در حالی که دونالد ترامپ در بازگشت دوباره به کاخ سفید، جنگ تجاری با چین را به محور سیاست خارجی و اقتصادی خود بدل کرده، آمارهای تازه نشان می‌دهد که تلاش‌های واشنگتن برای تضعیف ماشین صادراتی پکن چندان موفق نبوده است.
به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد ، هرچند صادرات چین به آمریکا در سه ماه اخیر به شدت کاهش یافته، اما گسترش بازارهای جایگزین در اروپا، آسیا و آفریقا عملا افت سهم آمریکا را جبران کرده و حتی به رشد کل صادرات چین منجر شده است.
ترامپ از همان ماه‌های نخست ریاست‌جمهوری خود، چین را «بزرگ‌ترین سوءاستفاده‌گر تجاری» خواند و با وضع تعرفه‌های سنگین بر کالاهای چینی به‌دنبال محدود کردن حضور این کشور در بازار آمریکا بود.
او علاوه بر این، اتحادیه اروپا و برخی کشورهای آسیای جنوب شرقی را نیز برای مسدود کردن مسیرهای ترانزیت غیرمستقیم کالاهای چینی تحت فشار قرار داد. این اقدامات اگرچه نشانه یک استراتژی منسجم در سیاست تجاری ترامپ به نظر می‌رسد، اما نتایج عملی نشان می‌دهد که چین توانسته مسیرهای تازه‌ای برای صدور کالا پیدا کند.
طبق داده‌های گمرک چین که در هشتم سپتامبر منتشر شد، صادرات این کشور به آمریکا در سه‌ماهه منتهی به اوت، ۲۵ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته و سهم آمریکا از کل صادرات چین از ۱۵ به ۱۰ درصد سقوط کرده؛ اما در همان بازه زمانی، صادرات کل چین ۶ درصد رشد نشان می‌دهد. فروش کالا به آفریقا بیش از یک‌سوم افزایش یافته، صادرات به اتحادیه آسه‌آن ۲۰ درصد رشد داشته و ارسال محصولات به اروپا نزدیک به ۱۰ درصد بالا رفته است.
بر اساس گزارش اکونومیست، یکی از محرک‌های اصلی این جابه‌جایی، ابتکار «کمربند و جاده» چین است که از سال ۲۰۱۳ آغاز شد و پس از بازگشت ترامپ شتاب بیشتری گرفته است.
طبق گزارش مؤسسه گریفیث آسیا، در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ قراردادها و سرمایه‌گذاری‌های جدید این طرح به ۱۲۰ میلیارد دلار رسیده است؛ رقمی بی‌سابقه که تقریبا نیمی از آن به پروژه‌های زیرساختی در آفریقا اختصاص یافته است.
تنها در سه ماه اخیر، صادرات چین به نیجریه بیش از ۵۰ درصد رشد کرده که عمدتا ناشی از تقاضا برای تجهیزات ساخت خطوط ریلی و نیروگاه‌های تأمین مالی شده توسط چین است. مصر و کنیا نیز از وام‌های یوآنی و قراردادهای سوآپ ارزی با پکن بهره‌مند شده‌اند.
علاوه بر این، چین در حال تثبیت جایگاه خود در زنجیره‌های تامین آسیاست. صادرات به تایلند و ویتنام بین ژوئن و اوت یک‌چهارم افزایش یافته و در بخش‌های الکترونیک و ماشین‌آلات رشد بیش از ۴۰ درصدی ثبت کرده است.
بخشی از این جهش ناشی از «پیش‌بارگذاری»، پیش از تعرفه‌های جدید است، اما روند عمیق‌تری نیز در جریان است؛ انتقال بخشی از تولیدات چینی به کشورهای آسه‌آن به‌منظور رعایت قوانین این بلوک. این سیاست، ضمن کمرنگ کردن اتهام ترانزیت غیرمستقیم، حضور بلندمدت شرکت‌های چینی در منطقه را تضمین می‌کند.
با این حال، همه بازارها برای چین رو به گسترش نیستند. در مکزیک، واردات از چین در ماه‌های مه تا ژوئیه ۶ درصد کاهش یافته و دولت جدید این کشور تعرفه‌های تازه‌ای بر خودرو، منسوجات و پلاستیک چینی اعمال کرده است؛ اقدامی که هم در راستای حمایت از تولید داخلی و هم در جهت همسویی با پروژه «دژ آمریکای شمالی» ترامپ ارزیابی می‌شود.
تجربه تاریخی اما هشداردهنده است. کارشناسان یادآوری می‌کنند که سیاست‌های انزواطلبانه اغلب نشانه ضعف و نه قدرت است. همان‌گونه که روی آوردن امپراتوری مینگ به دیوار بزرگ، به زوال تجاری چین در قرن پانزدهم شتاب داد، ایالات متحده نیز با تمرکز بر سیاست‌های حصارکشی اقتصادی، ممکن است توان رقابتی خود در اقتصاد جهانی را از دست بدهد. داده‌های تجاری اخیر نشان می‌دهد که در حالی که آمریکا دیوار می‌سازد، چین در حال پل زدن به سمت جهان نوظهور است.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
