بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در شرایطی که آشوبهای منطقهای به نقطه جوش نزدیک میشود راهی ایالاتمتحده شد تا با دونالد ترامپ دیدار کند آنهم درحالیکه حملات رژیم صهیونیستی به فلسطین، لبنان و سوریه ادامه دارد و تنشها با ایران روبه افزایش است.
به گزارش اقتصاددان به نقل از جهانصنعت ، نتانیاهو قرار است در اقامتگاه مارالاگو در ایالت فلوریدا با ترامپ گفتوگو کند؛ دیداری که همزمان با تلاش واشنگتن برای تکمیل مرحله نخست آتشبس در غزه انجام میشود. اینسفر درحالی صورت میگیرد که ایالاتمتحده همچنان درپی اجرای طرح صلح ۲۰بندی خود برای نوار غزه بوده آنهم در شرایطی که رژیم صهیونیستی تقریبا بهصورت روزانه این آتشبس را نقض کرده است.
علاوهبراین صهیونیستها حملات خود را در کرانه باختری اشغالی، لبنان و سوریه تشدید کرده و مقامهای اسرائیلی نیز از احتمال وقوع جنگی دیگر با ایران سخن میگویند. در همینرابطه سوال مهم این است که نتانیاهو در دیدار با ترامپ چه موضوعاتی را مطرح خواهد کرد و روابط آمریکا و اسرائیل اکنون در چه وضعیتی قرار دارد؟
نتانیاهو چهزمانی وارد آمریکا میشود؟
براساس گزارش الجزیره، نخستوزیر اسرائیل روزیکشنبه وارد ایالاتمتحده شد. با این حال این گفتوگوها در کاخ سفید برگزار نمیشود بلکه دیدار با ترامپ در فلوریدا انجام خواهد شد؛ جاییکه رییسجمهور آمریکا تعطیلات خود را سپری میکند و یکروز قبل نیز با ولودیمیر زلنسکی در اقامتگاه خود دیدار کرده بود. این پنجمینسفر نتانیاهو به آمریکا طی ۱۰ماه گذشته است. او بیشاز هرفرد دیگری میهمان ترامپ بوده است. در ماه فوریه نتانیاهو نخستین مقام خارجی بود که پس از بازگشت ترامپ به ریاستجمهوری به کاخسفید رفت. او سپس در ماههای آوریل و جولای نیز به آمریکا سفر کرد و در سپتامبر پساز مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بار دیگر با ترامپ در واشنگتن دیدار داشت.
روابط ترامپ و نتانیاهو تاکنون چگونه بوده است؟
نتانیاهو همواره ترامپ را بهترین دوستی که اسرائیل تاکنون در کاخ سفید داشته توصیف کرده است. در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ سیاستهای آمریکا بیشازپیش بهنفع دولت راستگرای اسرائیل تغییر کرد؛ ازجمله انتقال سفارت آمریکا به بیتالمقدس، بهرسمیتشناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای اشغالی جولان سوریه و قطع کمکهای مالی به آژانس امدادرسانی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی.
با این حال ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید در سال جاری آمادگی بیشتری برای اختلافنظر علنی با نتانیاهو نشان داده است. باوجود این دولت او همچنان حمایت بیقیدوشرطی از اسرائیل ارائه داده است ازجمله حمایت از ازسرگیری جنگ ویرانگر علیه غزه در ماهمارس پس از یک آتشبس کوتاهمدت. ترامپ در ماه ژوئن به حمله رژیم صهیونیستی به ایران پیوست؛ اقدامی که نارضایتی بخشی از پایگاه سیاسی ترامپ را در پی داشت. در عین حال او در ظاهر برای تثبیت آتشبس کنونی در غزه تلاش کرده و در سپتامبر با حمله اسرائیل به دوحه مخالفت کرد و بهسرعت تحریمها علیه سوریه را باوجود برخی ملاحظات رژیم صهیونیستی لغو کرد.
بنابراین میتوان گفت روابط دوطرف فراز و نشیبهایی داشته است. در سال۲۰۲۰ ترامپ از آنکه نتانیاهو بهسرعت پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری را تبریک گفته خشمگین شد؛ انتخاباتی که ترامپ همچنان مدعی است در آن تقلب شده است. ترامپ همچنین در سال۲۰۲۱ به وبسایت آکسیوس گفت: از آن زمان با او صحبت نکردم. لعنت به او!
با پیروزی دوباره ترامپ در انتخابات۲۰۲۴ و تشدید برخورد با فعالان حقوق فلسطینی در آمریکا روابط دوطرف بار دیگر گرم شد. در نوامبر ترامپ بهطور رسمی از اسحاق هرتزوگ، رییس رژیم صهیونیستی خواست تا نتانیاهو را که در داخل با اتهامات فساد مواجه است عفو کند.
با این حال دو طرف کاملا همسو نیستند و شکافهایی بر سر موضوعاتی مانند غزه، سوریه و روابط آمریکا با ترکیه و کشورهای حاشیه خلیجفارس نمایان شده است. بنابراین نتانیاهو احتمالا در این سفر خواهد کوشید با تمجید از ترامپ و نمایش روابطی گرم هم دستورکار خود را پیش ببرد و هم به رقبای سیاسی داخلیاش نشان دهد که همچنان از حمایت واشنگتن برخوردار است.
موضع آمریکا درباره آتشبس غزه چیست؟
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که اولویت اصلی دولت ترامپ تکمیل مرحله نخست آتشبس غزه و حرکت از توقف درگیریها بهسمت حکمرانی بلندمدت، ثبات و بازسازی این منطقه است. باوجود نقض مکرر آتشبس ازسوی اسرائیل ازجمله حملهای که به شهادت دستکم ششفلسطینی در جریان یک مراسم عروسی انجامید ترامپ تمرکز خود را بر پیشبرد کلی آتشبس گذاشته است.
روبیو تاکید کرد که وضعیت موجود در بلندمدت نه پایدار بوده و نه مطلوب و به همین دلیل آمریکا با فوریت به دنبال تکمیل کامل مرحله نخست توافق است. او از انعطافپذیری احتمالی در موضوع خلع سلاح حماس نیز سخن گفت و تاکید کرد که هدف اصلی باید جلوگیری از تهدید این جنبش علیه اسرائیل باشد نه الزاما خلع سلاح کامل همه نیروها. درمقابل اسرائیل ظاهرا اولویتهای متفاوتی دارد. اسرائیل کاتز، وزیر جنگ این رژیم اعلام کرده بود که اسرائیل به دنبال بازگشت شهرکسازی در غزه بوده؛ اقدامی که براساس حقوق بینالملل غیرقانونی است. هرچند او بعدا این اظهارات را تعدیل کرد اما تاکید داشت که اسرائیل حضور نظامی دائمی در غزه خواهد داشت؛ موضوعی که با طرح ترامپ در تضاد است. بنابراین انتظار میرود غزه یکی از محورهای اصلی گفتوگوی نتانیاهو و ترامپ باشد.
آیا توافقی درباره سوریه امکانپذیر است؟
ترامپ طی یکسال گذشته چه بهصورت نمادین و چه عملی به احمدالشرع، رییسجمهور سوریه نزدیک شده و تحریمهای این کشور را لغو کرده و همکاریهای امنیتی با نیروهای سوری را آغاز کرده اما اسرائیل مسیر متفاوتی را در سوریه دنبال میکند. ساعاتی پساز سقوط بشار اسد اسرائیل دامنه اشغال خود را فراتر از جولان گسترش داد و باوجود اعلام تمایل دولت جدید سوریه به پرهیز از تقابل حملات گستردهای علیه نهادهای نظامی و دولتی سوریه انجام داد. پس از کشتهشدن ۱۳سوری در حمله هوایی رژیم صهیونیستی در ماه گذشته ترامپ بهطور تلویحی از اسرائیل انتقاد کرد و گفت حفظ گفتوگوی واقعی میان رژیم تلآویو و دمشق برای تبدیلشدن سوریه به کشوری باثبات و شکوفا اهمیت دارد. مذاکراتی برای دستیابی به توافق امنیتی میان دوطرف بدون عادیسازی کامل روابط در جریان بود اما بهنظر میرسد با اصرار اسرائیل بر حفظ اراضی اشغالی پس از سقوط اسد این گفتوگوها به بنبست رسیده است. درنتیجه حضور نتانیاهو در آمریکا احتمالا تلاش ترامپ برای احیای این توافق را تشدید خواهد کرد.
چرا ایران دوباره در کانون توجه قرار گرفته است؟
سفر نتانیاهو در شرایطی انجام میشود که در اسرائیل ادعاهای مختلفی درباره توان موشکی ایران پساز جنگ ۱۲روزه مطرح کرده است. شبکه انبیسی نیوز گزارش داده که نتانیاهو قصد دارد ترامپ را در جریان احتمال حملات بیشتر علیه ایران قرار دهد. چهرههای نزدیک به اسرائیل در حلقه اطراف ترامپ نیز از نظر لفظی علیه برنامه موشکی ایران فعال شدند. ترامپ در جریان جنگ ۱۲روزه حملات به تاسیسات هستهای ایران را تایید کرد و مدعی شد که این حملات برنامه هستهای ایران را نابود کرده هرچند بهگفته منابع خارجی شواهدی مبنی بر نظامیسازی برنامه هستهای ایران وجود ندارد. بااینحال تحلیلگران معتقدند قانعکردن ترامپ برای حمایت از جنگی جدید علیه ایران برای نتانیاهو دشوار خواهد بود زیرا ترامپ خود را صلحطلب معرفی میکند و اولویتهای دیگری دارد. با این وجود غیرقابلپیشبینیبودن ترامپ و حضور چهرههای تندرو حامی اسرائیل در اطراف او این معادله را پیچیده میکند.
روابط آمریکا و اسرائیل در چه وضعیتی است؟
باوجود افزایش مخالفتها در دوسوی طیف سیاسی آمریکا حمایت ترامپ از اسرائیل همچنان پابرجاست. کنگره آمریکا اخیرا بودجهای تصویب کرده که ۶۰۰میلیوندلار کمک نظامی به اسرائیل را شامل میشود. دولت ترامپ حتی از انتقاد لفظی نسبت به رفتارهای تهاجمی اسرائیل ازجمله نقض آتشبس غزه و گسترش شهرکسازیها خودداری کرده است.
بااینحال تحلیلگران میگویند شکاف میان اولویتهای راهبردی آمریکا و رژیم صهیونیستی درحال گسترش است. یعنی درحالیکه واشنگتن به دنبال همکاری اقتصادی منطقهای بوده رژیم صهیونیستی درپی تسلط کامل بر معادلات منطقهای است؛ رویکردی که ممکن است درنهایت با منافع اصلی آمریکا در تعارض قرار گیرد.
آینده ائتلاف آمریکا و اسرائیل چگونه خواهد بود؟
باوجود تغییر تدریجی افکار عمومی رژیم اسرائیل همچنان از حمایت گسترده در کنگره و کاخ سفید برخوردار است اما فرسایش حمایت عمومی بهویژه درمیان نسل جوان میتواند در بلندمدت پیامدهایی جدی برای جایگاه تلآویو در سیاست آمریکا داشته باشد. درمجموع اگرچه جریانها درحال تغییر هستند اما تعهد ایالاتمتحده به اسرائیل دستکم درمقطع کنونی همچنان استوار باقی مانده است.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع