به گزارش رویترز، در مذاکرات دقیقه نودی پیش از اجلاس COP30 سازمان ملل در برزیل، وزرای محیط زیست اتحادیه اروپا در ساعات اولیه روز چهارشنبه 5 نوامبر (14 آبان) به توافقی درباره هدف اقلیمی سال 2040 دست یافتند.
بر اساس این گزارش، وزرای کشورهای عضو اتحادیه اروپا در یک رأی‌گیری عمومی، مصالحه‌ای را برای کاهش 90 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2040 نسبت به سطح سال 1990 تصویب کردند، اما با در نظر گرفتن انعطاف‌پذیری برای تعدیل این هدف در شرایط خاص.
این تعهد دقیقه نودی، عمق چالش‌های پیش‌روی دستور کار اقلیمی اتحادیه اروپا را آشکار می‌کند و مذاکرات طولانی و دشوار پشت آن نشان‌دهنده بده‌بستان‌های سختی است که کشورهای عضو برای ایجاد توازن میان رشد اقتصادی کند، نگرانی‌های امنیت انرژی و تعهدات اقلیمی فوری با آن مواجه هستند.
در شرایطی که رشد اقتصادی در سراسر اتحادیه اروپا کاهش یافته است، صنایع در برخی کشورهای عضو با فشار سه‌گانه‌ای از قیمت‌های بالای انرژی، رقابت جهانی فشرده و هزینه‌های سنگین گذار سبز روبرو هستند. این مجموعه از عوامل، توانایی آنها را برای انطباق با کاهش‌های سختگیرانه‌تر در انتشار گازهای گلخانه‌ای محدود کرده و مقاومت اجتماعی و سیاسی در برابر سیاست‌های اقلیمی را افزایش داده است.
اتحادیه اروپا در زمینه‌هایی مانند جذب کربن صنعتی و تحقیق و توسعه در حوزه انرژی پاک از مزیت‌های خاصی برخوردار است، اما روند گذار سبز آن اکنون در تنگنایی جدی قرار دارد. ارتقای گسترده فناوری‌های پیشرفته با هزینه‌های بالا و مشکلات فراوانی همراه است که نیازمند سناریوهای کاربردی وسیع و زنجیره‌های تأمین رقابتی از نظر هزینه است. بازار داخلی اتحادیه اروپا به تنهایی قادر نیست در کوتاه‌مدت چنین الزامات گسترده‌ای را تأمین کند.
در همین نقطه، ارزش راهبردی همکاری سبز چین و اتحادیه اروپا نمایان می‌شود. چین کامل‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین زنجیره صنعتی جهان در حوزه انرژی پاک را داراست که شامل تولید ماژول‌های فتوولتائیک، تجهیزات انرژی بادی، وسایل نقلیه انرژی نو و سیستم‌های ذخیره انرژی می‌شود. چین با تکیه بر صرفه‌جویی در مقیاس تولید، قادر است محصولات سبز باکیفیت را با قیمت‌های رقابتی عرضه کند که کاملاً با نیاز فوری اتحادیه اروپا به راه‌حل‌های کم‌هزینه و مؤثر در گذار سبز همسو است.
وانگ جی‌هوا، مدیرکل اداره تجارت خارجی وزارت بازرگانی چین، هفته گذشته در یک نشست خبری گفت: در بخش سبز، چین و اتحادیه اروپا از پایه‌های همکاری محکم و توانمندی‌های صنعتی مکمل برخوردارند و فضای قابل توجهی برای همکاری در زمینه‌هایی چون صدور گواهینامه محصولات سبز، استانداردهای مالی سبز و تجارت مجوزهای انتشار کربن وجود دارد.
این مزیت مکمل تنها در حد تئوری نیست، بلکه در قالب همکاری‌های عملی به نتایج ملموسی رسیده است.
به عنوان نمونه، یک شرکت انرژی چینی با همکاری یک شرکت برق پیشرو فرانسوی در پروژه مشترک انرژی بادی فراساحلی دونگ‌تای مشارکت کرده است؛ نخستین سرمایه‌گذاری مشترک چین و یک کشور خارجی در توسعه انرژی بادی فراساحلی در چین.
با وجود این، تنش‌های رقابتی و اختلافات تجاری در بخش انرژی پاک همچنان پابرجاست. در اتحادیه اروپا صداهایی وجود دارد که چین را به عنوان رقیب راهبردی در حوزه انرژی پاک معرفی می‌کنند و اختلاف‌نظرها بر سر دسترسی به بازار و استانداردهای فنی نیازمند هماهنگی بیشتری است. با این حال، تمرکز صرف بر رقابت می‌تواند تصویر کلان‌تر را از نظر دور کند: چین و اتحادیه اروپا در پیشبرد دستور کار جهانی مقابله با تغییرات اقلیمی و پذیرش مسئولیت‌های مشترک خود دارای اجماع بنیادین هستند.
این زمینه مشترک که بر پایه درک متقابل از تغییرات اقلیمی به عنوان تهدیدی وجودی برای بشریت شکل گرفته، پایه‌ای محکم برای همکاری‌های بیشتر ایجاد می‌کند. از این رو دلایل قانع‌کننده‌ای وجود دارد که باور کنیم اگر دو طرف رویکردی باز، عمل‌گرایانه و مشارکتی را حفظ کنند و ارتباطات خود را برای درک بهتر نگرانی‌های متقابل و همسوسازی منافع افزایش دهند، خواهند توانست اختلافات را پشت سر گذاشته و مسیر همکاری برد-برد را هموار کنند.
در دورانی که اهداف اقلیمی بیش از پیش با رقابت‌پذیری اقتصادی در هم تنیده‌اند، اهمیت همکاری سبز چین و اتحادیه اروپا فراتر از روابط اقتصادی دوجانبه است. این همکاری می‌تواند به عنوان راه‌حلی کلیدی برای کاهش اختلافات در حکمرانی جهانی اقلیم و پر کردن شکاف در عرضه کالاهای عمومی جهانی ایفای نقش کند.
اگر چین و اتحادیه اروپا بتوانند با موفقیت الگویی از همکاری مشترک ارائه دهند که برای سایر اقتصادها نیز نمونه‌ای الهام‌بخش از مسیر گذار سبز از نظر فناوری پیشرفته و پایداری اقتصادی باشد، آن گاه اطمینان و انگیزه‌ای حیاتی به روند شکننده گذار سبز جهانی تزریق خواهند کرد.
ز
