رضا (هامون) نصیحت گزار، کارشناس با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت : گیلان به‌علت ویژگی جغرافیایی خوش آب و هوایی، پذیرای گردشگران بسیاری است که از آن جمله در تالش، آستارا، ورودی استان سمت لوشان و رودبار، بخش‌هایی از شرق گیلان، ماسوله در فومن، اشکورات در رودسر و لنگرود و سواحل بندرانزلی می‌توان ردپای زباله،آثاری که گردشگران در شهرها و روستاها بر جای می‌گذارند را به وضوح دید. بر اساس مطالعات انجام شده؛ روزانه بین ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ تن زباله توسط ۵۶ شهرداری و ۱۸۴۶ دهیاری در سطح استان گیلان تولید می‌شود.
محیط زیست گیلان با تاکید بر اینکه عوامل متعددی در کاهش تولید زباله دخیل هستند و برای حفظ محیط زیست راهی به‌جز کاهش تولید زباله و پسماند نداریم، بر این باور است که توجه و مشارکت مردم در این مسئله، تفکیک زباله از مبدا، انتقال درست همچنین مدیریت دفن در این زمینه دخیل هستند.
هوا، آب، خاک، گونه‌های گیاهی، حیات وحش و هر آنچه که محیط زیست را می سازد امروز دچار چالش‌های فراوانی شده است و رفع آنها که برای ادامه حیات ضروری است در گرو بازنگری رفتارها و روش های توسعه و روی آوری به توسعه پایدار دور از تخریب، بازآفرینی و ترمیم طبیعت دارد.
متاسفانه روح دردمند فضای زیست محیطی گیلان نیز در میان ناخشنودی و بدخبرهای هر روزه آشفته تر می شود، بارزترینش ظلمی است که پسماندهای فاضلاب بر پیکره طبیعت وارد می کنند از جمله در تالاب انزلی به عنوان یکی از زیست بوم‌های ارزشمند جهان که از ۴۶ سال قبل در کنوانسیون بین‌المللی رامسر به ثبت رسید و طی سال‌های اخیر با دست اندازی‌ها و مشکلات مکرر انسانی و طبیعی نفسش تنگ‌تر شد و یکی از مهم‌ترین این آلام ورود انواع فاضلاب است که چون تیغی گلویش را خراشیده است.
رسوبات و فاضلاب‌های صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماندها و نخاله‌ها، گیاهان مهاجمی چون آزولا و سنبل آبی، تصرف اراضی و ساخت و سازها در حریم تالاب، آتش‌زدن نیزارها با هدف تصرف و انتقال آلودگی از دریا و کاهش میزان آب موجود تالاب، زخم هایی است که طی چند دهه اخیر هر بار پیکره تالاب بین المللی انزلی را می خراشد.
همین زخم ها بود که موجب شد تالاب انزلی با ۵۲ گونه انواع ماهی، صدها گونه گیاهی و اکوسیستم کم نظیر با محدوده ۲۰ هزار هکتاری سال ۱۹۹۳میلادی در زمره تالاب‌های در معرض خطر نابودی (فهرست مونترو) قرار گیرد و تلاش‌ها برای خروج آن از این فهرست آغاز شد و البته مدیران نیز در اقداماتی گاه بی گاه نظر و تلاش برای بهبود وضعیت تالاب دارند.
پساب های خانگی، صنعتی و کشاورزی، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و تبدیل به ویلا، تهدید جنگل های هیرکانی در بروز عواملی چون سیل و آتش سوزی ، آتش سوزی عامدانه اراضی برای تغییر کاربری و بسیار دیگر همیشه از بارزترین مشکلات زیست محیطی استان است.
تخریب بخش‌های زیادی از اراضی جنگلی، تصرف و ایجاد کاربری‌های مسکونی غیرقانونی، تخریب زیستگاه‌های آبزیان در رودخانه‌ها و مناطق مجاور ساحل و درنتیجه کاهش جمعیت آبزیان و در معرض خطر انقراض قرارگرفتن برخی از گونه‌ها ، عدم مدیریت مناسب پسماند، و عملکرد ضعیف در ایجاد و بهره برداری از کارخانه‌های بازیافت زباله‌ها و زباله‌سوز و دفن زباله و تخلیه حجم قابل توجهی از شیرابه‌ها به منابع آب‌های سطحی از دیگر رئوس مخاطرات زیست محیطی استان گیلان است.
به جهت شرایط خاص اقلیمی و طبیعت حساس گیلان، به واسطه خطرات ناشی از منابع مختلف آلودگی شهری، صنعتی، کشاورزی و به طور کل انسانی آسیب های جدی بر پهنه‌های خشکی و آبی این استان وارد می‌شود، به علاوه اینکه عدم توسعه مناسب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب و تخلیه حجم بالایی از فاضلاب‌ها به منابع آب سطحی که در نهایت وارد تالاب انزلی و دریای خزر شده است، شرایط نامطلوبی را از نظر آلودگی بر جوامع انسانی و نیز آبزیان گیلان بوجود آورد.
جنگل‌های هیرکانی به فسیل زنده معروفند و قدمت آنها به عصر دایناسورها می‌رسد و اینک بخشی از آنها و زیباییش در طول بیش از چهار دهه گذشته به مرور در زیر تلی از زباله مدفون شده است، امروز کوه زباله سراوان با بوی متعفنی که تا کیلومترها مشام را می آزارد به زیستگاهی برای انواع جانوران و حشرات موذی تبدیل شده است.
بحران امروز زباله گیلان به سراوان محدود نمی شود بلکه کل این نگین سبز انگشتری را تهدید می کند، این موضوع نه تنها معضل بزرگی برای این دیار و مردمان آن است بلکه مساله ای جدی برای تمام ایرانیان و نسلهای آینده خواهد بود.
افزایش تولید زباله در تعطیلات
برای رسیدن به این هدف پس از شناسایی تولیدکننده زباله باید یک استراتژی یا یک برنامه بلندمدت تعریف شود.
طی ایام مسافرپذیر در استان گیلان و سایر استان های شمالی، با حجم بالایی از زباله مواجه هستیم.
ضرورت آموزش شهروندان و گردشگران
مسئولان استان اگرچه اقدامات موثری را در مقصد سفر اعم از فرهنگ سازی گردشگران در هتل ها، بوم گردی ها و… انجام داده اند اما همچنان خلاهایی در آموزش گردشگران از اقدام به سفر تا طول سفر مشاهده می شود. بهتر است وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی در کنار تمرکز بیش از حد در آیین نامه ابلاغی تسهیلات نوروزی و سفر اندکی نیز به حوزه پسماند توجه کرده و در این خصوص آموزش هایی را ارائه دهد. در حقیقت باید خلا فرهنگی در 2 بخش ابتدایی سفر و با همت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برطرف شود تا ما بزودی شاهد اتفاقات ارزشمندی در حوزه حفاظت از محیط زیست باشیم. بهتر است گردشگرانی که برای بهره مندی از طبیعت و زیبایی های بکر به استان های شمالی سفر می کنند، هوشیار بوده و با برجای نگذاشتن میراثی نامطلوب در اذهان شهروندان و دیگر گردشگران، مشکلاتی جدید به محیط زیست و طبیعت تحمیل نکنند.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
