نمودار بلندمدت ارزش معاملات خرد بورس، از سال ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۴، تصویری روشن از فراز و فرودهای بازار سرمایه ایران ارائه می‌دهد. نمودار با مقیاس لگاریتمی نوسانات شدید و رشدهای بزرگ را به‌خوبی نمایش می‌دهد و می‌توان آن را به سه دوره اصلی تقسیم کرد. دوره نخست، از ابتدای دهه ۸۰ تا حدود سال ۱۳۹۷، با رشد تدریجی و باثبات همراه بود. در این بازه، بازار در یک کانال فرسایشی حرکت می‌کرد و سقف‌های قیمتی پایین‌تری را ثبت می‌کرد. شکست این کانال در اواخر سال ۱۳۹۷، نقطه آغاز یک حرکت صعودی قدرتمند بود که به دوره دوم انجامید.
به گزارش اقتصاددان به نقل از بازار ، دوره دوم، از سال ۱۳۹۸ تا اواسط ۱۳۹۹، با رشد انفجاری و هیجانی همراه شد. ارزش معاملات در مدت کوتاهی به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافت و نقدینگی عظیمی وارد بازار شد. این جهش شارپ، مشخصه یک حباب قیمتی بود که در نهایت با رسیدن به قله تاریخی در اواسط ۱۳۹۹ پایان یافت. پس از آن، بازار وارد دوره سوم شد؛ دوره‌ای که با اصلاح عمیق و رکود طولانی‌مدت از اواسط ۱۳۹۹ تا امروز ادامه داشته است. در این مرحله، بازار در یک کانال نزولی بلندمدت قرار گرفت و هر بار که تلاش کرد از آن خارج شود، با مقاومت تکنیکال مواجه شد و مجدداً کاهش یافت.
احمد جانجان معتقد است چرخه معاملات و رفتار پولی در حال تغییر است. عبور از مقاومت کلیدی، افزایش حجم معاملات و بازگشت جریان نقدینگی، همگی نشان می‌دهند که بازار در آستانه جهشی تازه قرار دارد
اکنون اما نشانه‌هایی از تغییر دیده می‌شود. نمودار بار دیگر به سقف کانال نزولی نزدیک شده و موفق به عبور از آن شده است. این عبور، در کنار افزایش حجم معاملات و بهبود جریان نقدینگی، می‌تواند نشانه‌ای از پایان دوره رکود و آغاز یک روند صعودی پایدار باشد. بازار پس از چهار سال اصلاح، به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند به‌عنوان نقطه عطفی برای تعیین مسیر آینده تلقی شود. اگر این روند تثبیت شود، احتمال آغاز فاز جدیدی از رشد منطقی و تدریجی وجود دارد که می‌تواند اعتماد دوباره‌ای را به بازار بازگرداند.
احمد جانجان کارشناس بازار سرمایه گفت: چرخه معاملات و رفتار پولی در حال تغییر است. عبور از مقاومت کلیدی، افزایش حجم معاملات و بازگشت جریان نقدینگی، همگی نشان می‌دهند که بازار در آستانه جهشی تازه قرار دارد. این تحولات، اگر با ثبات همراه شوند، می‌توانند نویدبخش دوره‌ای جدید از رونق در بازار سرمایه ایران باشند.
وی افزود: روندی که نشان از عبور بازار از مقاومت بلندمدت دارد، یکی از نشانه‌های مهمی که چشم‌انداز صعودی را تقویت می‌کند، تغییر جهت جریان نقدینگی از نمادهای بزرگ به نمادهای کوچک‌تر است. این چرخش در حجم معاملات، معمولاً در مراحل ابتدایی یک روند صعودی پایدار رخ می‌دهد و می‌تواند به‌عنوان سیگنالی پیش‌نگر برای ورود بازار به فاز جدیدی از رشد تلقی شود.
وی افزود: در ماه‌های اخیر، بررسی ترکیب معاملات نشان می‌دهد که سهم نمادهای کوچک در ارزش معاملات روزانه به‌تدریج در حال افزایش است. در حالی که در دوره رکود، عمده نقدینگی به سمت نمادهای شاخص‌ساز و بزرگ بازار متمرکز بود، اکنون شاهد آن هستیم که گروه‌های کوچک‌تر، به‌ویژه در صنایع با ظرفیت رشد بالا مانند دارویی، غذایی، حمل‌ونقل و برخی شرکت‌های دانش‌بنیان، مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته‌اند.
جانجان تاکید کرد: این چرخش نقدینگی، از چند منظر قابل تحلیل است. نخست آنکه نمادهای بزرگ معمولاً در دوره‌های رکود به‌عنوان پناهگاه سرمایه شناخته می‌شوند، اما با بهبود انتظارات و افزایش ریسک‌پذیری معامله‌گران، سرمایه‌ها به سمت نمادهایی حرکت می‌کنند که ظرفیت رشد بیشتری دارند. دوم آنکه نمادهای ارزنده، به‌دلیل اصلاح‌های عمیق‌تر در سال‌های گذشته، اکنون از منظر تکنیکال در موقعیت جذاب‌تری برای ورود قرار گرفته‌اند. و سوم، افزایش مشارکت حقیقی‌ها در بازار، که معمولاً تمایل بیشتری به معامله در نمادهای کوچک دارند، این روند را تسریع کرده است.
وی تصریح کرد: در مجموع، عبور ارزش معاملات از مقاومت بلندمدت، همراه با چرخش نقدینگی به سمت نمادهای کوچک، نشان می‌دهد که بازار در حال ورود به مرحله‌ای تازه از بازسازی و رشد است. اگر این روند تثبیت شود و با حمایت‌های بنیادی و روانی همراه گردد، می‌توان انتظار داشت که نه‌تنها شاخص کل، بلکه شاخص هم‌وزن نیز مسیر صعودی قدرتمندی را آغاز کند؛ مسیری که می‌تواند فرصت‌های متنوعی را برای سرمایه‌گذاران فراهم آورد.
تغییر مسیر جریان نقدینگی
همچنین علی رضایی کارشناس بازار سرمایه گفت: اخیرا جریان نقدینگی از نمادهای بزرگ به کوچک تغییر کرده است، بررسی ترکیب معاملات و ورود پول حقیقی به صنایع مختلف نشان می‌دهد که برخی گروه‌ها در هفته‌های اخیر بیشترین جذب سرمایه را تجربه کرده‌اند. این تغییر جهت سرمایه‌گذاری، نه‌تنها نشانه‌ای از افزایش ریسک‌پذیری معامله‌گران است، بلکه می‌تواند به‌عنوان محرکی برای آغاز رشد در صنایع کمتر دیده‌شده تلقی شود.
به گفته علی رضایی الگوی چرخش سرمایه از نمادهای شاخص‌ساز به گروه‌های کوچک‌تر و بنیادی‌تر، می‌تواند نشانه‌ای از آغاز یک فاز تازه در بازار باشد؛ فازی که در آن، رشد نه از دل هیجان، بلکه از دل تحلیل و انتخاب‌های هوشمندانه شکل می‌گیرد
وی افزود: در صدر این گروه‌ها، صنعت دارویی قرار دارد. با توجه به اصلاح عمیق قیمتی در دو سال گذشته و همچنین انتظارات مثبت نسبت به بهبود نرخ‌های فروش و سیاست‌های حمایتی، بسیاری از نمادهای این گروه با افزایش حجم معاملات و ورود پول حقیقی مواجه شده‌اند. پس از آن، گروه غذایی و آشامیدنی نیز با توجه به ماهیت دفاعی و سودآوری پایدار، مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.
رضایی ادامه داد: گروه حمل‌ونقل نیز از دیگر بخش‌هایی است که در هفته‌های اخیر رشد قابل‌توجهی در ارزش معاملات داشته است. افزایش نرخ کرایه‌ها، بهبود تراز عملیاتی شرکت‌ها و چشم‌انداز مثبت صادراتی، از جمله دلایل اقبال به این صنعت بوده است. همچنین برخی نمادهای کوچک در گروه ماشین‌آلات و تجهیزات و کاشی و سرامیک نیز با ورود نقدینگی مواجه شده‌اند که نشان‌دهنده توجه بازار به صنایع با ظرفیت رشد در دوره‌های تورمی است.
این کارشناس تصریح کرد: در مجموع، این الگوی چرخش سرمایه از نمادهای شاخص‌ساز به گروه‌های کوچک‌تر و بنیادی‌تر، می‌تواند نشانه‌ای از آغاز یک فاز تازه در بازار باشد؛ فازی که در آن، رشد نه از دل هیجان، بلکه از دل تحلیل و انتخاب‌های هوشمندانه شکل می‌گیرد. اگر این روند ادامه یابد و با بهبود انتظارات اقتصادی همراه شود، می‌توان انتظار داشت که بازار وارد دوره‌ای از رشد متوازن و پایدار شود.
بازار سرمایه ایران، پس از عبور از سه دوره تاریخی؛رشد تدریجی، جهش هیجانی و رکود فرسایشی، اکنون با نشانه‌هایی از احیای جریان نقدینگی و تغییر الگوی سرمایه‌گذاری، در مسیر بازسازی قرار گرفته است. چرخش پول از نمادهای بزرگ به صنایع کوچک‌تر و بنیادی‌تر، نشان می‌دهد که معامله‌گران به‌دنبال فرصت‌های تحلیلی و پایدار هستند، نه صرفاً هیجان‌های کوتاه‌مدت. اگر این روند با ثبات مدیریتی، حمایت‌های سیاست‌گذارانه و بهبود انتظارات اقتصادی همراه شود، می‌توان انتظار داشت که بازار وارد دوره‌ای از رشد متوازن، هوشمندانه و قابل اتکا شود دوره‌ای که نه‌تنها شاخص‌ها را بالا می‌برد، بلکه اعتماد عمومی را نیز احیا خواهد کرد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
