اهمیت مدیران درموفقیت سازمان‌ها امری پذیرفته‌شده و انکارناپذیر است. این امر در تمام امور اجتماعی انسان‌ها که نیازمند هدایت و راهبری است نیز صادق است. اما تخصص بالا و پست مدیریتی به معنی پایان دوره یادگیری مدیران نیست؛ زیرا چالش‌ها و پیچیدگی‌های کسب‌وکار و اداره امور در دنیای امروز به اندازه‌ای است که مدیران هرگز از نیاز به آموزش و به روز رسانی اطلاعات خود رها نمی‌شوند. با وجود این موضوع ارائه آموزش‌های درست و اثربخش به مدیران بسیار چالش‌برانگیز است؛ زیرا مدیران وقت اندکی برای یادگیری دارند و لازم است مطالب با کیفیت و به دور از بدیهیات دریافت کنند و این آموزش‌ها در هر زمان که فراغتی برای مدیر حاصل شد، در دسترس باشند.
به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد ، در طرف دیگر نیازها والزامات سازمانی در صنایع، حوزه‌ها و زمان‌های مختلف متفاوت است و آموزش‌های مورد نظر مدیران باید به شکل شخصی‌سازی‌شده در اختیار آنان قرار گیرد. این امر تاکنون با استخدام طیف وسیعی از مشاوران شخصی و معاونان میسر می‌شد یا اطلاعات از طریق شرکت در مجامع و دوره‌های آموزشی حاصل می‌شد. هر چند این روش‌ها همچنان نقش مهمی در به‌روزرسانی و برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی مدیران ایفا می‌کنند، اما حتی در بهترین شرایط از لحاظ اثربخشی آموزش، پرهزینه و زمان‌بر هستند. پیشرفت‌های حوزه هوش مصنوعی، چشم‌انداز مثبتی از در حوزه‌های مختلف مخصوصا آموزش را ترسیم کرده‌اند. در این راستا سازمان‌ها و مدیران نیز می‌توانند از مزایای آموزشی فراهم شده توسط هوش مصنوعی برخوردار شوند.
هوش مصنوعی با توسعه مدل‌های بزرگ مانند GPT و BERT و سپس ارائه آنها در قالب چت بات‌هایی همانند Chatgpt, Claude, Deepseek و… وارد عصر جدیدی شدند و عملکرد خیره‌کننده‌ای در شبیه‌سازی تعاملات انسانی از خود نشان داده‌اند. هرچند در مورد اینکه چقدر این مدل‌های هوش مصنوعی به اصطلاح هوشمند بوده بحث‌های زیادی در جریان است، اما عملکرد فعلی آنها توانسته است بسیاری از تست‌های سنتی سنجش عملکرد هوش مصنوعی همانند تست تورینگ را پشت سر بگذارد.
طی سال‌های گذشته از زمان ارائه عمومی Chatgpt در سال 2020، مدل‌ها و چت‌بات‌ها پیشرفت‌هایی سریع و خیره‌کننده در زمینه اثربخشی استدلال و ارتباطی داشته و اکنون نه تنها متن بلکه صوت، تصویر و فیلم‌هایی به زبان‌های مختلف و تنها با چند خط دستور تولید می‌کنند. این نخستین‌بار است که بشر با موجودیتی غیر از خود که قابلیت تولید محتوا در این سطح دارد، روبه‌رو می‌شود.
سطح فعلی عملکرد چت‌بات‌ها و ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در سطح قابل قبولی برای کمک به مدیران برای غلبه بر بسیاری از چالش‌های سنتی آنها قرار دارد. در ادامه به بسیاری از این چالش‌ها و چگونگی کمک هوش مصنوعی به آنها اشاره می‌کنیم.
۱. کمبود زمان برای یادگیری: مدیران اغلب فرصت شرکت در دوره‌های آموزشی را ندارند یا بسیاری از موضوعات نیازمند یک دوره مفصل نیست. جلسات آموزشی سنتی عموما وقت‌گیر و گاه غیر مرتبط با نیازهای پویای آموزشی مدیران است.
راهکار هوش مصنوعی: چت‌بات‌های هوش مصنوعی در صورت هدایت درست در قالب دستورات ساختار یافته و درست می‌توانند همانند یک معلم 24ساعته برای مدیران عمل کنند. آنها می‌توانند مقالات و منابع آموزشی را خلاصه کنند، سوالات خوب از گزارش‌ها استخراج کنند، به سوالات و ابهام‌ها پاسخ دهند و به بهترین شکل مفاهیم تازه را متناسب با سطح و نیاز و حوزه کاری مدیر با ذکر مثال‌های مختلف توضیح دهند. این کار می‌تواند طی سفر یا در زمان‌های تنفس بین یا قبل از کنفرانس، جلسه یا هر زمان فراغت دیگری اتفاق بیفتد.
۲. ابهامات تصمیم‌سازی و پیچیدگی تصمیم‌گیری: مدیران عموما به‌طور روزانه با حجم زیادی از اطلاعات گاه متناقض و گمراه‌کننده روبه‌رو هستند و باید بر پایه این اطلاعات تصمیمات سریع و متعددی را اتخاذ کنند.
راهکار هوش مصنوعی: چت‌بات‌ها می‌توانند به گونه ای تنظیم شوند که با شناخت درست از اولویت‌های مدیر و شرایط کاری وی، فرآیند تصمیم‌سازی را برای مدیر آسا‌ن‌تر کنند. این کار می‌تواند از طریق کمک به شناسایی راه‌حل‌های مختلف، ارائه تجربیات سایر شرکت در نقطه مشابه و کمک به ارزیابی راه‌حل‌ها انجام شود. درنهایت هوش مصنوعی می‌تواند سناریوها مختلف بعد از اتخاذ یک تصمیم را به مدیر ارائه کند تا به وی در پیش‌بینی نتایج هر تصمیم کمک کند.
۳. نیاز به اطلاع و یادگیری موضوعات بین‌رشته‌ای: مدیران ممکن در جلسات یا رویه‌های کاری خود با موضوعات از حوزه‌ها و رشته‌های دیگر مواجه شوند که نیاز به توضیح بیشتر برای درک مطلب داشته باشند. اما محدودیت‌ها و فضای کاری یا جلسه اجازه دریافت اطلاعات بیشتر را ندهد. از طرف دیگر نیاز آموزشی مدیران در این زمینه‌ها عموما لازم نیست عمیق باشد؛ زیرا با وجود اهمیت موضوعات مالی، بازاریابی، تولید و فنی در عملکرد سازمان، هیچ مدیری به شکل کامل از تمام موضوعات در این حوزه‌ها و جزئیات آنها مطلع نیست. سپردن امور غیرمرتبط با تخصص مدیر به فردی دیگر نیز که یکی از راهکارهای متداول بسیاری از مدیران در چنین موقعیت‌هایی است، می‌تواند سبب کاهش تسلط مدیر بر امور و مشکلات جانبی دیگر شود.
راهکار هوش مصنوعی: هوش مصنوعی می‌تواند محتوای پیچیده را ساده‌سازی کند، در لحظه توضیحات اضافه در اختیار مدیر قرار دهد، ارتباط موضوعات با کارکرد کلی شرکت، دستور جلسه و اهداف را تبیین کند و سوالات مناسبی برای ارزیابی موقعیت به مدیر پیشنهاد کند.
۴. کمک به توسعه مهارت‌های نرم: مهارت‌هایی مثل مذاکره، تصمیم‌گیری اخلاقی، تاب‌آوری، مدیریت بحران یا انگیزش کارکنان به سختی در آموزش سنتی منتقل می‌شوند و همیشه برای مدیران با پیش زمینه‌های فنی چالش‌برانگیز هستند.
راهکار هوش مصنوعی: با ایجاد دستورالعمل‌های مناسب از یک وضعیت اخلاقی یا ارتباطی می‌توان از هوش مصنوعی به‌عنوان یک مشاور برای ارزیابی موقعیت، بررسی نمونه‌های مشابه و ایده‌یابی برای اتخاذ تصمیم استفاده کرد. همچنین می‌توان از هوش مصنوعی در این موقعیت‌ها به‌عنوان یک مربی برای یادگیری مهارت‌های انسانی مورد نیاز سازمان همانند حل تعارض، مدیریت فرهنگی و ارزش‌ها و مقابله با ناهنجاری‌های اجتماعی و روان‌شناختی محیط سازمان کمک گرفت.
۵. کمک به حفظ سلامت ذهنی و جسمی مدیران: هر چند همیشه از مدیران انتظار توانایی و تاب آوری بالاتری از سایر نیروها است و این موضوع به‌عنوان یکی از معیارهای انتخاب آنها در نظر گرفته می‌شود، اما باید در نظر گرفت که خود مدیران نیز انسان‌هایی هستند با نقاط قوت و ضعف مانند سایر انسان‌ها. با توجه به فشار کاری بالای شغل مدیریت میزان تحلیل و خستگی جسمی، روحی و احساسی مدیران بسیار بالا است و می‌تواند به سرعت سبب فرسودگی آنها شود. در طرف دیگر بسیاری از مدیران نیز ممکن است همانند سایر کارکنان درگیر مشکلات خارج از محیط کار مانند تعارضات خانوادگی یا بیماری‌های جسمی شوند.
راهکار هوش مصنوعی: با تشریح موقعیت جسمی و روحی مدیر در قالب د‌ستورهای مناسب می‌توان از هوش مصنوعی به‌عنوان یک مشاور مناسب در جهت حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روحی استفاده شود. استفاده از این موضوع مخصوصا در زمینه معضلات روان‌شناختی، احساسی و ارتباطی بیشتر مورد تاکید است؛ زیرا افراد معمولا آگاهی کمتری نسبت به عدم سلامت ذهنی خود دارند و در نتیجه با ارائه بازخورد‌های روحی و تشریح وضعیت می‌توانند از هوش مصنوعی برای پیشنهاد قدم‌های مناسب به‌منظور حفظ سلامت خود استفاده کنند.
استفاده مدیران از هوش مصنوعی برای برآورده کردن نیازهای آموزشی، خود نیازمند آموزش است. البته یادگیری نحوه استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مخصوصا چت بات‌ها می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش معضلات دردسرآفرین و وقت گیر مدیران شود و زمان بیشتری برای آنها برای پرداختن به مباحث مهم‌تر سازمانی و اختصاص وقت به سلامت جسمی و ذهنی و خانوادگی خود داشته باشد. از این رو پیشنهاد می‌شود مدیران مخصوصا افرادی که زیاد از فناوری استفاده نمی‌کنند برای بهره‌مندی از مزایای هوش مصنوعی از مشاوران و مدرسان مناسبی در این حوزه استفاده کنند.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
