شاهنامه کتاب خاصی است که در آن دانش های بسیاری وجود دارد. چنین کتابی نیاز به تحقیق و پژوهش بسیار دارد. شاهنامه پژوهان روی این کتاب پژوهش و تحقیق و مطالعه می کنند و مطالب علمی مرتبط با آن را استخراج می نمایند.
محمد رسولی از شاهنامه پژوهان حرفه ای است. راهی که او برای شاهنامه پژوهی گشوده، یک تحول اساسی بزرگ و تازه است. کاری که محمد رسولی راجع به شاهنامه آِغازیده، شاهنامه پژوهی را به قبل از محمد رسولی و بعد از کارهای ایشان تقسیم می کند. ممکن است این سخن اکنون کمی غیر قابل باور یا اغراق گونه به نظر برسد. ولی گذر زمان این مهم را اثبات خواهد کرد. اکنون هم با کمی توضیح معلوم خواهد شد که این ادعا بی اساس نیست.
به گزارش اقتصاددان به نقل از ایرانگرد ، دکتر محمد رسولی نخستین کسی است که در دانشگاه تهران رساله ی دکترای خود را با یک موضوع جدی ( مفاهیم حقوق عمومی در شاهنامه) انتخاب کرد. رسولی موفق شد این رساله را تدوین کند و به تصویب استادان به نام و مطرح این رشته برساند. برای درک عظمت کار رسولی به دو نکته باید توجه کرد:
۱. تا قبل از اعلام نظریات رسولی، بیشتر شاهنامه را افسانه و اسطوره و قصه و داستان می دانستند.
۲. حقوق عمومی، تاریخی در حدود دویست و پنجاه سال دارد که خاستگاه آن ( چنانکه در دانشکده های حقوق و علوم سیاسی می گویند) از اروپا بوده که بخصوص پس از انقلاب کبیر فرانسه ایجاد شده و رشد نموده است.
این دو نکته، از مسلمات ! و بدیهیات در بین همگان و از جمله در بین دانشگاهیان بوده است.
حالا در چنین فضایی یک نفر که دارای هوش بالا و استعداد درخشانی هم هست، پس از شانزده سال ! حضور مرتب پای درس استادان بزرگ و بنام شاهنامه شناس(مانند استاد فریدون جنیدی و دکتر هوشنگ طالع) و نیز مراحل تمام مقاطع تحصیلی دانشگاهی ، کشف می نماید که ” آنچه در شاهنامه است به تمامی بیان رویداد های یک جامعه ی سیاسی( به معنای اخص کلمه و منطبق بر تعریف آکادمیک تخصصی آن) است و همه ی مفاهیم حقوق عمومی( که می گفتند رشته ی جدید و مولود اروپای سده ی. هجدهم است) در آن وجود دارد.
پیداست که این ادعای خیلی بزرگ و عجیبی است. اما رسولی علاوه بر. رساله ی تخصصی دانشگاهی مذکور، در کتابی با نام ” مبانی حقوق عمومی در ایران کهن” همین موضوع را برای افراد عادی تر چامعه هم تشریح و اثبات نمود.
دکتر محمد رسولی، سپس با این دریچه و پنجره ای که به دریای کشف شده باز نموده بود ، مروارید و گوهرهای دیگری از آن خارج و نشان داد:
معماری در شاهنامه.
هنر در شاهنامه.
پند و اندرز های شاهنامه.
حقوق سالمندان در شاهنامه.
حقوق کودک در شاهنامه.
انقلاب فرهنگی در شاهنامه.
جمهوری در شاهنامه.
انتخابات در شاهنامه .
حقوق بشر در شاهنامه .
مقبولیت و مشروعیت حکومت در شاهنامه.
آموزش و پرورش در شاهنامه.
عرفان در شاهنامه.
فلسفه در شاهنامه.
و…..و.….
ببینید چه موضوعات عجیب و غیر قابل انتظاری در شاهنامه وجود دارد که از چشم، شاهنامه پژوهان دور مانده بود. محمد رسولی، علاوه بر موضوعاتی که به عنوان نمونه نام بردیم، ده‌ها تحقیق دیگر از این قبیل راجع به شاهنامه دارد. چنین چیزی پیش تر هرگز نبوده است. این رویکرد و نگاه تازه و نوینی به شاهنامه است که گاهی همه ی فروض قبلی راجع به شاهنامه را فرو می ریزد.
نظر و باور دکتر محمد رسولی به طور کلی بر این مبناست که :
” شاهنامه ی گر چه سروده ی حکیم فردوسی بزرگ است، ولی محتویات آن پیش از فردوسی به تمامی به صورت نثر وجود داشته که شاعر آنها را به نظم در آورده است.
در ایران قبل از باستان ! یک جامعه ی سیاسی کاملی وجود داشته که تاریخ آن دوران در شاهنامه متجلی گشته است”
این نظریات رسولی به مرور در محافل خصوصی و نشست های تخصصی شاهنامه پژوهی ثابت شده و نسل جدبد شاهنامه پژوه با این نگاه نو به شاهنامه آشنا می شوند و با این اندیشه ها رشد می یابند.
کتب و مقالات متعدد و مصاحبه ها و گفتگوهای رادیویی و تلویزیونی رسولی پخش شده و قابل یافت و دسترسی در شبکه جهانی اینترنت و در فضای مجازی است.
بنا بر این ، بی راه نیست که می گوییم:.
شاهنامه پژوهی به پیش از دوران رسولی و اکنون به بعد تقسیم می شود.
بر اساس گفته و نظر خیلی از علاقمندان به شاهنامه و صاحب نظران،
دکتر محمد رسولی برترین شاهنامه پژوه دوران است.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
