ترس بورس از غول کسری بودجه

بازارسهام در نخستین روز از آذرماه درحالی شاهد انجام معاملاتی کم‌رونق بود که وزیر اقتصاد در همایشی که همزمان با دادوستدهای بورس برگزار می‌شد، تاکید کرد «چاره‌ای جز حرکت به‌سمت بورس نداریم!»

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت  ،  در این همایش که برای نخستین‌بار به‌مناسبت هفته بازارسرمایه برگزار شد، رییس سازمان بورس نیز بار دیگر عنوان کرد: «به‌دنبال این هستیم که همانند کشورهای پیشرفته اندازه بورس ایران با اندازه اقتصاد ایران هماهنگ شده و به ۴۰۰‌میلیارد دلار برسد.» این اظهارات همزمان بود با خروج پول حقیقی از بازارسهام و رنج‌کشی منفی در برخی نمادهای لیدر بازار.

به‌نظر می‌رسد بازگشت دولت به‌سوی بورس در این مقطع زمانی که کسری بودجه گریبانگیر دولت و هزینه‌های آن شده، فعالان بازارسرمایه را نگران کرده و ترس از تکرار تجربه تلخ سال۹۹ رمق دادوستدها را گرفته است. روز گذشته اگرچه شاخص‌های کل و هم‌وزن در نهایت مثبت شده و ۶۲‌درصد از نمادهای بازارسهام نیز سبزپوش بودند اما حجم و ارزش بسیار پایین و نامطلوب معاملات خرد خبر از افزایش روحیه احتیاط و تردید در بازار می‎داد.

به این ترتیب حجم معاملات خرد در محدوده ۱۷‌میلیارد برگه سهم باقی ماند درحالی که ارزش معاملات خرد تنها ۸هزار‌میلیارد تومان بود. نمادهای شبندر، فارس، فملی، فولاد، شپنا و وغدیر از جمله نمادهای موثر در رشد شاخص کل بورس بودند. درحالی بازارسهام خروج پول حقیقی را تجربه کرد که اکثریت قریب‌به‌اتفاق صندوق‌های طلای بورسی سرمایه حقیقی جذب کردند. با این حال صندوق‌های اهرمی وضعیت چندان مطلوبی از منظر جذب سرمایه نداشتند.

نگرانی بورسی‌ها از افزایش عرضه اوراق

بازارسرمایه درحالی آخرین ماه پاییز را آغاز کرده که بیش از هر زمان دیگری نگران نحوه تدوین بودجه سال آینده و عرضه سنگین اوراق دولتی در بازارسرمایه با هدف جبران کسری بودجه امسال است.

براساس قانون بودجه سال جاری دولت اجازه داشت تاسقف ۸۱۰همت اوراق را برای تامین مالی منتشر کند. به‌تازگی شورای عالی اقتصادی سران قوا نیز ۷۰همت دیگر بر این سقف افزوده است که به این ترتیب رقم مجاز انتشار و عرضه اوراق دولتی را به ۸۸۰همت می‌رساند.

با این حال اما تاکنون تنها نیمی از این میزان منتشر و بخشی از آن در حراج‌های اوراق اسلامی بازارسرمایه به فروش رسیده است. اختلاف این دو مبلغ درحالی که سال جاری رو به اتمام بوده نشان از افزایش شتاب و شدت انتشار و عرضه اوراق دولتی در بازارسرمایه خواهد داشت و همین امر به دلیل نرخ ۳۷‌درصدی بازده تضمینی این اوراق که بالاتر از سود ریسکی بازارسهام بوده نگرانی‌ها را در میان فعالان بازار افزایش داده است.

ترس سهامداران از تکرار تجربه تلخ سال۹۹

به این ترتیب آشتی دولت با بورس بیش از اینکه فعالان بازارسهام را نسبت به حمایت دولت امیدوار کند و بازار را به سمت بهبود دادوستدها و پویایی معاملات سوق دهد در دسته سیگنال‌‌های نگران‌کننده بازار رده‌بندی شده و این دلواپسی را ایجاد کرده است که مبادا دولت به دنبال تکرار تجربه تلخ سال۹۹ در بازارسرمایه باشد!

بر همین اساس درحالی که بسیاری از سهام بازار در سطح ارزندگی قرار داشته سهامدارن ترجیح می‌دهند در کناره بازار بمانند و خبرهای سیاسی و تصمیم‌های اقتصادی دولت را تماشا کنند تا اندکی از ابهامات پیش روی بازارسهام برطرف شود. در سایه همین تردیدها و تهدیدها کارشناسان معتقدند که تا پایان امسال نباید منتظر رشدهای شارپی در بورس بود و تنها باید به ایجاد تغییر در پورتفو و جابه‌جاشدن در سهام برای فرار از ضرر و کسب سود دلخوش بود.

سایه سنگین ریسک‌های سیاسی

این اظهارات و توصیه‌های کارشناسانه از آنجا مطرح می‌شوند که عرضه اوراق برای جبران کسری بودجه و فشار مالی دولت به بازارسرمایه تنها نقطه ترس‌آور بازار نبوده و بازارسهام این روزها نگران روند مذاکرات ایران و آمریکا نیز هست. مذاکراتی که در لفظ قرار است بار دیگر به جریان بیفتد اما به عمل که می‌رسد قدمی ازسوی هیچ‌یک از طرف‌های بین‌المللی برای آن برداشته نمی‌شود.

در همین حال تحلیل‌های منتشرشده در نشریات بین‌المللی نگرانی از جنگ دوباره میان ایران و اسرائیل را پررنگ می‌کنند. در چنین شرایطی بازارسرمایه هم از جنبه بیرونی و خبری تحت فشار خواهد بود هم از جنبه درونی. از این لحاظ که خبرهای سیاسی منفی درباره منطقه می‌تواند بر بازارهای جهانی نیز اثرگذار باشد و در یک زنجیره اثرگذار درنهایت بازارسرمایه ایران به ویژه صنایع مادر و صادرات محور را تحت تاثیر قرار دهد.

در همین حال بازارسرمایه که طی هفته‌های گذشته نسبت به تغییر فرمول نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و عرضه ارز زنجیره فولاد در تالار دوم مرکز مبادله خوش‌بین شده بود اکنون با ناامیدی به بی‌عملی تصمیم گیران چشم دوخته است. هنوز خبری از تغییر عملی در فرمول نرخ خوارک نیست و از سوی دیگر عرضه ارز تمامی شرکت‌های زنجیره فولاد در تالار دوم با اماواگرهای زیادی روبه‌رو است. بر همین اساس بازارسهام درحالی آذرماه را آغاز کرده که با ابهامات بسیار زیادی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی روبه‌رو بوده و بار دیگر دولت را نه درکنار خود بلکه درمقابل خود می‌بیند!