مشارکت ۴۰ درصدی

علی‌محمد نمازی عضو ارشد کارگزاران سازندگی : صدای آنان که رای ندادند، بشنویم!

واقعیت را نمی‌توان ندید. واقعیت این است که ۶۰درصد از شهروندان ایرانی دارای حق رای ترجیح دادند از این حق خود در انتخابات
۸تیرماه ۱۴۰۳ استفاده نکنند.
این ۶۰درصد که اکثریت واجدان حق رای دادن هستند به کاندیداها و پشتیبانان و اداره‌کنندگان پیام دادند که نتوانسته‌اند به یقین برسند که کاندیداها توانایی اداره کشور را با شرایط فعلی دارند. ۶۰درصدی که نتوانستند بر شک و دودلی خود غلبه کنند و به پای صندوق‌های رای بیایند، در ضمن پیام دادند که از اداره کشور در سه سال گذشته به وسیله اعضای دولت سیزدهم راضی نیستند. آیا می‌توان درصدی از این ۶۰درصد را به صندوق‌های رای کشاند؟
شاید اگر بشود با این ۶۰درصد با مهربانی و با راستگویی سخن گفت، نتیجه‌ای به‌دست آید.

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت  ،  انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم برگزار و نتایج شمارش آرای این انتخابات نیز تا پیش از نیمروز گذشته اعلام شد‌. مهم‌ترین پرسش این رقابت انتخاباتی پرسشی است درباره اینکه در نهایت چه کسی سکان اداره دولت چهاردهم را به دست خواهد گرفت، بی‌پاسخ مانده است. آنطور که محسن اسلامی در اظهارات روز گذشته خود، در رابطه با نتایج شمارش آرای شرکت‌کنندگان در این انتخابات اطلاع‌رسانی کرد، در نهایت از مجموع ۲۴‌میلیون و ۵۳۵‌هزار و ۱۸۵رای شمارش‌شده، مسعود پزشکیان با ۱۰‌میلیون و ۴۱۵‌هزار و۹۹۱رای، سعید جلیلی با ۹‌میلیون و ۴۷۳‌هزار و ۲۹۸رای، محمدباقر قالیباف با ۳‌میلیون و ۳۸۳‌هزار و ۳۴۰رای و مصطفی پورمحمدی نیز با ۲۰۶‌هزار و ۳۹۷رای در رده‌های اول تا چهارم قرار گرفتند اما از آنجا که هیچ‌یک از این کاندیداها موفق به کسب بیش از ۵۰درصد از مجموع آرای ماخوذه نشدند، بنابراین هیچ‌کدام پیروز قطعی این انتخابات نخواهند بود. این در حالی بود که در نهایت پزشکیان با کسب ۶/۴۲‌درصد، جلیلی با ۸/۳۸‌درصد، قالیباف با ۸/۱۳‌درصد و در نهایت نیز پورمحمدی با تنها ۸/۰‌درصد آراء به‌ترتیب در رده‌های اول تا چهارم قرار گرفتند تا دونفر نخست یعنی مسعود پزشکیان و سعید جلیلی راهی مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری شوند.

همه بازندگان انتخاباتِ بی‌برنده

با این همه اما اینکه هیچ‌یک از کاندیداهای این انتخابات نتوانستند خود را در قامت پیروز این انتخابات مطرح کنند، لزوما به معنای آن نبود که این رقابت انتخاباتی، هیچ نتیجه‌ای در پی نداشته و متعاقباً بازنده‌ای نیز در کار نبوده است. اتفاقا آنطور که برخی ناظران مطرح کردند، این انتخابات تا دلتان بخواهد بازنده داشته است. چنانکه به باور علیرضا معزی، فعال رسانه‌ای نزدیک به جریان اعتدال، «انتخابات» اگرچه «برنده‌ای نداشت» اما هم «بازنده داشت»، هم «بازنده‌تر» و هم «بازنده‌ترین»! او که به مسعود پزشکیان، باوجود اینکه در صدر فهرست کاندیداها قرار گرفته، به این دلیل که «در به میدان آوردن اکثریت خاموش شکست خورد»، «بازنده» این انتخابات لقب داده، همچنین از سعیدجلیلی به‌عنوان کاندیدای «بازنده‌تر» انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم نام برده و توضیح می‌دهد: «جلیلی با اشبه‌الناس شدن قصد صید سبد رأی رئیسی فقید را داشت، غافل از اینکه در ۳سال اخیر، بخش قابل‌توجه این سبد، از دست رفته و ریزش کرده بود.»
معزی همچنین از محمدباقر قالیباف به‌عنوان «بازنده‌ترین» بازنده این رقابت انتخاباتی نام برده و در توضیح این ادعا نوشت: «قالیباف همه آنچه را که به پایش ریختند، بر باد داد و هر آن کس را که برایش به خط شد نیز به زیر کشید!»

پیام پزشکیان برای ایران!

مسعود پزشکیان که درنهایت باوجود کسب بیشترین میزان آراء نسبت‌به ۳رقیب اصولگرایش، یکی از دو کاندیدایی بود که باید خود را برای حضور در مرحله دوم انتخابات آماده کند و یک هفته آتی را نیز به اداره کارزار انتخاباتی‌اش مشغول باشد، بلافاصله پس از اعلام نتایج نهایی شمارش آراء، با انتشار ویدیویی اعلام کرد: «از اعماق وجودم به زنان، مردان، دختران، پسران و فرزندان ایران عزیزم درود می‌فرستم؛ از اینکه نتوانستم در مدت کوتاه فرصت تبلیغات و گفت‌وگوها خدمت مردم در تمام استان‌ها برسم، شرمنده‌ام.» او با بیان اینکه بنا دارد از طریق این پیام ویدیویی، چند کلامی با مردم صحبت کند، گفت: «اقبال لاهوری شعر زیبایی دارد که می‌گوید «مانند صبا خیز و وزیدن دگر آموز، دامان گل و لاله کشیدن دگر آموز، اندر دلک غنچه خزیدن دگر آموز، موئینه به بر کردی و بی‌ذوق تپیدی، آن‌گونه تپیدی که بجایی نرسیدی، در انجمن شوق تپیدن دگر آموز»؛ شعری که عملاً به معنای آن بود که او از هم‌اکنون آماده است تا با آغاز مهلت تبلیغات کاندیداها در مرحله دوم که از صبح دیروز نهم تیرماه آغاز شد، کارزار انتخاباتی‌اش را از سر بگیرد.

چشمان اصلاح‌طلبان به نیمه خالی لیوان مشارکت!

برخی حامیان سیاسی پزشکیان نیز در ادامه با انتشار پیام‌هایی در شبکه‌های اجتماعی به این توفیق نسبی تنها کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات ریاست‌جمهوری واکنش نشان دادند و از لزوم حمایت مضاعف از او در ادامه این مسیر سخن گفتند. چنانکه محمود صادقی در توئیتی در این رابطه نوشت: «در انتخابات چهاردهم با وجود مشارکت ۴۰‌درصدی، دکتر پزشکیان اکثریت آرا را به‌دست آورد. این پیروزی بزرگی برای او و برای اصلاح‌طلبان است.»
صادقی همچنین خاطرنشان کرد: «پزشکیان می‌تواند با جلب آرای بخشی از کسانی که به هر دلیل در مرحله اول رأی ندادند و بخش تکنوکرات و میانه آرای قالیباف پیروز مرحله نهایی باشد.» همزمان محمدجواد آذری‌جهرمی که ازجمله اعضای ارشد ستاد انتخاباتی پزشکیان بود، در توئیتی در این رابطه نوشت: «برنده انتخابات مهم است اما مهم‌تر از آن، آن ۶۰‌درصد نورچشمانی هستند که به دلایل مختلف تصمیم گرفتند در انتخابات حاضر نشوند؛ چون ‌که تاکنون صدایی برای همنوایی با آن نشنیدند.» آذری‌جهرمی نوشت: «ایران متعلق به همه است، متعلق به همه این ۶۰درصد هم! باید صداشون بود که ایران، ایران همیشگی بشه!»
رئیس جبهه اصلاحات ایران نیز در توئیتی با بیان اینکه «تا اینجای کار پیروز انتخابات، ملت بزرگ ایران است»، تاکید کرد که درروزهای پیش‌رو، «در این باره بیشتر خواهم نوشت!»
آذر منصوری همچنین اضافه کرد: «اما در دور دوم انتخابات یعنی ۱۵تیرماه با رأی به دکتر پزشکیان افقی دیگر پیش‌روی مردم و ایران عزیز ما باز خواهد شد؛ به امید پیروزی بزرگ ملت آگاه ایران!»

اختلاف و اتحاد به‌سبک اصولگرایان

همزمان در شرایطی که تا پیش از برگزاری انتخابات هشتم تیرماه، تنش شدیدی در روابط حامیان سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف به‌عنوان دو کاندیدای اصلی جناح راست دیده می‌شد، با مشخص شدن نتایج نهایی شمارش آرای انتخابات ریاست‌جمهوری در دور نخست، تحرکاتی در اردوگاه هرکدام از این دو طیف اصولگرا در راستای ایجاد اتحاد آغاز شد. تلاش‌هایی که ازقضا نخست از سوی حامیان سعید جلیلی یعنی همان کاندیدای اصولگرایی کلید خورد که رقابت انتخاباتی اخیر را با توفیق نسبی پشت سر گذاشته بود. تلاش‌هایی که دست‌کم تا وقتی قالیباف حمایتش از جلیلی در دور دوم انتخابات را علنی نکرده بود، چندان با استقبال حامیان قالیباف مواجه نشد. این درحالی بود که علیرضا زاکانی و امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، دو کاندیدای دیگر جناح راست که پیش از آغاز رای‌گیری دریافته بودند از هیچ شانسی در این رقابت انتخاباتی برخوردار نیستند و درنتیجه به نفع جلیلی و قالیباف کناره‌گیری کرده بودند، پس از اعلام نتایج شمارش آرا و روشن شدن این نکته که قالیباف نیز همچون آنها ناکام مانده، اعلام کردند که در ادامه مسیر حامی سعید جلیلی خواهند بود. با این همه اما تا زمانی که قالیباف صراحتاً از حمایت خود از جلیلی سخن نگفته بود، حامیانش نه‌تنها حاضر به حمایت از جلیلی نشدند، بلکه در مواردی به‌شدت به تلاش یاران جلیلی برای نزدیک شدن به حامیان قالیباف انتقاد کردند. چنانکه عبدالرضا داوری در توئیتی در این رابطه نوشت: «۲۰ سال تمام، قالیباف را تخریب کردند. پروژه‌بگیران را زیر بال و پر گرفتند، حتی به همسر و فرزندان قالیباف رحم نکردند، از دروغ سیسمونی و فساد یاس و … لجن ساختند و به صورت قالیباف پرتاب کردند، حالا که رأی می‌خواهند، می‌گویند گذشته را فراموش کنیم و متحد شویم؛ زهی خیال باطل!»
محسن علیپور در توئیتی خطاب به حامیان جلیلی نوشت: «ما هیچ عهدی با شما نداریم. شما جریان را فدای عقده‌هایتان کردید و یقینا فی‌مابین پزشکیان و جلیلی، پزشکیان انتخابی عاقلانه‌تر و بهتر است؛ هم از جلیلی انقلابی‌تر است، هم کشور را فدای عقده‌هایش نمی‌کند.»
با این همه اما ساعتی بعد، قالیباف در بیانیه‌ای رسمی با تاکید بر اینکه «راه هنوز پایان نیافته»، نوشت: «به‌رغم اینکه اینجانب برای شخص آقای دکتر پزشکیان احترام قائل هستم، اما به‌دلیل نگرانی از برخی اطرافیان ایشان، از همه نیروهای انقلابی و حامیان خود می‌خواهم که کمک کنند تا جریانی که مسبب بخش مهمی از مشکلات اقتصادی و سیاسی امروز ماست، به عرصه قدرت باز نگردند؛ لذا همه باید تلاش کنیم تا نامزد جبهه انقلاب آقای دکتر جلیلی به‌عنوان رئیس‌دولت چهاردهم انتخاب شوند.» هرچند این بیانیه صریح قالیباف هم نتوانست همه حامیانش را متقاعد کند که از این پس از سعید جلیلی حمایت کنند. چنانکه وحید ایمانی که ازجمله حامیان سرسخت قالیباف است، با اشاره به این بیانیه اعلام کرد: «ضمن احترام و خداقوت به آقای قالیباف و همه آنهایی که برای اعتلای کشور و سعادت ایران عزیز تلاش کردند، خودکشی به‌خاطر ترس از مرگ را حاصل اشتباه و کج‌اندیشی سیاسی می‌دانم!»

عمق اختلافات جلیلی و قالیباف به‌روایت نمازی

در شرایطی که برخی ناظران معتقدند باوجود علنی شدن این دست اختلافات درونی میان اصولگرایان، آنها در نهایت به احتمال قریب به یقین برای مقابله با پزشکیان با یکدیگر به اتحاد خواهند رسید، یک عضو ارشد حزب کارگزاران سازندگی به‌شدت نسبت‌به این «تغییر مشی و رویکرد کاندیداها» انتقاد کرده و معتقد است: «متاسفانه به نظر می‌رسد مفاهیم و بنیان‌های اساسی در فعالیت‌های سیاسی از معنا تهی شده‌اند!» علی‌محمد نمازی که در این رابطه  گفت‌وگو می‌کرد، گفت: «وقتی می‌بینیم دو کاندیدایی که در گذشته با یکدیگر در رقابت شدید بودند و حتی در ساعات پایانی پیش از آغاز رای‌گیری با صدور بیانیه، رقیب می‌طلبیدند و خود را پیروز واقعی انتخابات می‌خواندند، بلافاصله وقتی نتایج شمارش آرا اعلام می‌شود، رنگ عوض می‌کنند و یکدیگر را «کاندیدای اصلح» جا می‌زنند و از طرفداران‌شان هم می‌خواهند به همان کسی که تاچند ساعت از او به‌عنوان رقیبی یاد می‌کردند که از صلاحیت کافی برخوردار نیست، رای بدهند!»
این چهره سیاسی اصلاح‌طلب که معتقد است: «این وضعیت نامعقول، ناشی از خلأ احزاب و نبود کارکرد حزبی در کشور است.»
وی می‌گوید: «به هر حال وقتی احزاب فعال باشند، پایگاه اجتماعی آن حزب و بدنه، نیروها و اعضای آن، اجازه نمی‌دهند هیچکس حتی اگر دبیرکل حزب باشد، اینطور آنها را بازیچه قرار دهد!» نمازی اما در عین حال از جنبه دیگری نیز به این تغییر مشی قالیباف انتقاد کرده و می‌گوید: «شخصا به هیچ عنوان باور ندارم حامیان آقای قالیباف پس از این بیانیه به سمت آقای جلیلی بروند، بلکه معتقدم قالیباف صرفاً مرتکب نوعی ظاهرسازی شده است. ضمن اینکه معلوم نیست او اساسا بر پایه کدام اجماع درون‌گفتمانی اقدام به صدور بیانیه کرده است. به هر حال اگر هم قرار باشد در یک ستاد انتخاباتی به این نتیجه برسند که تصمیمی تا این میزان اساسی اتخاذ کنند، باید از بدنه و اعضای ستادشان کسب رای کنند اما قالیباف چنان در انتشار بیانیه عجولانه رفتار کرد که معلوم شد اساساً اقدامی برای کسب نظر از نزدیکانش نکرده است.» او که معتقد است «این دست اقدامات و رفتارها، انتخابات را در کشور ما به یک شوخی تبدیل کرده»، می‌گوید: «به همین دلیل است این همه از مردم می‌خواهیم پای صندوق‌های رای حاضر شوند و درنهایت هم حرف‌مان خریدار ندارد!»

تمرکز اصلاح‌طلبان بر یک‌ششم تحریم‌کنندگان!

نمازی همچنین در واکنش به این پرسش که آیا درصورت حمایت قالیباف از جلیلی، باید از هم‌اکنون اصولگرایان را پیروز انتخابات پیش‌رو بدانیم، گفت: «مجموع آرای جلیلی، قالیباف و پورمحمدی همین حدود ۱۲ تا ۱۳میلیون رایی است که سبد رای اصولگرایان را تشکیل می‌دهد اما در جناح مقابل و در تحلیل سبد رای اصلاح‌طلبان، علاوه‌بر بیش از ۱۰میلیون رایی که آقای پزشکیان به دست آورد، باید به آن حدود ۳۶‌میلیون نفری که رای ندادند نیز بیندیشیم. درواقع وقتی انتخابات با مشارکت ۳۹درصدی برگزار شده و چیزی حدود ۶۱‌درصد از واجدان شرایط پای صندوق‌های رای نیامدند، یعنی آرای خاکستری می‌توانند در تعیین تکلیف انتخابات در مرحله دوم، بسیار تاثیرگذار باشند. این در حالی است که آقای پزشکیان برای آنکه بتواند پیروز انتخابات باشد، لزوما نیاز به آرای همه آن ۳۶‌میلیون نفری که حاضر به مشارکت نشدند، ندارد و می‌تواند با اقناع چیزی درحدود ۵ تا ۷‌میلیون نفر از آنان، پیروزی خود در انتخابات را تضمین کند.»

صدای ۶۱‌درصد خاموش را بشنویم!

این عضو ارشد حزب کارگزاران سازندگی همچنین درواکنش به پرسش دیگر درخصوص دلایل بی‌میلی عمومی نسبت‌به مشارکت انتخاباتی و ثبت این نرخ نازل مشارکت که در میان تمامی ادوار انتخابات پیشین بی‌نظیر بود، می‌گوید: «به نظر می‌رسد مردم باور ندارند که اولا امکان رقابت برای کاندیدای واقعی‌شان فراهم باشد و ثانیا حتی درصورت پیروزی امکان این را داشته باشد که برنامه‌هایش را اجرایی و عملیاتی کند.»
او گفت: «اینکه مردم بعد از این همه دعوت و اصرار چهره‌ها و نخبگان سیاسی رای نمی‌دهند، نشان‌دهنده این است که درمجموع به این مکانیسم انتخاباتی اعتماد ندارند.» او که یکی از دلایل کاهش چشمگیر مشارکت را «گسترش نارضایتی عمومی» خوانده، در این رابطه گفته است: «به نظر می‌رسد یکی از دیگر دلایل این کاهش چشمگیر مشارکت، اعتراض باشد و درنتیجه انتظار می‌رود مقام‌های عالی کشور و مشخصاً شخص مقام معظم رهبری این هشدارها را جدی بگیرند و بررسی کنند که چرا این میزان بی‌اعتمادی در جامعه به‌وجود آمده است. باید حاکمیت به سراغ مردم برود و از آنان بخواهد که دلیل اصلی رای ندادن و عدم مشارکت‌شان را اعلام کنند. درواقع باید این امکان برای مطبوعات فراهم شود که به‌عنوان میانجی ملت و حاکمیت وارد گفت‌وگویی واقعی با شهروندان شوند و از آنان بخواهند دغدغه‌هایشان را اعلام کنند.»
این چهره سیاسی اصلاح‌طلب با تاکید بر اینکه «مهم‌ترین سرمایه هر حکومت و دولتی، اعتماد عمومی به آن حکومت است»، می‌گوید: «در حال حاضر این اعتماد خدشه‌دار شده که بخشی، ناشی از بی‌اعتمادی عمومی نسبت‌به مکانیسم مملکت‌داری و حکمرانی است، بخشی ناشی از مجموعه مشکلاتی که مردم به‌دلیل ناکارآمدی دولت‌ها با آن دست‌به‌گریبان هستند و بخشی هم ناشی از نارسایی‌های نظام انتخاباتی ما.»
نمازی با انتقاد نسبت‌به «نظارت استصوابی» گفت: «مردم وقتی می‌بینند که قادر نیستند به کاندیدای واقعی‌شان در انتخابات رای بدهند، اساسا برای چه باید پای صندوق‌های رای حاضر شوند.»

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع