اقتصاددان :مقاله دکتر سید حسین موسویان استاد دانشگاه پرینستون امریکا در مقاله میدل ایست آی نوشت :
- با این نقشه راه ترامپ میتواند با ایران به توافق برسد
- پیشنهاد ده گانه به ترامپ برای دستیابی به توافق جامع با ایران
- 10 پیشنهاد به ترامپ برای موفقیت در حل بحران 45 ساله روابط آمریکا و ایران
- ترامپ با پیشنهاد یک بسته اقتصادی ۴ تریلیون دلاری برای همکاری با ایران میتواند روندکاهش تنش‌ها و حل اختلافات را تسهیل کند.
در روزهای اخیر، ایالات متحده به حوثی‌ها در یمن حملات مکرری کرده است. رئیس‌جمهور دونالد ترامپ اعلام کرد که ایران را مسئول «هر شلیکی» که حوثی‌ها انجام دهند، می‌داند و هشدار داد که این کشور با «پیامدهای وخیمی» روبرو خواهد شد. همزمان، اسرائیل نیز توافق آتش‌بس خود با حماس را نقض کرده و ده‌ها حمله مرگبار به غزه انجام داده است که بیش از ۴۰۰ نفر، بیشتر زنان و کودکان، کشته شده‌اند. افزایش تنش‌ها در منطقه، باعث افزایش احتمال درگیری نظامی بین ایالات متحده و ایران میشود که در این صورت کل خاورمیانه را درگیرخواهد شد .
در ابتدای دوره دوم ریاست‌جمهوری خود، ترامپ بارها تمایل خود را برای مذاکره و رسیدن به توافق با ایران ابراز کرد. در تاریخ ۱۲ مارس، انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهور امارات متحده عربی، نامه‌ای از ترامپ خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر عالی ایران، در تهران تحویل داد. منابع اسرائیلی ادعا کردند که این نامه «تهدید آمیز» بوده، درباره پیامدهای عدم توافق هشدار داده و یک مهلت دو ماهه برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدید تعیین کرده است.
حملات ایالات متحده به حوثی‌ها همراه با تهدیدات علیه ایران، موجب عدم اطمینان تهران نسبت به تعهد ترامپ به دیپلماسی شده است. با این حال، پاسخ رسمی ایران هنوز مشخص نیست. اینکه آیا آیت الله خامنه‌ای مذاکره را به طور کلی رد خواهد کرد یا تحت شرایط خاصی آن را می‌پذیرد؟ در هرصورت پاسخ تهران نه تنها درسرنوشت موضوع هسته‌ای بلکه میتواند آینده روابط ایران و ایالات متحده و ثبات منطقه را تحت تاثیرقرار دهد.
شرایط برای مذاکره
اخیرا فرستاده ترامپ به خاورمیانه، استیو ویتکوف، تفسیری مثبت و سازنده از نامه ترامپ ارائه داد. وی در مصاحبه‌ای با تاکر کارلسون، مجری تلویزیون، گفت که ترامپ برای فرصتی جهت «پاک کردن همه‌چیز» با ایران آمادگی دارد و می‌خواهد با آن‌ها اعتمادسازی کند. به گفته وی، ترامپ در نامه‌اش نوشته بود: “من یک رئیس‌جمهور صلح‌طلب هستم. این چیزی است که می‌خواهم. هیچ دلیلی برای اینکه ما این کار را نظامی انجام دهیم وجود ندارد. باید گفتگو کنیم.”
با نزدیک به دو دهه تجربه در وزارت خارجه و شورای امنیت ملی ایران، به‌ویژه در حوزه روابط با غرب، و ۱۵ سال تحقیق دانشگاهی در دانشگاه پرینستون، معتقدم ترامپ میتواند با رعایت پنج اصل کلیدی ذیل، در دیپلماسی با ایران موفق و با شکستن بن‌بست ۴۰ ساله بین واشنگتن و تهران، به چند دهه‌ها خصومت متقابل دو کشور خاتمه دهد.
اول: احترام متقابل
ایرانیان، با تاریخ و تمدنی به قدمت ۷۰۰۰ سال، ملتی پرافتخار و مغرور هستند. تهدیدات، توهین‌ها یا اجبار آن‌ها را به پای میز مذاکره نمی‌آورد. شخصیت آیت الله خامنه‌ای کاملاً با شخصیت ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین متفاوت است.
دوم: همخوانی حرف با عمل
در جریان مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۴ و پس از آن، ترامپ اظهارات مثبت و سازنده‌ای درباره دیپلماسی با ایران و مخالفت با جنگ‌های خاورمیانه داشت. اما اولین اقدام عملی او در کاخ سفید امضاء دستورسیاست فشار حداکثری و تشدید خصومت‌ها با ایران بود. تصمیم گیری ایران بر اساس اقدامات ملموس واشنگتن است، نه سخنان.
سوم: دامنه مذاکرات
ترامپ ادعا کرده است که تنها دغدغه او، جلوگیری از بمب هسته‌ای ایران است. اما یادداشتی که ۴ فوریه در مورد ایران امضاء کرد، او فراتر از مسائل هسته‌ای به مسائل منطقه‌ای، قابلیت‌های دفاعی، حقوق بشر و تروریسم اشاره داشت. مذاکرات جامع باید به صورت “مرحله به مرحله” طراحی شود.
چهارم: توافق متوازن
اگر واشنگتن به دنبال توافقی باشد که به‌طور منصفانه و متوازن به منافع هر دو ملت خدمت کند، احتمال پذیرش آن در تهران بسیار بیشتر خواهد بود.
پنجم: پایداری توافق
پس از ۱۲ سال مذاکره، ایران توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را امضا و به‌طور کامل اجرا کرد. با وجودیکه این توافق طی قطعنامه ۲۲۳۱ به تصویب شورای امنیت سازمان ملل نیز رسید، اما ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد. لذا یک نگرانی جدی باقی می‌ماند و آن اینکه حتی اگر توافق جدیدی حاصل شود، چه تضمینی وجود دارد که رئیس‌جمهور بعدی ایالات متحده آن را دوباره کنار نگذارد؟
نقشه راه واقع بینانه
عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران گفت که ایران تحت شرایط فشار حداکثری نمی‌تواند مستقیماً با ایالات متحده مذاکره داشته باشد. با این حال، ترامپ پتانسیل آن را دارد که از طریق مذاکرات مستقیم، توافقی تاریخی با تهران به‌دست آورد، به‌شرط آنکه این مذاکرات بر اصول روشنی استوار باشد. این امر نیازمند یک نقشه راه واقعی با پنج محور کلیدی ذیل است.
اول: طرفین باید دو لیست تهیه کنند:
1) لیست اول شامل مسائل مورد اختلاف با تعیین اولویت موضوعات، و
2) لیست دوم شامل فهرستی از موضوعات منافع مشترک.
در حالی که یک دستور کار جامع ضروری است، اقدامات اعتمادسازی باید از طریق یک “طرح مرحله به مرحله” اجرا شوند. مذاکرات باید با اولین موضوع مورد اختلاف – مسئله هسته‌ای – آغاز شود، اما همزمان هر دو کشور همکاری درزمینه اولین موضوع منافع مشترک را آغاز کنند.
یکی از دلایل اصلی شکست‌های دیپلماتیک گذشته این است که هر دو طرف تنها بر موضوعات مورد اختلاف تمرکز کرده و به جای ایجاد زمینه همکاری، به تبادل “سرزنش” پرداخته‌اند. همکاری عملی در زمینه‌های منافع مشترک یکی از مؤثرترین راه‌ها برای ایجاد اعتماد است.
دوم: اختلافات باید بر اساس اصول بین‌المللی، مقررات و منشور سازمان ملل که هر دو به آن متعهد هستند، حل‌وفصل شود. توافق هسته‌ای تحت عنوان برجام درسال ۲۰۱۵ حاصل شد چون ایالات متحده معاهده عدم تکثیر هسته‌ای (NPT) را به‌عنوان مبنای مذاکرات پذیرفت. اگر واشنگتن به این اصل پایبند باشد، ایران برای همکاری حداکثری در زمینه شفافیت و بازرسی‌ها برای اطمینان از عدم انحراف برنامه هسته‌ای‌اش به سمت توسعه سلاح‌های هسته‌ای آمادگی نشان خواهد داد زیرا ایران بدنبال بمب هسته ای نیست.
در دستور کار قراردادن این دو عنصر یعنی “اختلافات متقابل” و “منافع مشترک” احتمال موفقیت مذاکرات را افزایش میدهد، زیرا هر دو طرف مطمئن خواهند شد که اختلافات عمده مورد نظرطرفین به‌طور تدریجی و سیستماتیک گفتگو خواهند شد.
سوم: ترامپ به‌خاطر تصمیمات غیرمتعارفش شناخته میشود. او میتواند یک بسته اقتصادی ۴ تریلیون دلاری برای همکاری با ایران در دوره چهار ساله خود پیشنهاد کند. گشایش‌های اقتصادی عمده بین دو کشور میتواند تنش‌ها را کاهش دهد و حل اختلافات گسترده‌تری از جمله اختلافات منطقه‌ای را تسهیل کند. چنین پیشنهادی از یکطرف با تمایل ترامپ به «توافقات اقتصادی بزرگ» همخوانی دارد و از طرف دیگربه تهران در مورد “لغو موثرتحریم‌ها” اطمینان میدهد.
چهارم: تقویت روابط مردم به‌مردم در موضوعاتی همچون امور ورزشی، علمی، دانشگاهی، هنری، فرهنگی و تبادل کنسولی به‌طور قابل توجهی میتواند به تلاش‌های دیپلماتیک کمک کرده و خصومت‌ها را کاهش دهد.
پنجم: عنصر کلیدی دیگر اینکه برای حل‌وفصل منازعات منطقه‌ای سه اصل مورد توجه باشد:
الف) احترام به منافع مشروع یکدیگر،
ب) مهار درگیری‌های امنیتی-نظامی بین ایران و اسرائیل و
ج) ایجاد یک سیستم امنیتی همکاری‌آمیز میان هشت کشور حوزه خلیج فارس.
چنین مکانیسمی میتواند راه را برای خروج تدریجی نیروهای ایالات متحده از خاورمیانه هموار کند، هزینه‌ها را برای مالیات‌دهندگان آمریکایی کاهش دهد و صرفه‌جویی‌های قابل توجهی در دولت ایجاد کند.
با پیروی از این نقشه راه، رئیس‌جمهور ترامپ فرصت نادری دارد تا توافقی پایدار و تحول‌آفرین با ایران به‌دست آورد – توافقی که میتواند دینامیک‌های منطقه‌ای را تغییر دهد و سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه را بازتعریف کند.
Trump says he wants a deal with Iran. This is how he can do it
24 March 2025
https://www.middleeasteye.net/opinion/trump-iran-says-he-wants-deal-will-he-do-what-it-takes
In recent days, the United States has been striking the Houthis in Yemen.
President Donald Trump declared he would hold Iran responsible for “every shot” fired by the Houthis and warned that it would face “dire” consequences.
Meanwhile, Israel has violated its ceasefire agreement with Hamas, launching dozens of deadly attacks on Gaza that killed over 400 people, most of them women and children.
Tensions in the region are escalating, increasing the likelihood of a military confrontation between the US and Iran – a conflict that could engulf the Middle East.
Top of Form
Bottom of Form
At the start of his second term, President Trump repeatedly expressed his willingness to negotiate and reach an agreement with Iran.
On 12 March, Anwar Gargash, diplomatic adviser to the president of the United Arab Emirates, delivered a letter from Trump to Iran’s Supreme Leader Ayatollah Khamenei in Tehran.
Israeli sources claimed the letter was “tough”, warning of consequences if no accord was reached and setting a two-month deadline for a new nuclear deal.
The US attacks on Yemen and threats against Iran leave Tehran uncertain about Trump’s commitment to diplomacy. However, Iran’s official response remains unclear. Will Khamenei reject negotiations outright, or will he accept them under certain conditions?
Tehran’s reply will not only address the nuclear issue but could also shape the future of Iran-US relations and regional stability.
Terms for talks
Trump’s Middle East envoy, Steve Witkoff, offered a positive and constructive interpretation of Trump’s letter.
In an interview with television host Tucker Carlson, he said that Trump was open to an opportunity to “clean it all up” with Iran and wanted to build trust with them. In the letter, Trump reportedly wrote: “I am a president of peace. That’s what I want. There’s no reason for us to do this militarily. We should talk.”
With nearly two decades in Iran’s foreign ministry and National Security Council – particularly in managing relations with the West – and 15 years of academic research at Princeton University, I have observed the factors that determine successful diplomacy.
Trump can break the 40-year deadlock between Washington and Tehran and end decades of hostility by adhering to the following key principles:
Mutual respect is essential. Iranians, with a civilization spanning 7,000 years, are a proud nation. Threats, insults, or coercion will not bring them to the negotiating table. Khamenei’s personality is entirely different from that of Ukrainian President Volodymyr Zelensky.
Tehran values actions over words. During the 2024 election campaign and afterwards, Trump made positive and constructive statements about diplomacy with Iran and opposing Middle East wars. Yet his first step in office was to reinstate the maximum pressure policy and escalate hostilities. Iran’s decision-making is based on Washington’s tangible actions, not rhetoric.
The scope of negotiations matters. Trump has claimed that preventing Iran from developing a nuclear bomb is his sole concern. However, his 4 February memorandum extended beyond nuclear issues to cover regional affairs, defense capabilities, human rights, and terrorism. Any comprehensive negotiation must be structured as a step-by-step process.
A balanced and dignified agreement is necessary. If Washington seeks an accord that fairly serves both nations’ interests, it stands a much greater chance of acceptance in Tehran.
Finally, sustainability is crucial. After 12 years of negotiations, Iran signed and fully implemented the 2015 nuclear agreement. Although endorsed by UN Security Council Resolution 2231, Trump withdrew from it in 2018. A serious concern remains: even if a new agreement is reached, what guarantees that the next US president will not abandon it again?
A realistic roadmap
“Iran cannot negotiate directly with the United States under the current conditions of ‘maximum pressure’,” said Iran’s Foreign Minister Abbas Araghchi.
Trump, however, has the potential to secure a historic agreement with Tehran through direct negotiations, provided they are grounded in clear principles. This would require a realistic roadmap with key components.
First, both sides should establish two lists: one identifying disputed issues, prioritized for negotiation, and another outlining common interests.
While a comprehensive agenda is necessary, confidence-building measures should be implemented through a phased approach. Negotiations should begin with the first point of disagreement – the nuclear issue – while both countries simultaneously initiate cooperation on their first shared interest.
One of the main reasons past diplomatic efforts have failed is that both sides have fixated solely on disagreements, engaging in mutual blame without fostering cooperation. Practical collaboration in areas of shared interest is one of the most effective ways to build trust.
Second, disputes should be resolved based on international norms, regulations, and the United Nations Charter, to which both are committed.
The 2015 nuclear deal was possible because the US accepted the Nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT) as the basis for negotiations. If Washington adheres to this principle, Iran would be open to maximum cooperation on transparency and inspections to ensure its nuclear program does not deviate towards weapons development.
These two elements increase the likelihood of successful negotiations, as both sides would be assured that major disputes will be addressed gradually and systematically.
Third, Trump is known for unconventional decisions. He could propose a $4 trillion economic package for Iran over his four-year term.
Major economic openings between the two countries could ease tensions and facilitate the resolution of broader disputes, including regional disagreements. Such a proposal aligns with Trump’s desire for “big economic deals” while assuring Tehran that sanctions will be effectively lifted.
Fourth, strengthening people-to-people relations in sports, science, academia, art, culture, and consular exchanges would significantly aid diplomatic efforts and ease hostilities.
A final key element is resolving regional conflicts through three principles: respecting each other’s legitimate interests, containing security-military confrontation between Iran and Israel, and creating a cooperative security system among the eight Gulf nations.
Such a mechanism could pave the way for the gradual withdrawal of US forces from the Middle East, reducing costs for American taxpayers and enabling significant government savings.
By following this roadmap, President Trump has a rare opportunity to secure a lasting and transformative agreement with Iran – one that could reshape regional dynamics and redefine US foreign policy in the Middle East.
https://www.middleeasteye.net/opinion/trump-iran-says-he-wants-deal-will-he-do-what-it-takes
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
