طرح سهام عدالت كه از اواسط دهه ۸۰ و بر اساس سياست‌هاي كلي اصل ۴۴ قانون اساسي آغاز شد، با سه هدف اصلي «مردمي‌سازي اقتصاد»، «كاهش تصدي‌گري دولت» و «تقويت سرمايه اجتماعي» كليد خورد.در قالب اين طرح، بخشي از سهام شركت‌هاي دولتي با هدف خصوصي‌سازي و بهبود معيشت اقشار كم‌درآمد، به صورت يكجا يا تدريجي و از طريق شركت‌هاي تعاوني استاني به مشمولان واگذار شد. سهام عدالت، يكي از بزرگ‌ترين طرح‌هاي توزيع دارايي ملي در سال‌هاي اخير به شمار مي‌آيد.
بخشي از اين سهام در ارديبهشت ماه سال ۱۳۹۹ در بورس آزادسازي شد و تا به امروز حواشي بسيار زيادي را تجربه كرده است. آزادسازي سهام عدالت دو روش مستقيم و غيرمستقيم را شامل مي‌شود. در روش مستقيم، سهامداران مي‌توانند با مراجعه به سامانه سهام عدالت و انتخاب كارگزاري، سهام خود را بفروشند. در روش غيرمستقيم، سهام از طريق شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني مديريت مي‌شود.
به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل ، پس از اولين دوره آزادسازي بسياري از سهامداران عدالت منتظر بودند كه براي دومين بار بخشي از سهام خود را آزادسازي كنند اما پس از پنج سال خبري از آزادسازي نيست و تنها هر چند وقت يك‌بار خبرهاي ضد و نقيضي درخصوص آُزادسازي مطرح مي‌شود. در اين بين سود سهام عدالت نيز داستان ساز شده است.
سهام عدالت آزاد مي‌شود؟
زهره عالي‌پور، رييس سازمان خصوصي‌سازي، در مصاحبه‌اي از آزادسازي مجدد سهام عدالت طي سه ماه آينده خبر داد. به گفته او مدل آزادسازي سهام عدالت در دستور كار وزارت اقتصاد قرار گرفته و اين وزارتخانه مكلف شده ظرف دو تا سه ماه آينده مدل نهايي آزادسازي را به دولت ارايه كند.وي در ادامه توضيح داد: در اين مدل علاوه بر نحوه انتقال اصل سهام به مردم، سازوكار استفاده از سرمايه براي افرادي كه مايل هستند سهام‌شان مديريت و سرمايه‌گذاري شود نيز پيش‌بيني خواهد شد. به گفته رييس سازمان خصوصي‌سازي، مدل آزادسازي شامل هر دو گروه شركت‌هاي بورسي و غيربورسي خواهد بود و طي اين مدت، تلاش شده برخي از شركت‌هاي غيربورسي پذيرش بگيرند و وارد بازار سرمايه شوند.
همچنين هفته اخير حجت‌اله صيدي، رييس سازمان بورس نيز درخصوص سهام عدالت تشريح كرد: منظور از آزادسازي سهام عدالت، تخصيص سهام مستقيم يا غيرمستقيم به تك‌تك افراد بود كه بر اين اساس آزادسازي صورت گرفته و ابهامي در خصوص آن وجود ندارد. نكته‌اي كه اكنون وجود دارد، قابليت معامله و خريد و فروش سهام عدالت است كه قرار بود پس از برگزاري مجامع شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني سهام عدالت ميسر شود. هرچند مهلت برگزاري مجامع اين شركت‌ها تا ۳۱ تيرماه بود اما شركت‌ها با مشكلاتي همراه بودند كه اكنون پيگير اتمام برگزاري مجامع هستيم تا با مدلي كه در حال نهايي شدن است، خريد و فروش به ارزش منصفانه صورت گيرد.
مهدي حاجيوند، دستيار رييس سازمان بورس در امور سهام عدالت نيز توضيحاتي در اين خصوص ارايه كرد و بر همين اساس طرح موضوع آزادسازي مجدد سهام عدالت در آينده نزديك، هم تكذيب مي‌شود و هم منتفي است، چون آزادسازي در سال ۹۹ يك بار انجام شده است و ديگر موضوعيت ندارد. در نتيجه، تنها موضوع موجود، خريد و فروش يا ازسرگيري دوباره معاملات سهام عدالت است كه در كوتاه‌مدت و با توجه به شرايط فعلي بازار سهام موضوعيتي ندارد.جلسات كارشناسي مفصلي از سال گذشته در مورد مدل‌هاي بازگشايي و معامله مجدد سهام عدالت در حال تشكيل است كه پس از نهايي شدن، طرح پيشنهادي به شوراي عالي بورس براي تصميم‌گيري و تصويب ارايه خواهد شد؛ در اين مدل‌ها تلاش شده حق و حقوق سهامداران اوليه و ثانويه سهام عدالت لحاظ شود، و از همه مهم‌تر از سرگيري خريد و فروش سهام عدالت تاثير منفي بر كليت بازار سرمايه نداشته باشد.
به اين ترتيب با توجه به اختلاف نظرات و همچنين وضعيت اين روزهاي بورس احتمالا به اين زودي‌ها سهام عدالت به آزادسازي نرسد.
سود سهام پرداخت مي‌شود؟
مساله بعدي و بسيار مهم براي سهامداران مساله پرداخت سود است. ساليان سال است كه پرداخت سود سهام عدالت با چالش مواجه است. به گفته مسوولان تنها شش شركت هنوز بخشي از سود سهام عدالت خود مربوط به سال مالي ۱۴۰۲ را واريز نكرده و پرداخت سود سهام عدالت لنگ اين شركت‌ها باقي ماده است.
اسفندماه ۱۴۰۳ بود كه مرحله اول سودسهام عدالت عملكرد مالي سال ۱۴۰۲ شركت‌ها براي سهامداران عدالت واريز شد. از آن زمان تاكنون گمانه زني‌هاي متعددي براي زمان واريز مرحله دوم اين سود مطرح مي‌شود. سود سهام عدالت عملكرد مالي ۱۴۰۲ شركت‌ها كه به تازگي بهمن عبداللهي، رييس اتاق تعاون ايران و عضو شوراي عالي بورس در خصوص آن اظهار كرده بود: هر سال سود سهام عدالت توسط صندوق سپرده‌گذاري مركزي و وزارت اقتصاد ميان سهامداران توزيع مي‌شود. نخستين نظر بر توزيع مستقيم سود ميان سهامداران تأكيد دارد، در حالي كه منتقدان مي‌گويند مبلغ ۵۰۰ هزار تا يك ميليون تومان در شرايط تورمي رقم ناچيزي است. ديدگاه دوم پيشنهاد مي‌كند مجموع ۹۲ هزار ميليارد تومان باقي‌مانده سود سال ۱۴۰۲ به جاي توزيع، صرف سرمايه‌گذاري براي افزايش ارزش پرتفوي و سودآوري شود، اما روش توزيع مستقيم سود همچون سال‌هاي گذشته اجرا خواهد شد و دومين مرحله پرداخت، به احتمال زياد در اواسط يا اواخر شهريور انجام مي‌شود.
مهدي حاجيوند، دستيار رييس سازمان بورس و اوراق بهادار در سهام عدالت نيز درخصوص عدم پرداخت سود سهام عدالت توضيح داد: مجامع شركت‌هاي سرمايه‌پذير براي سال مالي ۱۴۰۲ تشكيل شده و مهلت قانوني گذشته است. تعداد قابل توجهي از شركت‌ها، سود سهام را واريز كرده‌اند و بر اساس آن، مرحله اول سود سهام عدالت پرداخت شده است. اما متأسفانه شش شركت وجود دارد كه هنوز بخشي از سود سهام عدالت مربوط به سال مالي ۱۴۰۲ خود را واريز نكرده‌اند و به اصطلاح، واريز سود سهام عدالت اين چند شركت لنگ مانده است. مكاتبات و پيگيري‌هاي متعددي توسط سپرده‌گذاري سازمان بورس انجام شده و ما منتظريم به محض واريز اين سود به حساب سپرده‌گذاري، تسويه انجام شود.
حاجيوند اظهار داشت: زمان واريز سود سال مالي ۱۴۰۲ توسط شوراي عالي بورس مشخص مي‌شود و به محض تعيين زمان، اطلاع‌رساني خواهد شد تاكيد مي‌كنم كه واريز باقي‌مانده سود سهام عدالت مربوط به سال مالي ۱۴۰۲ شركت‌ها، منوط به دو اتفاق اول، واريز سود از سوي شركت‌ها و دوم، اعلام زمان دقيق توسط شوراي عالي بورس است.
بررسي‌هاي نشان مي‌دهد كه پرداخت اين سود احتمالا تا پايان تابستان محقق شود. البته ممكن است همانند سال‌هاي گذشته يك تا چند روز مجدد به وعده خود عمل نكند و پرداخت سود زمان بيشتري ببرد. اما به‌طور كلي به نظر مي‌رسد كه تا پايان تابستان سهم سود سهام عدالت سهامدارني كه اطلاعاتشان در سامانه سجام تكميل شده واريز شود.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
