اقتصاددان : دکتر شهرام پروین (مهندس شهرام پروین)، دانشمند ایرانی مقیم آلمان، با ارائه فناوری جذب سامانه‌های بارشی (Rain Attraction Technology) ادعا می‌کند می‌تواند بحران آب و خشکسالی در ایران را حل کند. در ادامه، ابعاد مختلف فعالیت‌ها، ادعاها، و مباحث علمی پیرامون او بررسی شده است:
۱. هسته فناوری: جذب سامانه‌های بارشی
– تفاوت با باروری ابرها:
– باروری ابرها فقط در صورت وجود ابر امکان‌پذیر است و با تزریق یدید نقره به ابرها انجام می‌شود که ممکن است اثرات زیست‌محیطی داشته باشد.
– فناوری پروین ادعا می‌کند بدون نیاز به ابر اولیه، با جذب رطوبت از دریاها (مانند دریای سرخ و مدیترانه) و ایجاد سامانه‌های بارشی جدید، باران مصنوعی تولید می‌کند. شعاع تأثیر آن تا ۴۰۰ کیلومتر ذکر شده است.
– مبانی نظری:
– پروین الهام‌بخش خود را نظریات ویلهلم رایش (Wilhelm Reich) در زمینه “انرژی اورگون” (Orgone Energy) می‌داند. این انرژی که به گفته او در فلزات (به‌ویژه آهن) و موجودات زنده جریان دارد، با تجمع در جو، تشکیل ابر و بارش را تسهیل می‌کند.
– همچنین به نقش باد در بارش تأکید دارد و ادعا می‌کند دستگاه‌هایش با ایجاد “اختلاف پتانسیل” جهت باد را تغییر داده و باران‌زایی می‌کنند.
۲. ادعاهای کلیدی و عملکرد عملیاتی
– نتایج ادعایی در ایران:
– پروین مدعی است بارش‌های غیرمنتظره فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۷ در ایران (بویژه اصفهان و خوزستان) حاصل ۵۰ آزمایش موفق دستگاه‌های او بوده است. سازمان هواشناسی اصفهان پیش‌بینی خشکسالی کرده بود، اما بارش‌های شدید رخ داد.
– احیای زاینده‌رود و بهبود کیفیت آب و خاک از دیگر ادعاهاست.
– کاربردهای گسترده:
– رفع آلودگی هوای کلان‌شهرها
– تثبیت گردوغبار بدون مالچ‌پاشی
– کشاورزی با آب شور و احیای خاک‌های فرسوده
– خنثی‌سازی تشعشعات الکترومغناطیسی.
– مدل مالی “هندوانه به شرط چاقو”:
– پروین قراردادهای خود را مبتنی بر پرداخت پس از نتیجه تنظیم می‌کند: تنها درصورتی که بارش سالانه از میانگین ۱۰ سال گذشته بیشتر شود، هزینه دریافت می‌کند. این مدل مورد انتقاد قرار گرفته، زیرا کاهش بارش را پوشش نمی‌دهد.
۳. مناقشات علمی و انتقادات
– اتهام شبه‌علم:
– نظریه انرژی اورگون رایش توسط جامعه علمی رد شده و در رده شبه‌علم طبقه‌بندی می‌شود. منتقدان استناد پروین به این نظریه را فاقد پایه علمی می‌دانند.
– دستگاه‌های کلاودباستینگ (Cloudbusting) مشابه دستگاه‌های پروین، در آزمایش‌های مستقل تأیید نشده‌اند.
– ریسک‌های زیست‌محیطی:
– برخی کارشناسان هشدار می‌دهند جابجایی مصنوعی رطوبت ممکن است سبب کاهش ۵۰% بارش در مناطق مرطوب (مانند شمال ایران) و تنها افزایش ۱۰% در مناطق خشک شود که تنش‌های اجتماعی ایجاد می‌کند.
– تناقض‌های آماری:
– منتقدان ادعا می‌کنند افزایش بارش‌های ۱۳۹۷ می‌تواند ناشی از پدیده‌های طبیعی (مانند “بلوکینگ اتمسفری”) باشد، نه فناوری پروین.
۴. واکنش‌ها و حمایت‌ها
– حمایت مردمی و برخی مسئولان:
– پس از بارش‌های ۱۳۹۷، بسیاری کاربران در شبکه‌های اجتماعی از پروین تشکر کردند. برای مثال، سید علی هاشمی‌نژاد در کامنتی او را “نجات‌دهنده ایران از خشکسالی” نامید.
– کشاورزان اصفهانی در عملیات آزمایشی او مشارکت داشتند و فیلم‌هایی از “تولید باران” منتشر شد.
– مخالفت جامعه علمی:
– استادان دانشگاه (مانند محمدعلی نصراصفهانی) مستندات پروین را غیرعلمی خوانده و فقدان مقالات معتبر (مثلاً در ISI) را نشانه ادعای بی‌پایه دانسته‌اند.
– پرویز کردوانی (پدر کویرشناسی ایران) راه‌حل‌های طبیعی مانند کاشت گیاهان مقاوم را مؤثرتر از فناوری‌های پیچیده می‌دانست.
۵. جمع‌بندی: علم یا امید؟
– نقاط قوت:
– ارائه راه‌حلی کم‌هزینه و بدون مواد شیمیایی برای بحران آب.
– تکیه بر مشارکت مردمی و مدل مالی بدون ریسک برای دولت‌ها.
– نقاط ضعف:
– فقدان مستندات علمی مستقل و شفاف.
– وابستگی نظریه‌ها به مفاهیم ردشده (انرژی اورگون).
– چالش اصلی:
– پروین فرار از ایران پس از انتقادات را تأیید کرده و اجرای طرح‌هایش متوقف شده است. او “سودجویی برخی نهادها” (مانند شرکت‌های انتقال آب) را مانع اصلی می‌داند.
نکته پایانی: بدون شک بحران آب ایران نیازمند راهکارهای نوآورانه است، اما فناوری پروین بدون تأیید مؤسسات معتبر بین‌المللی (مانند WMO) در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند. آزمایش‌های کنترل‌شده با نظارت نهادهای علمی می‌تواند به این مناقشه پایان دهد.
نکته: این متن به کمک هوش مصنوعی تهیه شده است
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
