چشم‌انداز میان‌ مدت قیمت طلا

در هفته‌های اخیر، بازار جهانی طلا شاهد یکی از تاریخی‌ترین جهش‌های خود بود؛ جایی که قیمت هر اونس طلا برای نخستین‌بار از مرز روانی ۴۰۰۰ دلار عبور کرد و رکوردی بی‌سابقه در بازارهای بین‌المللی به‌جا گذاشت. این صعود چشمگیر که در پی افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، سیاست‌های پولی انبساطی بانک‌های مرکزی و رشد تقاضا برای دارایی‌های امن رقم خورد، موجی از هیجان را در میان سرمایه‌گذاران جهانی ایجاد کرد و نگاه‌ها را به سمت فلز زرد معطوف ساخت. تحلیلگران این حرکت را نشانه‌ای از تغییرات بنیادین در رفتار سرمایه‌گذاران و نگرانی فزاینده از آینده اقتصاد جهانی می‌دانند.

مهرداد حاجی‌زاده فلاح پژوهشگر علوم بانکی و عضو شورای سردبیری اقتصاددان در مصاحبه با ایمنا گفت :  بازتاب این تحولات به‌سرعت در بازار داخلی ایران نیز دیده شد؛ جایی که هم‌زمان با جهش اونس جهانی و رشد نرخ دلار، قیمت طلای ۱۸ و ۲۴ عیار رکوردهای تازه‌ای را ثبت کرد و به محدوده‌های ۱۰.۵ تا ۱۵ میلیون تومان رسید. این رشد پرشتاب، الگوی رفتاری سرمایه‌گذاران ایرانی را دگرگون کرده و بازار را وارد فاز تازه‌ای از نوسان و هیجان کرده است. اکنون پرسش اصلی فعالان اقتصادی این است که آیا طلا پس از این رالی خیره‌کننده در مسیر اصلاح قرار می‌گیرد یا همچنان در مسیر صعود تاریخی خود گام برمی‌دارد.

رالی خیره‌کننده فلز زرد؛ طلا در اوج تاریخ ایستاد

مهرداد حاجی‌زاده فلاح، تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه اظهار کرد: در هفته‌های اخیر، بازار جهانی طلا شاهد رویدادی بی‌سابقه بود که توجه فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی با عبور از مرز روانی ۴۰۰۰ دلار، رکوردی تاریخی را به ثبت رساند، این صعود چشمگیر، نتیجه ترکیبی از عوامل متعدد از جمله افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و تقاضای رو به رشد برای دارایی‌های امن بود و این تحولات جهانی به‌سرعت در بازار داخلی ایران نیز بازتاب یافت و موجی از هیجان و فعالیت را در میان معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ایجاد کرد.

وی افزود: بازار طلای ایران، که همواره تحت تأثیر نوسانات اونس جهانی و نرخ ارز قرار دارد، به این جهش واکنش سریعی نشان داد و قیمت طلای ۱۸ عیار در بازار داخلی با شتابی کم‌سابقه از کانال‌های قیمتی مختلف عبور کرد و به سطوحی رسید که تا پیش از این برای بسیاری از فعالان بازار غیرقابل تصور بود و این رشد نه‌تنها تقاضای خرید را افزایش داد، بلکه به تغییر رفتار سرمایه‌گذاران و حتی مصرف‌کنندگان عادی منجر شد؛ یکی از عوامل کلیدی در تقویت روند صعودی بازار طلای ایران، هم‌جهت شدن رشد قیمت اونس جهانی با افزایش نرخ دلار در بازار آزاد بود، در حالی که اونس جهانی به سقف‌های جدیدی دست پیدا می‌کند، نرخ دلار نیز با جهشی قابل‌توجه به محدوده ۱۱۸ هزار تومان رسید. این هم‌افزایی، تأثیر دوچندانی بر قیمت طلا در بازار داخلی گذاشت و باعث شد قیمت‌ها به سطوح بی‌سابقه‌ای صعود کنند.

تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه تصریح کرد: در این میان، میانگین متحرک هفتگی قیمت طلا به‌عنوان یک ابزار تکنیکال کلیدی، نقش مهمی ایفا کرده است و این میانگین، که به‌عنوان یک سطح حمایتی پویا عمل می‌کند، در طول دوره صعود مانع از افت‌های عمیق قیمتی شد و به معامله‌گران اطمینان داد که روند کلی بازار همچنان صعودی است. این حمایت تکنیکال، به‌ویژه در لحظاتی که بازار با نوسانات کوتاه‌مدت مواجه بود، از کاهش شدید قیمت‌ها جلوگیری کرد.

اصلاح موقت و واکنش خریداران

حاجی زاده با اشاره به اینکه با رسیدن قیمت طلای ۱۸ عیار به محدوده ۱۱ میلیون تومان، نشانه‌های اولیه اشباع خرید در بازار داخلی نمایان شد، بیان کرد: همزمان نرخ دلار نیز با اصلاحی کوتاه‌مدت به حدود ۱۱۱ هزار تومان کاهش پیدا کرده است و این افت موقتی، قیمت طلا را از کانال صعودی خود خارج کرد و حتی به زیر میانگین متحرک هفتگی رساند. در نهایت، قیمت طلای ۱۸ عیار تا محدوده ۱۰.۵ میلیون تومان عقب‌نشینی کرد و این محدوده ۱۰.۵ میلیون تومانی، که از نظر روانی و تکنیکال اهمیت ویژه‌ای داشت، به‌عنوان یک فرصت طلایی برای خریداران جامانده عمل کرد و تقاضای جدید از سوی سرمایه‌گذارانی که منتظر فرصتی برای ورود به بازار بودند، به‌سرعت باعث بازگشت قیمت‌ها شد.

وی ادامه داد: علاوه بر عوامل تکنیکال، تحولات ژئوپلیتیکی نیز نقش مهمی در تعیین مسیر آینده اونس جهانی ایفا می‌کنند. امضای تفاهم‌نامه صلح در غزه، که به‌تازگی انجام شده، می‌تواند تنش‌های منطقه‌ای را کاهش دهد. از آنجا که طلا به‌عنوان یک دارایی امن، در زمان‌های بحران ژئوپلیتیکی تقاضای بالایی دارد، کاهش این تنش‌ها ممکن است فشار صعودی بر قیمت اونس را کاهش دهد. با این حال، تحلیل‌گران معتقدند که حتی در صورت تحقق این سناریو، ریزش سنگین در بازار جهانی بعید است، زیرا عوامل بنیادی مانند سیاست‌های پولی و تورم جهانی همچنان از قیمت طلا حمایت می‌کنند.

پایان صعود و ورود به فاز اصلاح قیمت طلا

تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه عنوان کرد: طلای ۱۸ عیار در هفته‌های اخیر عملکردی خیره‌کننده از خود نشان داد و با ثبت رشدهای پیاپی، به سطح روانی و کلیدی ۱۱ میلیون تومان رسید. این صعود پرقدرت، که تحت تأثیر افزایش نرخ دلار، رشد اونس جهانی و انتظارات تورمی در بازار داخلی بود، توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد با این حال، ورود قیمت به کانال ۱۱ میلیونی با افزایش فشار عرضه و فعال شدن فروشندگان همراه شد و در پایان هفته‌ی گذشته، طلا پس از لمس قله‌ی جدید، تا محدوده‌ی ۱۰ میلیون تومان عقب‌نشینی کرد و در حال حاضر در حوالی ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان نوسان دارد.

حاجی زاده افزود: این اصلاح، اگرچه در مقایسه با رشدهای اخیر محدود به نظر می‌رسد، اما از منظر ساختاری می‌تواند نشانه‌ای از یک فاز استراحت یا حتی مقدمه‌ای برای نوسانات عمیق‌تر باشد. معامله‌گران اکنون با این پرسش مواجه‌اند که آیا این اصلاح تنها یک توقف موقت برای جذب نقدینگی جدید است، یا نشانه‌ای از خستگی بازار و احتمال تغییر روند؛ همین عوامل باعث شده قیمت نقره هم از رکورد ۵۱ دلار و ۲۲ سنت پایین‌تر بیاید و قیمت هر اونس طلا امروز در با ۷۱ دلار کاهش به ۳۹۷۳ دلار رسید.شاخص دلار ۰.۵ درصد افزایش یافته و به بالاترین سطح طی ۲ ماه گذشته رسیده است. بدین ترتیب خرید طلا برای دارندگان سایر ارزهای دنیا گران‌تر می‌شود.

وی اضافه کرد: رژیم صهیونیستی و حماس در روز پنجشنبه در اولین مرحله از طرح ترامپ برای پایان دادن به جنگ در غزه، یک قرارداد امضا کردند و تحلیلگران عقیده دارند ممکن است طلا و نقره به دوره تثبیت بیشتری نیاز داشته باشند، اما عوامل اصلی رشد آن‌ها یعنی تنوع بخشی ذخایر و بدهی عظیم و روبه‌رشد دولت‌های جهان همچنان معتبرند و چشم‌انداز صعودی را حفظ می‌کنند و تنش‌های ژئوپلیتیکی، خرید بالای بانک‌های مرکزی، ورود سرمایه به صندوق‌های قابل معامله در بورس طلا، انتظار کاهش دوباره نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا و بی‌ثباتی‌های اقتصادی مرتبط با تعرفه‌های ترامپ از عوامل افزایش قیمت طلا بوده‌است.

تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه بیان کرد: جزئیات اجلاس ماه سپتامبر بانک مرکزی آمریکا در روز چهارشنبه منتشر شد و نشان داد مخاطرات برای بازار اشتغال آمریکا آن‌قدر بالا هست که به یک کاهش نرخ بهره دیگر نیاز باشد.فدرال رزرو آمریکا روند پایین آوردن نرخ بهره را با یک کاهش ۲۵ واحدی در ماه سپتامبر آغاز کرد. تاجران احتمال می‌دهند نرخ بهره ۲۵ واحد دیگر در ماه اکتبر و یک‌بار دیگر هم در ماه دسامبر پایین بیاید و قیمت نقره ۶۹ درصد از ابتدای سال جاری میلادی افزایش پیدا کرده است و عوامل تأثیرگذار بر آن همان عوامل محرک بازار طلا و همچنین کمبود عرضه در بازار بود و قیمت نقره امروز با ۰.۲۰ درصد افزایش به ۴۷ دلار و ۲۵ سنت رسید و پلاتین با یک کاهش ۰.۸۹ درصدی ۱۶۱۰ دلار و ۸۲ سنت معامله می‌شود.

افزایش تقاضای طلا، هشدارهای مسمومیت با جیوه را تشدید می‌کند

حاجی زاده ادامه داد: تب طلا همچنین منجر به پیامدهای بهداشتی و زیست‌محیطی شده است – مقامات به افزایش تقاضا برای جیوه، فلزی سمی که در استخراج غیرقانونی طلا در سراسر جهان نقش کلیدی دارد، اشاره می‌کنند و جیوه به طور گسترده برای جداسازی طلا در طول استخراج دستی یا معدنکاری در مقیاس کوچک استفاده می‌شود. اما این فلز آب را آلوده می‌کند، در ماهی‌ها تجمع می‌یابد، به غذا راه پیدا می‌کند و در بدن افراد تجمع می‌یابد و منجر به آسیب‌های عصبی و رشدی می‌شود. حتی قرار گرفتن در معرض آن در مقیاس کوچک نیز می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد – کارگرانی را که به این صنعت وابسته هستند و همچنین ساکنان مناطق آسیب‌دیده را به طور گسترده‌تر در معرض خطر قرار می‌دهد.

وی عنوان کرد: در روز چهارشنبه بازار جهانی طلا در حال ثبت لحظاتی تاریخی بود که شاید تا سال‌ها در یاد سرمایه‌گذاران باقی بماند. قیمت هر اونس طلا، در حرکتی خیره‌کننده، برای اولین بار از مرز روانی و کلیدی ۴۰۰۰ دلار عبور کرد. این صعود نه‌تنها یک رکوردشکنی ساده نیست، بلکه نشانه‌ای از تحولات عمیق در رفتار سرمایه‌گذاران و پویایی بازارهای مالی جهانی است. طی هفته‌های اخیر، اونس جهانی بارها سقف‌های تاریخی جدیدی را فتح کرده و نشان داده که موج تقاضا برای این فلز گران‌بها همچنان بی‌وقفه ادامه دارد.

تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه افزود: این جهش قیمتی را می‌توان نتیجه‌ی ترکیبی از عوامل متعدد دانست و از یک سو، بی‌اعتمادی فزاینده به دارایی‌های پرریسک همچون سهام و ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق داده است و از سوی دیگر، نگرانی‌های فزاینده از تورم مزمن، سیاست‌های پولی انبساطی بانک‌های مرکزی و تنش‌های ژئوپلیتیکی در نقاط مختلف جهان، تقاضا برای طلا را به اوج خود رسانده است و در برخی روزها، بازار شاهد چندین نوسان صعودی در یک بازه ۲۴ ساعته بوده که نشان‌دهنده قدرت خریداران و اشتیاق آن‌ها برای حفظ مومنتوم صعودی است.قیمت طلا ۲۴ عیار که در هفته‌های گذشته در یک روند صعودی منظم حرکت می‌کرد، با شتابی قابل‌توجه به محدوده‌ی ۱۵ میلیون تومان نزدیک شد. این جهش، نتیجه‌ی مستقیم افزایش قیمت اونس جهانی و هم‌افزایی آن با نوسانات نرخ ارز در بازار آزاد بود و قیمت طلا برای اولین بار به بالای ۴۰۰۰ دلار در هر اونس رسید، زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال مکانی امن برای سرمایه‌گذاری هستند.

حاجی زاده ادامه داد: بخش زیادی از آن به عدم قطعیت برمی‌گردد. علاقه به خرید فلزاتی همچون طلا زمانی افزایش پیدا می‌کند که سرمایه‌گذاران مضطرب می‌شوند و بخش عمده‌ای از آشفتگی‌های اقتصادی اخیر ناشی از جنگ‌های تجاری ترامپ بوده است. از آغاز سال ۲۰۲۵، تعرفه‌های جدید و شدیدی که رئیس جمهور بر کالاهایی که از سراسر جهان وارد ایالات متحده می‌شوند، وضع کرده است، کسب و کارها و مصرف‌کنندگان را به طور یکسان تحت فشار قرار داده است – هزینه‌ها را افزایش داده و به تضعیف بازار کار کمک کرده است. در نتیجه، استخدام کاهش یافته در حالی که تورم دوباره افزایش یافته است – طلا به عنوان یک مانع در برابر تورم در نظر گرفته می‌شود. و مصرف‌کنندگان بیشتری نسبت به مسیر پیش رو ابراز بدبینی می‌کنند.

وی عنوان کرد: تعطیلی فعلی دولت ایالات متحده به این اضطراب‌ها افزوده است و انتشار داده‌های کلیدی اقتصادی به تعویق افتاده است و ده‌ها کارمند فدرال در حال حاضر اثرات مرخصی اجباری و کار بدون حقوق را تا زمانی که تعطیلی ادامه دارد، احساس می‌کنند، تعطیلی‌ای که هیچ پایان فوری‌ای در چشم‌انداز ندارد. ترامپ همچنین تهدید کرده است که از تعطیلی برای اخراج‌های گسترده و شاید تعطیلی دائمی دفاتر استفاده خواهد کرد تا دموکرات‌ها را به خاطر رأی منفی به قوانین جمهوری‌خواهان مجازات کند و همچنین به ادامه ضعف دلار آمریکا و کاهش مجدد نرخ بهره از سوی فدرال رزرو اشاره می‌کند. ماه گذشته، فدرال رزرو نرخ بهره کلیدی خود را یک چهارم واحد کاهش داد – و پیش‌بینی کرد که امسال دو بار دیگر این کار را انجام خواهد داد.

تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه بیان کرد: سرمایه‌گذاری در طلا همچنین در طول زمان تحت تأثیر عوامل دیگری نیز بوده است و تحلیلگران پیش از این به تقاضای قوی طلا از سوی بانک‌های مرکزی در سراسر جهان اشاره کرده بودند. از جمله در بحبوحه تنش‌های ژئوپلیتیکی شدید، همچون جنگ‌های جاری در غزه و اوکراین؛ استانوو روز سه‌شنبه از طریق ایمیل گفت (افزایش قیمت طلا از سال ۲۰۲۲ آغاز شد.)

وی خاطرنشان کرد که (نقطه شروع) زمانی بود که ایالات متحده و سایر متحدان غربی در آغاز جنگ اوکراین، حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های خارجی روسیه را مسدود کردند.

به گزارش ایمنا، رالی صعودی اخیر طلا نشان داد که این فلز گران‌بها همچنان جایگاه خود را به‌عنوان امن‌ترین پناهگاه سرمایه حفظ کرده است. ترکیب عواملی چون افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، سیاست‌های پولی انبساطی بانک‌های مرکزی و تورم جهانی، باعث شد طلا در بازارهای بین‌المللی و داخلی به اوج تاریخی برسد. در این میان، هم‌زمانی رشد نرخ دلار با جهش اونس جهانی، تأثیر دوچندانی بر قیمت طلا در ایران گذاشت و الگوی سرمایه‌گذاری بسیاری از فعالان اقتصادی را تغییر داد.

با این حال، تحلیلگران بر این باورند که بازار پس از صعود خیره‌کننده اخیر، وارد مرحله‌ای از اصلاح یا استراحت قیمتی شده است. هرچند احتمال کاهش موقتی قیمت‌ها وجود دارد، اما عوامل بنیادی همچون خرید بالای بانک‌های مرکزی، نگرانی از بدهی جهانی و احتمال کاهش نرخ بهره در آمریکا، همچنان از روند بلندمدت صعودی طلا حمایت می‌کند. بنابراین چشم‌انداز این بازار در میان‌مدت همچنان مثبت ارزیابی می‌شود.