسد و هریک از سه سناریوی باقیمانده نیز از شانس مساوی برخوردارند:
الف : تشدید نبرد :
نخستین سناریو، تشدید متقابل و بی‌پایان است: چرخه‌ای پرنوسان از حملات، خرابکاری و تحریم‌ها که مدت‌هاست روابط ایران و آمریکا را تعریف کرده و در جنگ اخیر به اوج تازه‌ای رسید.
۲- بازگشت به مذاکرات وتوافق:
امکان دیگر بازگشت به مذاکرات جدی است، اما این امر مستلزم عقب‌نشینی یکی از طرفین بر سر مسئلهٔ غنی سازی است
۳- حرکت شتابزده هسته ای ایران:
سناریوی سوم آن است که ایران، تحت فشار بی‌امان، به‌سرعت در پی ساخت سلاح هسته‌ای برود تا بازدارندگی نهایی را به دست آورد.
٤- صبر استراتژیک و چرخش به شرق:
چهارمین سناریو، صبر استراتژیک است. ایران وضع موجود را حفظ می‌کند، درگیر دیپلماسی تاکتیکی می‌شود بی‌آنکه انتظار گشایش داشته باشد. سامانه‌های موشکی و پدافند هوایی خود را بازسازی می‌کند، روابط نظامی و اقتصادی با چین و روسیه را تعمیق می‌بخشد، و اساساً از امید به آشتی با آمریکا و اروپا دست می‌کشد.
برخلاف بی‌ثباتی سناریوی اول، این راهبردی برای بقاست. ایران از حرکات نمایشی پرهیز می‌کند و بازی بلندمدت را در پیش می‌گیرد جذابیت این گزینه رو به افزایش است، به‌ویژه با توجه به کارایی چشمگیر فناوری نظامی چین در جنگ اخیر پاکستان و هند. برای تهران، که به‌شدت به سامانه‌های دفاعی پیشرفته نیاز دارد، ظهور پکن به‌عنوان تأمین‌کنندهٔ قابل‌اعتماد تجهیزات پیشرفته، چرخش به شرق را وسوسه‌انگیزتر می‌کند.
وزیر خارجه تحت فشار انتقادها از بی عملی ومواضع غیر سازنده امروز با وزرای تروئیکای اروپایی وارد مذاکره شده وهیاتی نیز به زودی عازم اروپا خواهد شد تا قبل از پایان مهلت با اروپا وارد مذاکره و توافق احتمالی گردد.
سوژه داغ این هفته بیانیه جبهه اصلاحات بود که نقطه تمایز آن نسبت به مواضع دیگر منتقدان لزوم مذاکره مستقیم با آمریکا بود که با واکنش تند اصول‌گرایان رادیکال روبه‌رو شد، در حالیکه در بیانیه ۱۱بندی جبهه اصلاحات بر تقویت توان موشکی تاکید شده بود و تعلیق غنی‌سازی در ازاى رفع تحریم‌های اولیه آمریکا مطرح شده بود.
با این حال اصول‌گرایان و بخشی از روزنه‌گشایان این پیشنهاد را به منزله تسلیم دانسته و شدیدا محکومش کرده‌اند، متاسفانه نقد همزمان بعضی از چهره‌های اصلاح‌طلب مانند جلایی‌پور، عباس عبدی، قوچانی و آذری جهرمی به این بیانیه، خوراک لازم را برای صداوسیما فراهم کرد و کار تا جایی بالا گرفت که علی رجبی دوانی در سیمای جمهوری اسلامی دکتر روحانی را به اشعث ابن قیس و دکتر ظریف را به ابو موسی اشعری مانند کرد.
ظاهرا جبهه پایداری درصدد است به بهانه بیانیه جبهه اصلاحات فضا را دو قطبی و امنیتی نماید و از تغییرات احتمالی در دستگاه‌های امنیتی، صدا وسیما و سایر ارگان‌ها جلوگیری کند.
این احتمال وجود دارد که شاهد تغییر در وزارت اطلاعات، دبیرخانه شورای امنیت ملی و حتی نیروهای نظامی و صدا وسیما باشیم. این جناح از این طریق در تلاش هستند تا نیروهای خود را حفظ کنند و نفوذ خود را از دست ندهند.
به نظر من نظام اشتباه بزرگی را مرتکب خواهد شد اگر به بهانه سناریوی چهارم نسبت به طرد عناصر ناکارآمد و نفوذی اقدام نکند و همزمان برای جلب رضایت مردم اقدام جدی بعمل نیاورد.
نقل شده است که در یک نظر سنجی معتبر نارضایتی مردم از حکمرانی قبل از جنگ به حدود ۷۰ درصد رسیده بوده است. در دوران جنگ ۱۲ روزه این عدد به سی درصد کاهش یافته و اکنون دوماه پس از جنگ دوباره این نارضایتی به ۵۰ درصد رسیده است.
اگر مباحث روم‌های کلاب‌هاوس را بیانگر نگاه جریان روشنفکری دلسوز کشور بدانیم ناامیدی ملموسی از تغییر رفتار و رویکرد نظام بر جامعه حاکم است. حتی بخشی از اصول‌گرایان نیز از وضعیت فعلی ناراضی هستند و تغییرات را ضروری می‌دانند.
شنبه: ایام اربعین را در رفسنجان گذراندم و تا دوشنبه در زادگاهم بودم. امروز در گفتگو با رادیو اقتصاد با اشاره به حمله پهبادی اوکراین به پالایشگاه‌های ولگوگراد، سیزران و ساراتوف روسیه، اعلام کردم که روسیه ۵۸۰ هزار بشکه از ظرفیت پالایشی خود را از دست داده است، درضمن آمریکا به شورون اجازه داده است، صادرات نفت ونزوئلا را از سرگیرد. بنابراین نفت خام بیشتری راهی بازار جهانی شده و قیمت نفت در کانال ۶۵ دلار قرار گرفته است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا ادعا کرده است که سال ۲۰۲۶ قیمت نفت در کانال ۵۰ دلار قرار خواهد گرفت. البته بیش‌بینی می‌گردد با توجه به کاهش آمار اشتغال در آمریکا، فدرال رزو نرخ بهره را حدود نیم درصد کاهش دهد، در چنین شرایطی امکان بهبود قیمت نفت وجود خواهد داشت
امروز چند پیام در شبکه X در مورد صادرات غیرنفتی ۴ ماهه زدم و از افزایش صادرات در تیرماه به ۵ میلیارد دلار ابراز خشنودی کردم. صادرات در سه ماهه ۱۴/۴ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته بود ولی جهش صادرات در تیرماه باعث شد که میزان عقب‌ماندگی صادرات، نسبت به سال گذشته ۵/۵ درصد کاهش یابد.
در ضمن یک پست درباره دشواری مذاکره با آمریکا درج کردم و مذاکره را از موضع قدرت نتیجه‌بخش دانستم .
وزیر نفت از جمع‌آوری ۲۸۰ میلیون فوت مکعب، گاز فلر در دولت چهاردهم خبر داد. تاکنون ۶۰۰ میلیون فوت مکعب، معادل ۱۵ میلیون متر مکعب از گازهای فلر جمع‌آوری شده است. این درحالی‌ست که هنوز باید ۳۰ میلیون متر مکعب گاز فلر جمع‌آوری گردد.
شرکت نفت واگذاری ۲۸ پروژه گاز فلر را با قیمت صفر به مزایده گذاشته است که اقدامی قابل تقدیر است و بر تغییر رویکرد سخت‌گیرانه وزارت نفت در موضوع گاز فلر دلالت دارد.
همزمان مدیر عامل شرکت پالایش و پخش از کاهش ۵ میلیون لیتری مصرف گازوئیل خبر داد که در نتیجه کنترل مصرف نیروگاه‌ها و مبارزه با قاچاق حاصل شده است و قطعی واردات گازوئیل را در پی داشته است.
درضمن برای تامین سوخت حداکثری گازوئیل نیروگاه‌ها در زمستان، با مینی‌ریفینری‌های عضو اوپکس توافق کرده است که میعانات گازوئیل آنها را تامین نماید و نسبت به خرید نفتا و هیدروکربور سنگین (گازوئیل) اقدام نماید که اقدامی ارزشمند است و از سال گذشته در اتحادیه پیگیر آن بوده‌ایم.
یکشنبه: امروز اعلام شد، دولت ترامپ تا کنون ۴۶۵ تحریم جدید بر نفت صادراتی ایران وضع کرده که تاثیر اندکی داشته است و شرکت نفت برای مقابله با این تحریم ها تدابیر جدیدی برای خلق شبکه فروش نفت اتخاذ کرده است. در این میان مالزی نیز اخطار داده است که درصورت انتقال نفت از تانکر به تانکر محموله را توقیف خواهد کرد و این اقدامات حتما بر میزان فروش وقیمت تاثیر منفی خواهد گذاشت و درآمد پیش‌بینی شده در بودجه محقق نخواهد شد، اخیرا وزیر اقتصاد، کسری بودجه حداقل ۸۰۰ هزار میلیارد تومانی را مطرح کرده است که بسیار نگران کننده است.
زندگی مردم رفسنجان به شدت به تولید و صادرات پسته وابسته است، خوشبختانه امسال محصول افت کمتری داشته و پیش‌بینی می‌شود که در رفسنجان و توابع ۸۰ هزار تن محصول برداشت شود و در کل ایران امسال ۲۴۰ هزار تن پسته تولید گردد، قیمت پسته پس از استقبال از شکلات پسته امارات و تولید این نوع شکلات توسط برندهای معتبر اروپایی و آمریکایی افزایش یافته است و فعلا روحیه مردم دیارم عالی‌ست و خود را آماده برداشت محصول می‌کنند. گرچه خروج افاغنه کار را برای مالکان سخت خواهد کرد ولی هنوز تعداد زیادی تبعه افغان با مجوز در رفسنجان حضور دارند و از سایر شهرها نیز در این فصل راهی رفسنجان خواهند شد.
یکی از اهالی رفسنجان نکته ظریفی را درباره اخراج افاغنه گفت که برای من جالب بود، وی معتقد بود که چون شیعیان هزاره و تاجیک شباهت زیادی به مغول‌ها و ازبک‌ها دارند به سرعت شناسایی و اخراج شده‌اند در حالیکه شناسایی پشتون‌ها به راحتی امکان‌پذیر نیست و همین موضوع باعث شده است که افاغنه خوب اخراج شوند وافاغنه مشکوک باقی بمانند و اکنون باید برای بازگرداندن هزاره‌ها واخراج پشتون‌ها اقدام کرد.
تیم فوتبال مس رفسنجان که در لیگ برتر حضور دارد یکی از دل‌مشغولی‌ها و همزمان نگرانی‌هاى اهالی است. تمرینات این تیم معمولا در تهران انجام می‌شود و اغلب کادر مربیان آن غیر بومی هستند، تیم فاقد کمیته فنی است و هیئت‌مدیره‌ای سه نفره از مدیران شرکت مس تیم را اداره می‌کنند که اغلب ورزشی نیستند. بنابراین همه اختیارات تیم در سیطره سرمربی قرار می‌گیرد و به شیوع رفتارهایی در جذب بازیکن و قراردادهای جانبی منجر می‌گردد که مورد اعتراض فوتبالیست‌های پیشکسوت رفسنجان می‌شود.
متاسفانه مدیر عامل باشگاه نیز سابقه ورزشی شفافی ندارد و ضروری‌ست که تیم سازماندهی شود تا در انتهای فصل نگران حذف از لیگ برتر نباشند.
دوشنبه: امروز با پرواز ساعت ۱۱ از کرمان راهی تهران شدم تا در یک جلسه مشاوره حقوقی- نفتی شرکت کنم، دوستان درصدد هستند تا یک تیم حقوقی، مدیریتی، مشورتی و متخصص در امور بازرگانی بين‌المللی را سازماندهی کنند و به هلدینگ‌های بزرگ نفتی و پتروشیمی خدمات دهند. در این جمع حقوقدانان برجسته، مدیران بازنشسته نفتی، اساتید دانشگاه شریف و… حضور دارند و می‌تواند به شرکتهای نفتی در این زمینه مشورت داده و راه‌حل ارائه دهند.
پس از جلسه چند ساعته، راهی ورزشگاه شهدای دارآباد شدم تا در تمرین باشگاه کارآفرینان شرکت کنم. وقتی به محل تمرین رسیدم با دوستانم در هیئت‌مدیره نظام صنفی ساختمان تهران مواجه شدم که برای دیدار دوستانه به ورزشگاه آمده بودند، یک تیم فوتبال حرفه‌ای داشتند که در لیگ حرف و مشاغل تهران حضور دارد. اعضای این تیم از نظر سنی، حداقل ده تا پانزده سال از تیم ما جوان‌تر بودند، تیم ما در غیاب بازیکنانی نظیر هادی، فرشید، روح الله و…توان مقابله با حملات پی در پی آنها را نداشت ونیمه اول با درخشش دروازه بان مجرب ما، سجاد فقط دو گل خوردیم.
نیمه دوم علیرغم برتری تیم حریف از یک موقعیت خلق شده توسط آقای مهدی صالح‌پور استفاده کردم و گل اول را به ثمر رسانیدم. پس از این گل، حملات آنها شدت گرفت. در یک ضد حمله توپ را بین دفاع به آقا مهدی صالح‌پور رساندم و ايشان برخلاف جهت بازی، گل مساوی را به ثمر رساند و بازی با نتیجه مساوی به پایان رسید. ارزش این تساوی برای تیم ما از بعضی بردها بیشتر بود و اعضای تیم با وجود تحمل فشار و خستگی ناشی از دوندگی خندان و راضی روانه خانه شدند.
سه شنبه: طبق روال هفته‌های قبل به دادسرای بین‌الملل مراجعه کردم و پیگیر پرونده اینترپل شدم و سپس راهی دفتر شدم. حملات به جبهه اصلاحات شدت گرفته است و همزمان آقای سیدمحمد خاتمی به‌خاطر ناراحتی قلبی راهی بیمارستان شده است. خوشبختانه با آنژیو مشکل گرفتگی عروق ایشان رفع شد، با توجه به علاقه و احترامی که برای آقای خاتمی قائل هستم در اینستاگرام استوری” تنت به ناز طبیبیان نیازمند مباد” را پست کردم.
یکی از حواشی جنجالی هفته جاری، عکس دیدار رهبران اروپایی با ترامپ بود که به یادآوری سخنان دکتر روحانی در مدیا منجر شد. دکتر روحانی در گذشته آمریکا را کدخدای اروپاییان دانسته بود. حقانیت سخن ایشان اثبات شد و وقایع اخیر نشان داد که اروپا بدون آمریکا فاقد شخصیت مستقل و اعتبار است و اغلب این رهبران در انتخابات آینده از شانس کمی برای استحصال رای برخوردار هستند.
در جلسه این هفته هیئت نمایندگان اتاق ایران، ریاست ساکت سازمان توسعه تجارت نقد تندی بر سیاست‌های ارزی و تجاری وارد کرده بود که قابل تقدیر است، ایشان صراحتا پیمان‌سپاری را غلط دانسته و اعلام کرده است، همزمان با پیمان‌سپاری در دولت دوم روحانی ارز ۴۰۰۰ تومان بوده است و اکنون به ۹۴۰۰۰ تومان رسیده که نشانه ناکارآمدی این سیاست است.
وی سیاست‌های ارزی و فرایندهای نظارتی را ریشه مشکلات تجاری کشور می‌داند و معتقد است که بسیاری از مشکلات ثبت سفارش و تخصیص ارز ناشی از ورود فرایندهای نظارتی و سیاست‌های ارزی به تجارت بوده و تغییر اساسی در مدیریت تجارت یک ضرورت است.
متاسفانه بسیاری از قوانین وضع شده در سال‌های اخیر فضای کسب وکارها را نامساعد کرده و سیاست‌گذاری در عرصه تجارت بین‌الملل، ارز و پیمان‌سپاری با نگاه امنیتی در قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا همراه بوده است که باید مورد بازنگری قرار گیرد.
چهارشنبه: امروز چند جلسه کاری در دفتر داشتم که یکی از جلسات برایم ارزشمندتر بود، چینی‌ها اخیرا موفق شده‌اند سیستم حفاری روتاری( TSRSS) را بسازند که تا عمق ۴۵۰۰ متری را حفاری می‌کند. قیمت این دستگاه، یک سوم قیمت مشابه آمریکایی آن است.
نماینده انحصاری این شرکت در ایران و عراق به همراه دوست خوبم مجید ترابیان(سرپرست تیم کارافرینان) توضیحات مفصلی درباره این سیستم دادند و اعلام امادگی کردند که این سیستم را به شرکتهای حفاری ایرانی عرضه کنند، نماینده ایرانی این شرکت، تجربه گرانبهایی از کار با چینی‌ها داشت و یکی از دلایل موفقیت چینی‌ها را قانع بودن به شغل فعلی می‌دانست، ايشان مدعی بود که چینی‌ها برخلاف ایرانی‌ها در فکر توطئه علیه مدیر بالادست برای رسیدن به جایگاه وی نیستند، بنابراین قادر هستند کار تیمی انجام دهند و در کار نیز به شدت منضبط هستند.
قول دادم که برای معرفی و بازاریابی این سیستم حفاری که قادر است در زمین و دریا، به صورت عمودی و افقی حفاری نماید، راهنمایی و مساعدت کنم.
امروز عصر مجلس یادبودی برای یکی از فرهنگیان خوش‌نام رفسنجان در مدرسه اندیشه و قلم برگزار شد و چون ایشان معلم کلاس اول و دوم من بود در مراسم شرکت کردم و به همسر و فرزندان مرحوم تسلیت گفتم. روحش قرین رحمت خداوند باد.
هر چه از تمرین و بازی دوشنبه شب راضی بودم از بازی چهارشنبه شب ناخشنودم، بااینکه تیم خوبی داشتیم بازی را با نتیجه ۳-۱۰ واگذار کردیم، قبل از تمرین، بازی پرسپولیس و فجر سپاسی را تا دقیقه ۹۲ تماشا کردم و باور کردم که باختیم و حالم گرفته شدـهر چه من، هادی، میثم و آریا تلاش کردیم، گلی به ثمر نرسید ولی همه توپ‌های آنان وارد دروازه شد و از معدود شب‌هایی بود که نه من و نه هادی گلی نزدیم.
بعد از بازی متوجه شدم که در دقیقه ۹۴ گل مساوی زده شده و از میزان ناراحتی‌ام کاسته شد.
پنجشنبه: صبح در جمع کاراموزان مرکز آموزش وزارت بازرگانی ( مدرسه صادرات) با موضوع فرصت‌ها و چالش‌های صادرات شرکت کردم و تجربیات خودم را از بازار این کشور منتقل نمودم وبه سوالات آنان پاسخ دادم و هفته شلوغ جاری را به پایان رسانیدم.
ناامید از در رحمت به کجا شاید رفت
یا رب از هرچه خطا رفت، هزار استغفار
والسلام
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
