اقتصاددان : در اقتصاد ایران، مانند بسیاری از کشورها، برخی گزاره‌ها یا باورهای رایج وجود دارند که از لحاظ علمی یا تجربی نادرست یا ناقص‌اند، اما به دلایل مختلف (تبلیغات، بی‌اطلاعی، یا ساده‌سازی مسائل پیچیده) به‌صورت گسترده پذیرفته شده‌اند. در ادامه برخی از این غلط‌گویی‌های رایج در اقتصاد ایران را بررسی می‌کنیم:
۱. چاپ پول باعث رشد اقتصاد می‌شود
غلط: چاپ پول بدون پشتوانه تنها در کوتاه‌مدت ممکن است اثری مثبت داشته باشد، اما در بلندمدت منجر به تورم شدید و بی‌ارزش شدن پول ملی می‌شود.
واقعیت: رشد اقتصادی پایدار نیاز به حکمرانی درست شامل بهره‌وری، سرمایه‌گذاری، و اصلاحات ساختاری دارد، نه چاپ پول.
۲. افزایش نرخ ارز به نفع تولید داخل است
غلط (به‌صورت مطلق): افزایش نرخ ارز ممکن است صادرات را در کوتاه‌مدت تقویت کند، اما در اقتصاد ایران که بسیاری از نهاده‌های تولید وارداتی هستند، هزینه‌های تولید نیز افزایش می‌یابد.
واقعیت: برای بهره‌برداری از نرخ ارز، باید ابتدا زیرساخت‌های تولید، زنجیره تأمین و بهره‌وری داخلی تقویت شوند.
۳. قیمت‌گذاری دستوری مانع گرانی می‌شود
غلط: در عمل، قیمت‌گذاری دستوری باعث کاهش عرضه، شکل‌گیری بازار سیاه، و افت کیفیت و کمیت کالاها و خدمات می‌شود.
واقعیت: کنترل تورم از طریق حذف رانت ،مهار نقدینگی، کاهش کسری بودجه، و تقویت تولید موثرتر از کنترل اداری قیمت‌هاست.
۴. تحریم‌ها تنها عامل مشکلات اقتصادی هستند
نیمه‌درست: تحریم‌ها بی‌شک بر اقتصاد ایران اثر منفی داشته‌اند، اما سوء‌مدیریت، فساد، و ناکارآمدی ساختاری نقش بسیار مهم‌تری ایفا کرده‌اند.
واقعیت: حتی بدون تحریم نیز بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران ناشی از ساختارهای ناکارآمد در سیاست‌گذاری، نظام بانکی، بودجه‌ریزی و غیره است.
۵. یارانه نقدی به همه، عادلانه است
غلط: یارانه‌دادن به همه (ثروتمند و فقیر) باعث اتلاف منابع، کاهش سرمایه‌گذاری مولد و گسترش وابستگی می‌شود.
واقعیت: یارانه‌ها باید هدفمند و برای اقشار آسیب‌پذیر باشند تا اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بهتری داشته باشند.
۶. دولت می‌تواند با کنترل نرخ سود بانکی تورم را مهار کند
غلط (به تنهایی): اگر نرخ بهره کمتر از تورم باشد، موجب رشد نقدینگی و افزایش تورم می‌شود.
واقعیت: سیاست پولی باید با سایر ابزارهای اقتصادی (مانند بودجه، مالیات، و تجارت خارجی) هماهنگ باشد.
۷. واردات همیشه بد است و باید ممنوع شود
غلط: واردات در صورتی که به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند به افزایش رقابت، دسترسی به فناوری و رفاه مصرف‌کننده کمک کند.
واقعیت: باید بین واردات کالاهای مصرفی لوکس و واردات مواد اولیه، ماشین‌آلات و فناوری تمایز قائل شد.
۸. بورس آینه اقتصاد است
نادرست در ایران: در اقتصادهای پیشرفته، بورس می‌تواند نمایی از وضعیت اقتصاد باشد. اما در ایران به دلیل دخالت‌های دولت، دامنه نوسان، نبود شفافیت و سفته‌بازی، بورس الزماً نماینده اقتصاد واقعی نیست.
واقعیت: در ایران، بازار سرمایه بیشتر تابع جو روانی، سیاست‌های خلق‌الساعه و رفتارهای غیرپایدار است.
مهتاب خیاط فراهانی
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
