بازار سهام شهريور نسبتا متعادلي را پشت سر گذاشت، اما آخرين روزهاي شهريور به واسطه تغييرات اخبار سياسي و فعال‌سازي مكانيسم ماشه باعث شد كه بازار روزهاي سختي را پشت سر بگذارد و قرمزهاي سنگيني را تجربه كند، اما با تجربه تمامي اين روندها، بازار مجموعا شهريور نسبتا متعادل و با آرامشي را پشت سر گذاشت و اكنون نوبت پاييز پرحاشيه رسيده است.
با شروع پاييز شاهد صعود طلا و دلار بوديم و بازهم اين دو بازار محبوب توانستند ركوردهاي پيشين خود را بشكنند. درحال حاضر قيمت دلار و طلا لحظه‌اي افزايش پيدا مي‌كند و قيمت طلا به بيش از ۱۰ ميليون تومان رسيده و قيمت دلار بازارآزاد نيز در محدوده در محدوده ۱۰۷ هزارتوماني معامله مي‌شود (در لحظه تنظيم اين گزارش).
به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل ، از سوي ديگر بازار سهام در زمان افزايش قيمت در بازارهاي موازي روند نزولي به خود مي‌گيرد همانند روز چهارشنبه كه شاخص‌هاي بازار اصلاحي شدند. در اين روز شاخص كل بورس تهران با كاهش ۲۰ هزار و ۵۵ واحدي معادل ۰,۷۹ درصدي نسبت به معاملات روز گذشته مواجه شد و به عدد ۲ ميليون و ۵۲۴ هزار واحدي رسيد. همچنين شاخص كل هم وزن ۶ هزار و ۳۳۹ واحد معادل ۰.۸۲ واحد نسبت به معاملات روز سه شنبه كاهش يافت و به عدد ۷۶۹ هزار و ۲۴۳ واحدي رسيد. در سوي ديگر معاملات نيز شاخص كل فرابورس ۶۱ واحد افت كرد و به عدد ۲۳ هزار و ۶۲۷ واحدي رسيد.
در يك هفته اخير، بازار سرمايه مسير پر فراز و نشيبي را پشت سر گذاشت. پس از چند روزي كه فضاي معاملات سنگين از سوي عرضه‌كنندگان پيش مي‌رفت، روز گذشته ورق بازار برگشت و برتري واضح تقاضا بر عرضه شكل گرفت. اين چرخش نشان مي‌دهد هنوز نيروهاي محرك اصلي بازار بيش از آنكه ناشي از عوامل بنيادي شركت‌ها باشد، تحت تأثير مستقيم اخبار و تحولات سياسي قرار دارد.
در شرايط فعلي، ميان خبرهاي اقتصادي، رويدادهاي مرتبط با سياست خارجي بيشترين وزن را در تعيين جهت شاخص‌ها دارند وبه نوعي مي‌توان گفت كه بازار سهام وابستگي بسيار زيادي نسبت به اخبار خارجي و سياسي دارد و بر اين‌اساس تغيير مسير مي‌دهد. اين روزها نشست مجمع عمومي سازمان ملل و فضاي رسانه‌اي حول محور ان براي بورس بسيار مهم است و به نوعي مي‌تواند تغيين‌كننده مسير بورس در كوتاه‌مدت باشد.تحليل‌ها حول اين محور متمركزند كه آيا امكان دارد گفت‌وگو با اروپا و حتي امريكا به‌منظور جلوگيري از بازگشت تحريم‌ها آغاز شود يا خير. اين چشم‌انداز، اگرچه براي بخشي از فعالان جذاب است، اما ارزيابي واقع‌بينانه نشان مي‌دهد احتمال تحقق آن چندان بالا نيست و مسير بازار احتمالا در ميان مدت دچار تغيير شود.
با اين حال، بازار به‌طور طبيعي سناريوهاي مختلف را در ذهن دارد. اگر بازگشت تحريم‌ها اتفاق بيفتد و مسير به سمت رويارويي نظامي پيش نرود، پيامد اقتصادي نخست آن، افزايش نرخ ارز در بازار آزاد خواهد بود. چنين جهشي در دلار آزاد، به‌طور معمول تاثيرگذار بر نرخ ارز سامانه نيما نيز هست؛ افزايشي كه در نهايت مي‌تواند به بهبود نسبي انتظارات سودآوري شركت‌هاي بورسي منجر شود. تغيير اين انتظارات، محركي براي رشد دوباره شاخص‌ها خواهد بود؛ هرچند ممكن است اين واكنش محدود و مقطعي باشد.
در كوتاه‌مدت، تا مشخص‌تر شدن نتايج نشست‌هاي ديپلماتيك و روند پرونده تحريم‌ها، پيش‌بيني مي‌شود بازار سهام در محدوده فعلي به حركت رفت و برگشتي ادامه دهد. اين نوسانات، فرصتي براي معامله‌گران كوتاه‌مدت فراهم مي‌آورد، اما سرمايه‌گذاران بلندمدت همچنان نيازمند قدرت‌گيري شاخص‌ها و كاهش ابهامات سياسي براي ورود جدي هستند. فضاي معاملات نشان مي‌دهد كه اكنون بيشترين دغدغه، كنترل ريسك ناشي از متغيرهاي سياسي است؛ عاملي كه همچنان برتر از متغيرهاي بنيادي در معادلات ذهني فعالان بازار باقي مانده است.
موانع رشد بورس
سجاد موحد، كارشناس بازار سرمايه سه عامل با اشاره به سه عامل تاثيرگذار روي بازار گفت: نخست ترس سرمايه‌گذاران و نبود خريدار در بورس، دوم اثر رواني مكانيزم ماشه بر اقتصاد و در نهايت راهكار‌هايي كه مي‌تواند زمينه بازگشت اعتماد به بازار سرمايه را فراهم كند. وي افزود: اين مساله تنها ناشي از فضاي سياسي و بين‌المللي نيست، بلكه دلايل بنيادي نيز در آن نقش دارد. واقعيت اين است كه ترس سرمايه‌گذاران فقط از بيرون بازار نمي‌آيد؛ درون بازار هم نشانه‌هايي وجود دارد كه به بي‌اعتمادي دامن زده است. ضعف بنيادي برخي شركت‌ها، گزارش‌هاي مالي مبهم، تأخير در افشاي اطلاعات ـ كه متأسفانه در مدت اخير افزايش يافته ـ و نبود دسترسي برابر به داده‌هاي كليدي براي همه سرمايه‌گذاران، همگي عواملي هستند كه تحليل دقيق را دشوار كرده و احتياط سرمايه‌گذاران را نسبت به گذشته بيشتر ساخته است.
وي افزود: از سوي ديگر، نوسانات شديد قيمتي كه گاهي ناشي از رفتار‌هاي هيجاني يا تصميمات غيرمنتظره است، فضاي سرمايه‌گذاري بلندمدت را ناايمن كرده است. به همين دليل، ترجيح نقد ماندن براي سرمايه‌گذاران به يك استراتژي منطقي تبديل شده است؛ نه به‌خاطر نبود نقدينگي، بلكه به دليل بي‌اعتمادي و فقدان چشم‌انداز روشن از آينده بازار.
سجاد موحد عضو در ادامه به موضوع مكانيزم ماشه پرداخت و گفت: اين سازوكار كه يكي از بند‌هاي توافق برجام است، در صورت فعال شدن تحريم‌هاي بين‌المللي را به‌صورت خودكار بازمي‌گرداند. پرسش اساسي اين است كه آيا مكانيزم ماشه فشار عملي جديدي بر اقتصاد ايران وارد مي‌كند يا صرفا نقش يك شوك رواني را ايفا خواهد كرد.
وي ادامه داد: واقعيت اين است كه اقتصاد ايران هم‌اكنون نيز تحت فشار تحريم‌هاي گسترده قرار دارد و از اين منظر، فعال شدن مكانيزم ماشه الزاما تحريم عملي جديدي ايجاد نمي‌كند. اما اهميت اصلي آن در بُعد رواني است. اين موضوع مي‌تواند به عنوان يك سيگنال منفي در بازار عمل كرده و انتظارات تورمي را تقويت كند. در چنين شرايطي، توليدكننده، مصرف‌كننده و سرمايه‌گذار همگي با فرض افزايش هزينه‌ها در آينده، رفتار خود را تغيير داده و اين مساله به چرخه‌اي از بي‌اعتمادي و احتياط بيشتر در اقتصاد منجر مي‌شود.
سجاد موحد عضو درباره راهكار‌هاي بازگشت اعتماد به بازار سرمايه در گفت‌وگو با بورس‌نيوز اظهار كرد: بازگشت اعتماد نيازمند مجموعه‌اي از اقدامات گسترده است كه بايد به‌صورت همزمان پيگيري شوند. تعيين تكليف روابط ايران با غرب و بهبود مناسبات بين‌المللي از مهم‌ترين اين عوامل به شمار مي‌رود.
وي ادامه داد: افزايش شفافيت اطلاعاتي شركت‌ها، افشاي دقيق و به‌موقع گزارش‌ها، نظارت جدي بر معاملات مبتني بر اطلاعات نهاني و توسعه ابزار‌هاي مالي پوشش ريسك همچون مشتقات، از اقداماتي است كه مي‌تواند به تقويت جايگاه بازار كمك كند. علاوه بر اين، آموزش سرمايه‌گذاران و ارتقاي فرهنگ سهامداري و سواد مالي، تقويت نهاد‌هاي واسط مانند صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري و بازارگردان‌ها، از ديگر الزامات براي بازسازي اعتماد عمومي است.
موحد تأكيد كرد: پس از تعيين تكليف روابط بين‌الملل، ثبات در سياست‌گذاري كلان اقتصادي مهم‌ترين گام براي بازگشت اعتماد خواهد بود. اين ثبات، پيش‌بيني‌پذيري بازار و بهبود كيفيت گزارش‌ها و تحليل‌ها را به همراه دارد و مي‌تواند سرمايه‌گذاران را بار ديگر به بازار سهام جذب كند.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
