اقتصاددان : دكتر صفی‌الله ملكی، ضمن تبیین مفهوم قوم‌مداری، آن را پدیده‌ای طبیعی در میان تمامی اقوام ایرانی دانست و درعین‌حال، بر ضرورت مدیریت و هدایت صحیح این پدیده به‌منظور جلوگیری از بروز افراط‌وتفریط و تنش‌های احتمالی تأكید كرد.
برنامه «بهار در بهار» رادیو گفت‌وگو با دكتر صفی‌الله ملكی، استاد دانشگاه در رشته جامعه‌شناسی و پژوهشگر حوزه اقوام، در خصوص موضوع قوم‌مداری به‌صورت تلفنی گفتگو كرد.
صفی‌الله ملكی با اظهار به اینكه اقوام ایرانی، سرمایه‌های ارزشمند اجتماعی و عناصر هویت‌بخش جامعه ما هستند و همواره در طول تاریخ، منشأ افتخارات فرهنگی و تمدنی برای ایران عزیز بوده‌اند، گفت: اقوام ایرانی در طول تاریخ، هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و توأم باصفا، صمیمیت، همدلی، مهربانی، وحدت، همبستگی و احترام متقابل داشته‌اند و این امر، نشان‌دهنده رشد و بلوغ فكری و فرهنگی این عزیزان است.
وی با اشاره به اینكه متأسفانه در دوره‌هایی شاهد رواج برخی طنزها و لطیفه‌های قومیتی با انگیزه‌های مغرضانه بوده‌ایم، خاطرنشان كرد: خوشبختانه امروز شاهد كاهش چشمگیر این‌گونه موارد هستیم و مگر در مواردی كه به جنبه‌های مثبت اقوام، همچون شجاعت، غیرت، مهمان‌نوازی و سایر خصائل نیكوی آنان اشاره شود.
این پژوهشگر حوزه اقوام، به تبیین مفهوم قوم‌مداری در حوزه مطالعات فرهنگی و جامعه‌شناسی پرداخت و گفت: قوم‌مداری به این معناست كه هر قومی، فرهنگ، آداب‌ورسوم و ارزش‌های خود را برتر و والاتر از سایرین می‌داند و نوعی تعلق خاطر و دلبستگی عمیق به آن‌ها دارد. این پدیده، امری طبیعی است و در میان تمامی اقوام، كم‌وبیش وجود دارد.
وی افزود: به‌عنوان‌مثال، ما آذری‌زبانان، وقتی با یكدیگر مواجه می‌شویم، ناخودآگاه به زبان مادری خودمان تكلم می‌كنیم و این نشان‌دهنده همان عِرق و تعلق خاطر قومی است.
ملكی در مصاحبه تلفنی با رادیو گفت‌وگو با تأكید بر اینكه قوم‌مداری نباید به ورطه افراط‌وتفریط كشیده شود، تصریح كرد: اگر قوم‌مداری به خودبرتربینی افراطی و تحقیر سایر اقوام منجر شود، می‌تواند زمینه‌ساز بروز اختلافات، تنش‌ها و منازعات قومی و اجتماعی گردد كه به‌هیچ‌وجه به صلاح جامعه و كشور نیست.
وی با اشاره به نسبی بودن فرهنگ‌ها، افزود: هیچ فرهنگ مطلق، كامل و جهان‌شمولی وجود ندارد كه بتوان آن را برتر از سایر فرهنگ‌ها دانست. هر فرهنگی در بستر زمانی و مكانی خاص خود، شكل‌گرفته و واجد ارزش‌ها و كاركردهای ویژه‌ای است و لذا نمی‌توان و نباید هیچ فرهنگی را به طور مطلق، رد یا نفی كرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به خاستگاه قوم آریایی، اظهار كرد: قوم آریایی از ریشه واژه ایران است و در متون كهن، از جمله اوستا، ایران به معنای سرزمین آریایی‌ها به‌كاررفته است.
وی افزود: امروزه، به دلیل بار معنایی منفی كلمه نژاد، از این واژه كمتر استفاده می‌شود و بیشتر از اصطلاح قوم آریایی استفاده می‌كنیم.
ملكی با اشاره به اینكه قوم آریایی، شامل سه گروه عمده مادها، پارس‌ها و پارت‌ها بوده است، گفت: این سه گروه، به‌تدریج در مناطق مختلف فلات ایران سكنی گزیدند و پایه‌گذار تمدن‌ها و حكومت‌های بزرگی در این سرزمین شدند.
وی به برخی از ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی آریایی‌ها، از جمله اعتقاد به معاد، احترام به آتش، آب و باد، اهمیت خانواده و جایگاه والای زن در جامعه آریایی اشاره كرد و افزود: خوشبختانه در تاریخ ایران باستان، پدیده شوم بت‌پرستی وجود نداشته و ایرانیان همواره به عناصر حیات‌بخش طبیعت، احترام می‌گذاشته‌اند.
این پژوهشگر حوزه اقوام، با اشاره به اینكه قوم پارس، بنیان‌گذار حكومت هخامنشیان بوده است، بیان كرد: یكی از افتخارات بزرگ ایرانیان، وضع قوانین حكومتی و منشور حقوق بشر توسط كوروش كبیر، پادشاه هخامنشی، برای نخستین‌بار در تاریخ جهان است. این قوانین، بر پایه عدالت و احترام به حقوق انسان‌ها استوار بود و نشان‌دهنده تمدن و فرهنگ والای ایرانیان در آن دوران است.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
