یک اندیشکده معروف چینی اخیرا با انتشار گزارشی اعلام کرد که مسیر ویژه توسعه مالی چین ارتباطی عمیق و نزدیک با کاوش‌ها و تجربیات مالی دارد که شی جین‌پینگ از ۴۰ سال پیش آغاز کرده اما مشخصه‌های اصلی این مسیر چیست؟ چه تفاوت‌های بنیادی با الگوی غربی دارد؟
ماهیت امور مالی چیست؟ – ماشین ثروت‌اندوزی و یا رفاه برای عموم؟
در نگاه به امور مالی غربی بر پایه منطق سرمایه‌داری “اولویت داشتن منافع سهامداران” شکل گرفته که در ذات خود “ماشین ثروت‌اندوزی برای طبقه نخبه” جامعه است. در مقابل، ماهیت امور مالی با ویژگی‌های چینی، “رفاه برای عموم” است. بذرهای این ایده در دوران مدیریت شی جین‌پینگ در مناطق و شهرهای استان فوجیان بین سال‌های 1985 تا 2002 کاشته شد.
شی جین پینگ زمانی که به عنوان دبیر حزبی منطقه نینگ‌ده استان فوجیان خدمت می‌کرد، یکی از دغدغه‌های اصلی او این بود که با توجه به طول کشیدن به ثمر رسیدن یک درخت به مدت ۲۰ تا ۳۰ سال، در طول این مدت خانواده‌های جنگل‌نشین چگونه باید امرار معاش کنند؟ مشکل تأمین مالی آنان چگونه حل می‌شود؟
او با یک ایده نوآورانه پیشنهاد داد که منابع جنگلی در حال رشد به عنوان وثیقه وام در نظر گرفته شوند. پس از آن، او به پیشبرد اصلاحات حقوق مالکیت جمعی جنگل‌ها در استان فوجیان ادامه داد و درهای بانک‌ها را به روی جنگل‌نشینان گشود. امروز نینگ‌ده با پوشش جنگلی ۷۱.۹۷ درصدی، به عنوان “اکسیژن‌بان طبیعی چین” شناخته می‌شود.
در گذشته، نسل “قایق‌نشینان” رودخانه مین‌جیانگ در قایق‌های خود با مساحت کمتر از 10 متر مربع زندگی می‌کردند. زمانی که شی جین‌پینگ به عنوان دبیر حزبی شهر فوجو خدمت می‌کرد، برای بهبود شرایط زندگی این قایق‌نشینان، دست به نوآوری‌های مالی مهم زد. او طرح‌های وام مسکن برای اسکان پایدار و وام کارآفرینی پرورش آبزیان را ایجاد کرد تا به این خانواده‌ها کمک کند زندگی قایق‌نشینی را ترک کرده و از فقر رهایی یابند.
زندگی قایق‌نشینی (بالا) در برابر اقامت در آپارتمان‌های ماهیگران (پایین) در منطقه نینگ‌ده استان فوجیان
این اقدامات باعث شد که امور مالی در خدمت عموم مردم باشند و به سرآغازی برای شکل‌گیری سیستم امور مالی چین در عصر جدید تبدیل شدند.
رسالت واقعی امور مالی چیست؟ “بازی با پول” یا خدمت به اقتصاد واقعی؟
“اقتصاد مانند یک کالبد و امور مالی همچون خون جاری در رگ‌های آن است و میان این دو یک پیوند ناگسستنی وجود دارد که حیاتشان را به یکدیگر وابسته می‌کند”. این تشبیه گویای دبیرکل شی جین‌پینگ، نه تنها ارتباط تنگاتنگ اقتصاد و امور مالی را نشان می‌دهد، بلکه با آشکار ساختن ویژگی متمایز امور مالی با ویژگی‌های چینی در مقایسه با الگوی غربی، به خوبی نشان می‌دهد که خدمت به اقتصاد واقعی، رسالت ذاتی امور مالی است.
در اوایل دهه ۱۹۹۰، اقتصاد شهر فوجو، مرکز استان فوجیان رونق گرفته بود اما وجود تنها دو پل روی رودخانه مین‌جیانگ، توسعه اقتصاد محلی را محدود می‌کرد. با تلاش شی جین‌پینگ، هشت موسسه مالی برای حل معضل تامین مالی ساخت پل‌های جدید با هم همکاری کردند و بعدها، بر اساس همین الگو پروژه‌های بزرگ دیگر مانند بزرگراه‌ها، تونل‌ها و نیروگاه‌های برق آبی نیز در این استان اجرا شده است.
تصویری از پروژه نوسازی زیرساخت آبیاری و احداث کارخانه آب آشامیدنی نینگ‌دونگ منطقه خودمختار نینگ‌شیا در شمال غربی چین
شهرک توسعه صنایع فناوری پیشرفته فوجو، به عنوان یکی از نخستین مناطق ملی توسعه فناوری پیشرفته در چین، در سال ۱۹۹۱ تحت برنامه‌ریزی شی جین‌پینگ تأسیس شد. او پیشنهاد داد که «بانک‌های تجاری باید با نوآوری، تامین مالی در صنایع با فناوری پیشرفته را تقویت بخشد.» تحت تأثیر مداوم اهرم مالی، مساحت شهرک فناوری پیشرفته فوجو از ۵ کیلومتر مربع در آن سال به ۱۹۶ کیلومتر مربع در حال حاضر گسترش یافته و ارزش تولید سالانه آن از ۱۰۰ میلیون یوان به ۱۲۹.۵ میلیارد یوان افزایش یافته است. بیش از ۱۵۰۰ شرکت فناوری پیشرفته و صدها موسسه مالی، چرخه‌ای مطلوب از فناوری، صنعت و امور مالی را در این منطقه تشکیل داده‌اند.
شهرک فناوری پیشرفته فوجو؛ منبع راهبرد ملی “امور مالی علم و فناوری”
بازدید کارمندان بانک کشاورزی چین از وضعیت یک خانواده روستایی جهت ارائه حمایت مالی به روستاییان
تأمین زندگی سالمندان با ایجاد سیستم مالی بازنشستگی؛ قدم زدن یک زوج سالمند در پارکی در بخش تونگ‌جو شهر پکن
ویژگی امنیتی نظام مالی چیست؟ نظام مالی “کانون بحران” است یا “مانعی در برابر ریسک”؟
در سال ۲۰۰۰، هنگامی که شی جین‌پینگ مسئولیت استانداری فوجیان را برعهده گرفت، هشدار داد: “باید همانند احترام به قوانین طبیعت، به قوانین مالی نیز احترام گذاشت. بی‌مبالاتی در مسائل مالی، قطعاً پیامدهای تلخی در پی خواهد داشت.” او شخصاً مدیریت مقابله با ریسک‌های بخش املاک، بدهی‌های استانی و نهادهای مالی کوچک و متوسط را بر عهده گرفت و با فعالیت‌های مالی غیرقانونی برخورد قاطعانه انجام داد. این اقدامات باعث شد استان فوجیان به یکی از اولین استان‌های “عاری از نهادهای مالی پرریسک” در کشور تبدیل شود.
در سال ۲۰۰۱، او سیستم هشدار سریع ریسک‌های مالی را پایه‌گذاری کرد که بعدها به الگویی برای سیستم مدیریت ریسک مالی در سطح ملی تبدیل شد.
شی جین‌پینگ پس از انتخاب شدن به عنوان رهبر کشور، یک چارچوب نظارتی دو ستونی شامل «سیاست پولی + سیاست احتیاطی کلان» را مطرح کرد که با در نظر گرفتن «ثبات و رشد اقتصادی» و «مانع شدن از ریسک» به یک اقدام نوآورانه نهادی بزرگ در امور مالی به سبک چینی تبدیل شد. کنت روگوف، استاد دانشگاه هاروارد و اقتصاددان ارشد سابق صندوق بین‌المللی پول می‌گوید: «دو خط قرمز غیرقابل عبور در امور مالی چین وجود دارد که یکی عدم وجود ریسک‌های سیستماتیک و دیگری عدم جدایی از اقتصاد واقعی است.»
دیدگاه‌ها و آینده‌نگری شی جین‌پینگ در فوجیان به منبعی پویا برای توسعه امور مالی به سبک چینی تبدیل شده‌اند که نظریه‌های غربی در مورد امور مالی را نفی نمی‌کند، بلکه در واقع بازگشت به جوهره امور مالی چینی است.
ز
