اقتصاددان : قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در ۲۰ جولای ۲۰۱۵ به تصویب رسید، در راستای تأیید برجام بود و به موجب آن، شش قطعنامه قبلی شورای امنیت علیه ایران لغو شد. در ادامه، این شش قطعنامه و حوزههای تأثیر آنها توضیح داده میشود:
قطعنامه ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)
این قطعنامه از ایران خواست فعالیتهای غنیسازی اورانیوم و بازفرآوری را متوقف کند و بر نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) تأکید داشت. این قطعنامه الزامآور نبود، اما زمینهساز قطعنامههای بعدی شد.
قطعنامه ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)
این قطعنامه اولین تحریمهای الزامآور را علیه ایران وضع کرد. شامل ممنوعیت انتقال فناوری و مواد مرتبط با برنامه هستهای و موشکی، مسدود کردن داراییهای افراد و نهادهای مرتبط با برنامه هستهای و موشکی ایران، و محدودیتهای تجاری بود.
حوزه تأثیر:
🔹برنامه هستهای و موشکی، تجارت بینالمللی، و نهادهای مالی.
اثر قطعنامه:
🔹محدود شدن دسترسی ایران به مواد و فناوریهای هستهای
🔹کاهش همکاریهای بینالمللی در این زمینهها
🔹فشار اقتصادی از طریق مسدود کردن داراییها.
قطعنامه ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)
این قطعنامه تحریمها را گسترش داد و شامل ممنوعیت صادرات تسلیحات از ایران، مسدود کردن داراییهای افراد و نهادهای بیشتری (از جمله برخی وابسته به سپاه پاسداران)، و محدودیتهای مالی و تجاری بیشتر بود.
حوزه تأثیر:
صنایع نظامی، مالی، و تجارت خارجی.
اثر قطعنامه:
🔹کاهش توانایی ایران در صادرات تسلیحات
🔹افزایش فشار اقتصادی از طریق محدودیتهای مالی.
قطعنامه ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)
این قطعنامه تحریمهای مالی و تجاری را تشدید کرد، شامل بازرسی محمولههای مشکوک به ایران، محدودیتهای بیشتر بر نهادهای مالی، و مسدود کردن داراییهای افراد و شرکتهای جدید بود.
حوزه تأثیر:
تجارت بینالمللی، حملونقل، و بخش مالی.
اثر قطعنامه:
🔹افزایش نظارت بر تجارت ایران
🔹کاهش دسترسی به سیستمهای مالی بینالمللی
🔹ایجاد مشکلات در حملونقل دریایی و هوایی.
قطعنامه ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)
این قطعنامه الزامآور نبود و بیشتر بر اجرای قطعنامههای قبلی تأکید داشت. از ایران خواست به تعهدات خود در قبال آژانس بینالمللی انرژی اتمی عمل کند.
قطعنامه ۱۹۲۹ (۲۰۱۰)
این قطعنامه جامعترین و شدیدترین تحریمها را اعمال کرد. شامل ممنوعیت فروش تسلیحات سنگین به ایران، تحریمهای گستردهتر مالی و بانکی، بازرسی محمولههای دریایی و هوایی، و محدودیتهای بیشتر بر فعالیتهای موشکی و هستهای بود.
حوزه تأثیر:
صنایع نظامی، برنامه هستهای و موشکی، بخش مالی، تجارت بینالمللی، و حملونقل.
اثر قطعنامه:
🔹انزوای اقتصادی ایران
🔹کاهش شدید تجارت خارجی
🔹مشکلات در دسترسی به سیستم بانکی بینالمللی (مانند سوئیفت)
🔹محدودیت در تأمین تجهیزات نظامی و فناوری پیشرفته.
با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ و اجرای برجام، تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای ایران بهتدریج تعلیق یا لغو شد. این امر به ایران امکان داد تا:
به بازارهای مالی و تجاری بینالمللی بازگردد (مانند از سرگیری صادرات نفت).
محدودیتهای مربوط به فناوری هستهای کاهش یابد، مشروط به نظارت آژانس.
برخی محدودیتهای تسلیحاتی بهتدریج برداشته شود (پایان تحریم تسلیحاتی در اکتبر ۲۰۲۰).
برخی محدودیتها (محدودیتهای موشکی تا سال ۲۰۲۳) و نظارتهای آژانس پابرجا ماند. همچنین، خروج آمریکا از برجام در ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریمهای یکجانبه، تأثیرات مثبت لغو این قطعنامهها را خنثی کرد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع