رییس‌جمهور آمریکا مدعی است به‌تازگی در نامه‌ای که به‌طور مستقیم به رهبر انقلاب اسلامی ارسال کرده، خواستار مذاکره درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شده‌است. دونالد ترامپ که عصر روز جمعه به وقت تهران با یک پادکست خبری متعلق به شبکه فاکس‌نیوز گفت‌وگو می‌کرد، در بخشی از سخنانش مدعی شد که روز پنجشنبه هفته‌ای که گذشت، به «سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران نامه‌ای ارسال کردم» و از تمایل خود برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی پرده برداشته است. رییس‌جمهور ایالات‌متحده در حالی مدعی است که خواهان حلوفصل پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی از مسیر گفت‌وگو و دیپلماسی است که مطابق معمول، رویکردی متناقض و دوگانه را پیش گرفته و بر این اساس، در بخش دیگری از همین گفت‌وگو با پادکست متعلق به شبکه خبری فاکس‌نیوز ادعا کرده برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی دارای ابعاد نظامی و تسلیحاتی بوده و ایران به‌دنبال دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است.
به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت ، رییس‌جمهور آمریکا همچنین در حالی تاکید کرده «ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد» که در بخش دیگر اظهاراتش با واشنگتن برای جلوگیری از دستیابی تهران به این تسلیحات هسته‌ای بیان کرده که «گزینه‌های دیگری (به جز مذاکره) نیز در اختیار است.» ابراز تمایل رییس‌جمهور آمریکا به مذاکره درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و ادعای تازه ترامپ درباره ارسال نامه به رهبری به‌منظور تاکید بر تمایل واشنگتن به گفت‌وگو با تهران، در حالی مطرح می‌شود که او چندی پیش با امضای یک یادداشت در کاخ ریاست‌جمهوری، رسما اقدام به احیای سازوکار فشار حداکثری علیه ایران کرده است.
«کرملین» و نامه‌رسانی از واشنگتن به تهران؟!
در شرایطی که در روزهای گذشته، هیچ‌یک از مقام‌های کشورهای مختلف، به‌ویژه سران کشورهایی که معمولا در قامت میانجی در روابط جمهوری اسلامی و ایالات‌متحده ایفای نقش می‌کنند، به تهران نیامده‌اند، برخی ناظران با اشاره به خبر کوتاهی که نیمروز گذشته و تنها ساعتی پیش از انتشار خبر مهم فاکس‌نیوز در مورد ادعای ترامپ مبنی‌بر ارسال نامه به رهبری منتشر شد، از این احتمال سخن گفتند که در صورت صحت ادعای ترامپ، باتوجه به ارتباطات نزدیک کاخ سفید و کرملین در روزهای گذشته و اذعان واشنگتن و مسکو بر صحبت درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی در جریان مکالمه تلفنی چندی پیش دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، ممکن است نامه مورد ادعای ترامپ از طریق رابط روس و سفیر جمهوری اسلامی در مسکو تقدیم بیت رهبری شده باشد. هرچند «جهان‌صنعت» قادر نیست صحت و سقم این گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای را به‌طور مستقل تایید یا رد کند. با این همه اما نکته حائز اهمیت در متن خبر مختصری که حوالی نیمروز جمعه درباره دیدار سفیر جمهوری اسلامی در مسکو و معاون وزیر امور خارجه روسیه روی خروجی خبرگزاری‌های داخلی رفت، این بود که در متن و البته تیتر این خبر مشخصا تاکید شده بود که محور اصلی این دیدار «رایزنی درباره موضوع برنامه هسته‌ای ایران» بوده است. بنابر اطلاعیه‌ای که وزارت امور خارجه روسیه روز جمعه منتشر کرد، «سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه با کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه دیدار و طرفین درباره حلوفصل برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کرده‌اند.» همچنین در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده که «موضوعات موجود در دستورکار بین‌المللی مورد علاقه متقابل ازجمله در پرتو نشست جاری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین در رابطه با تلاش‌های بین‌المللی برای حلوفصل برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.» وزارت خارجه روسیه همچنین با اشاره به توجه طرفین به «نتایج مذاکرات دوم فوریه وزیران خارجه دو کشور» تصریح کرده که طرفین «برای تقویت بیشتر هماهنگی دوجانبه در راستای تصمیمات و رهنمودهای مربوطه رهبری روسیه و ایران به‌طور متقابل متعهد شده‌اند.»
تکذیب تماس واشنگتن با تهران تا شامگاه پنجشنبه
با این همه اما در حالی از حوالی بعدازظهر جمعه با انتشار خبر فوری فاکس‌نیوز به نقل از دونالد ترامپ، شاهد بالا گرفتن تصاعدی گمانه‌زنی‌ها و تحلیل‌های رسانه‌ای درباره احتمال صحت و سقم ادعای ترامپ درخصوص ارسال این نامه به رهبری، چگونگی ارسال این نامه احتمالی و اینکه آیا به‌واقع مسکو رسما در قامت میانجی تهران و واشنگتن ایفای نقش می‌کند و البته مهم‌تر از آن، محتوای نامه ترامپ بودیم که حتی تا ساعات پایانی شامگاه پنجشنبه نیز کماکان اخباری مخابره می‌شد که یا از عدم برقراری هرگونه تماس میان تهران و واشنگتن حکایت داشت یا از آن ناامیدکننده‌تر، از تلاش دوچندان کاخ سفید برای تشدید فشار حداکثری علیه ایران از طریق اعمال فشار به برخی شرکای اقتصادی و همسایگان ایران و مسدودسازی هرگونه مسیر تعامل تجاری و پولی-بانکی که به‌ویژه به‌نحوی به بحث فروش نفت ایران مربوط باشد.
این در حالی بود که بنابر آنچه حوالی ساعت23 شامگاه پنجشنبه به وقت تهران روی خروجی منابع خبری و خبرگزاری‌ها رفت، فرستاده کاخ سفید در امور غرب آسیا در جریان یک نشست مطبوعاتی اعلام کرد که «تاکنون با ایران مذاکره نکرده‌ایم.» استیو ویتکاف که در بخش‌های مختلف این نشست مطبوعاتی به تناوب درباره موضوعات و مسائلی همچون پرونده هسته‌ای ایران و تحرکات منطقه‌ای جمهوری اسلامی اظهارنظر می‌کرد، وقتی با این پرسش مواجه شد که آیا کاخ سفید برای آزادی اسرای آمریکایی-اسرائیلی در غزه با تهران نیز وارد مذاکره شده یا نه تصریح کرد: «من به‌طور مستقیم با ایرانیان مذاکره نکرده‌ام و بنابر دانش من، تاکنون هیچ‌یک از اعضای دولت آمریکا با ایران مذاکره نکرده است.»
ادعای آمریکا برای افزایش سطح فقر در ایران
این تحولات اما در شرایطی حوالی بعدازظهر به اینجا رسید که ناگهان یک رسانه آمریکایی نزدیک به کاخ سفید به نقل از شخص رییس‌جمهور ایالات‌متحده از ارسال نامه ترامپ به رهبری خبر داد که پیش از آن، نه‌تنها فرستاده ویژه رییس‌جمهور آمریکا به منطقه غرب آسیا منکر هرگونه تعامل و مراوده با مقام‌های جمهوری اسلامی شده بود که همزمان وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز در اظهاراتی ستیزه‌جویانه از تلاش واشنگتن برای «تعطیل کردن فروش نفت ایران» سخن گفت و فراتر از آن مدعی شد: «فقیر کردن مجدد ایران، آغاز سیاست تحریمی به‌روز شده ما خواهد بود.» اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا که در اظهارات شامگاه پنجشنبه خود باردیگر زبان به تهدید جمهوری اسلامی گشوده بود، همچنین در شرایطی از تشدید تحریم‌های غیرقانونی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی سخن گفت که در ادامه ادعا کرد: «آمریکا صنعت نفت و فروش نفت ایران را تعطیل خواهد کرد و برای این کار، از معیارها و جدول زمانی از پیش تعیین‌شده استفاده می‌کنیم.» این اظهارات بسنت علیه ایران به‌ویژه به این دلیل موردتوجه ناظران قرار گرفت که پیشتر رسانه‌ها به نقل از منابع آگاه گزارش کرده بودند که دولت ترامپ در حال بررسی طرحی است که براساس آن، نفتکش‌های ایرانی در دریا متوقف و بازرسی شوند تا بدین ترتیب مانع از روند فروش نفت از سوی تهران شوند. جالب آنکه در متن برخی از همین گزارش‌های رسانه‌ای نیز صراحتا به این مساله اذعان شده که قرار است این اقدام مغرضانه و ستیزه‌جویانه کاخ سفید علیه ایران، تحت توافقی به اصطلاح «بین‌المللی» صورت پذیرد.
ترامپ درپی توقیف نفت ایران روی آب!
ترامپ که چه در کارزار تبلیغاتی خود و چه به‌ویژه پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده و بازگشت به کاخ سفید، به دفعات وعده داده که با احیای سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران، شرایطی را ایجاد خواهد کرد که جمهوری اسلامی را از اقتصاد جهانی منزوی کرده و صادرات نفت ایران را به صفر برساند، در همین مدت کوتاهی که به کاخ سفید بازگشته تاکنون، دو دور تحریم تازه نیز علیه ایران اعمال کرده است؛ تحریم‌هایی که شرکت‌ها و ناوگان نفتکش‌های قدیمی ایران را هدف قرار داده که بدون بیمه‌های غربی فعالیت کرده و محموله‌های نفتی کشورهای تحت تحریم را حمل می‌کنند.
همزمان با این تحرکات، بنابر گزارش رویترز در روز پنجشنبه هفته گذشته که به نقل از شش منبع آگاه که نخواستند نامشان فاش شود، منتشر شد، «مقام‌های دولت ترامپ درحال حاضر به‌دنبال راه‌هایی هستند تا ازطریق کشورهای هم‌پیمان، کشتی‌های نفتی ایران را در گذرگاه‌های کلیدی مانند تنگه مالاکا در آسیا و مسیرهای دریایی دیگر متوقف و بازرسی کنند.» به گفته این منابع آگاه که با رویترز صحبت کردند، «این اقدام باعث تاخیر در تحویل نفت‌خام به پالایشگاه‌ها خواهد شد و همچنین طرف‌های درگیر در این تجارت را در معرض آسیب‌های اعتباری و تحریم‌های جدید قرار می‌دهد.» این در حالی است که دولت ترامپ همزمان در حال بررسی این است که آیا می‌توان این بازرسی‌ها را تحت چارچوب به اصطلاح «ابتکار امنیتی اشاعه» که در سال۲۰۰۳ برای مقابله با قاچاق سلاح‌های کشتار جمعی ایجاد شد، انجام داد یا خیر؟! طرحی که تحت امر ایالات‌متحده اجرا و هدایت می‌شود و بیش از یکصد دولت نیز آن را امضا کرده و به همکاری برای اجرای آن متعهد شده‌اند.
فشار واشنگتن به بغداد برای کاهش وابستگی به تهران
با این همه اما به جز طرحی که بنابر گزارش رویترز دولت ترامپ به استفاده از آن، در تلاش برای توقیف نفت‌های ایران روی آب‌های بین‌المللی است، کاخ سفید تلاش دیگری را نیز به‌منظور اعمال فشار به شرکای تجاری و همسایگان ایران آغاز کرده تا به این ترتیب نیز از فروش نفت و البته گاز ایران جلوگیری کند. تمی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا که او نیز شامگاه پنجشنبه در نخستین نشست مطبوعاتی خود حاضر شده بود، در بخشی از سخنانش از دولت عراق خواست تا وابستگی خود به انرژی ایران را هرچه سریع‌تر کاهش دهد. این دیپلمات آمریکایی که به پرسشی درباره تمدید معافیت‌های عراق برای واردات گاز از ایران پاسخ می‌داد، در این رابطه گفت: «آمریکا درحال بررسی تمام معافیت‌های تحریمی موجود اعمال شده بر عراق است که هر درجه از تسهیلات اقتصادی یا مالی را برای ایران فراهم می‌کند.» اشاره بروس به معافیت‌هایی است که روز گذشته، ۸ مارس، آخرین روز آن بود و در حال حاضر، عملا منقضی شده است.
واکنش نمایندگی ایران در سازمان ملل
این در حالی است که نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در پاسخ به سوال رسانه‌های آمریکایی مبنی بر این نامه ادعایی اعلام کرد: تاکنون چنین نامه‌ای دریافت نکرده‌ایم.
سال نو، سالی نکوست؟!
بدین ترتیب در شرایطی که ناظران از حوالی بعد از ظهر جمعه که فاکس‌نیوز از نامه ادعایی ترامپ به رهبری خبر داد، بحث از محتوای این نامه را در صدر مباحث و تحلیل‌های خود قرار داده‌اند، به نظر می‌رسد از این پس، صرفا باید منتظر بمانیم تا روشن شود که اولا آنچه ترامپ در این رابطه ادعا کرده تا چه میزان صادقانه بوده، ثانیا محتوای نامه احتمالی او به رهبری چیست و ثالثا که البته طبیعتا مهم‌تر از دو مورد نخست است، پاسخ رهبری و تهران به نامه ترامپ و اقدامات واشنگتن چه خواهد بود؛ پاسخی که اگرچه طبیعتا بسته به لحن و محتوای نامه ارسالی ترامپ، متفاوت خواهد بود اما به هر حال، آن است که مشخص می‌کند که آینده روابط تهران و واشنگتن به چه سمت و سویی خواهد رفت؛ همانطور که می‌تواند روشن کند چه سرنوشتی در انتظار پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی خواهد بود و مهم‌تر از تمامی این موارد، تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران و ایرانیان تا کجا ادامه خواهد یافت و اینکه آیا می‌توان به پایان این روزگار سخت تحریمی امیدوار بود یا نه؛ تحریم‌هایی که به‌شدت بر اقتصاد مملکت و معیشت ملت فشار آورده و منجر به کاهش ارزش پول ملی و بالا گرفتن بی‌سابقه بحران ارزی شده و شاید اکنون که بالاخره ترامپ دریافته با احیای سیاست فشار حداکثری راه به جایی نمی‌برد و تنها راه پیش‌روی او برای دستیابی به توافق برد-برد با ایران این است که مسیر معقول دیپلماسی و مذاکره را پیش بگیرد و قدم در راه گفت‌وگو و نامه‌نگاری بگذارد، بتوان امیدوار بود که بهار پیش‌رو و سال نوی خورشیدی که چند روزی بیشتر تا آغازش نمانده، بهاری دلکش و زیباتر از تمامی بهارهای تحریم‌زده این سال‌هایی باشد که گذشت!
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
