بار ها دیده ایم که در جامعه افرادی وجود دارند که به خلاف واقع، خود را دارای عناوین علمی معرفی می کنند ؛ مثلاً خود را دکتر ، مهندس ، وکیل و… معرفی می نمایند.اینگونه اقدامات در بسیاری از موارد ، مقدمه ای برای ارتکاب جرائمی از جمله کلاهبرداری است.اما آیا قانونگذار ، مجازاتی برای اینگونه اشخاص تعیین نموده است؟یا باید منتظر بنشینیم تا این افراد شیاد با توصل به این دروغ ها کلاهبرداری و سوء استفاده نموده و سپس به سراغ مجازات آنها برویم ؟ و یا قانون راهی برای پیش گیری از جرائم احتمالی آتی پیش بینی نموده است؟ واقعیت این است که در سال ۱۳۸۸ و پس از مشخص شدن این موضوع که یکی از وزرا، فاقد هر گونه مدرک دانشگاهی معتبر(حتی کارشناسی)بود؛مجلس وقت به فکر جرم انگاری این رفتار افتاد ، و بدین ترتیب «قانون مجازات استفاده غیرمجاز از عناوین علمی»تصویب شد.به موجب این ماده واحده:«استفاده از عناوین علمی دکتر، مهندس و مانند اینها که شرایط اخذ آن مطابق قوانین و مقررات مربوط تعیین می گردد توسط هر فرد برای خود مستلزم داشتن مدرک معتبر از مراکز علمی و دانشگاهی داخلی و یا خارجی مورد تأیید رسمی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد. مرتکبین استفاده غیرمجاز از عناوین علمی مذکور به مجازات ماده (۵۵۶)فصل هشتم کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.
تبصره – استفاده غیرمجاز از عناوین فوق شامل استفاده در مکاتبات اداری یا در تبلیغ عمومی از طریق وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، تارنما (سایت)یانطق در مجامع و یا انتشار اوراق چاپی یا خطی خواهد بود.
شایان ذکر است که مجازات ذکر شده شامل حبس از سه ماه تا یکسال و یا جزای نقدی از دو میلیون و پانصد تا ده میلیون تومان است ؛ و در صورتی که آن فرد ؛،از عمل خود سوءاستفاده کرده باشد ، به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
لذا به کار بردن لقب مهندس ، دکتر و مانند اینها برای کسانی که فاقد مدرک قانونی واقعی هستند،علاوه بر اینکه از جهت اخلاقی امری مذموم است ، می تواند واجد عنوان مجرمانه هم باشد.
