اقتصاددان : با توجه به سخنان اخیر دکتر علی آقامحمدی،عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی بر اینکه: «ما می‌خواهیم با یک سیستم آکادمیک مصرف برق را کنترل کنیم، در حالی که می‌توان با سیستم‌های جدید این مسئله را مدیریت کرد»،
ضروری است تحول در مدیریت مصرف انرژی با اتکا بر ابزارهای نوین رفتارسازی مانند گیمیفیکیشن صورت گیرد.
محورهای اصلی طرح «برق‌یار»
1. سیستم امتیازدهی ملی برق: “نشان کم‌مصرفی”
مشترکان خانگی و تجاری بر اساس مصرف ماهانه برق، امتیاز دریافت می‌کنند.
نشان‌های طلا، نقره، برنز برای رتبه‌بندی خانه‌ها صادر می‌شود.
کم‌مصرف‌ترین‌ها در جدول عمومی شهری (به‌صورت اپلیکیشنی) معرفی می‌شوند.
2. رقابت محله‌ای و بین‌استانی برق
میانگین مصرف هر محله یا استان محاسبه و رتبه‌بندی می‌شود.
مناطقی که نسبت به سال گذشته کاهش مصرف داشته‌اند، مشوق دریافت می‌کنند.
3. اپلیکیشن «برق‌یار»: مرکز کنترل، بازی و آموزش
کاربر می‌تواند مصرف برق خانه خود را لحظه‌ای رصد کند.
بازی‌های ساده برای آموزش کاهش مصرف به کودکان و نوجوانان.
مأموریت‌های هفتگی (مثل “این هفته بدون کولر در روزهای ابری!”) با امتیاز و جایزه.
4. سیستم پاداش و قرعه‌کشی ملی
افرادی که در سه‌ماهه تابستان مصرف خود را ۱۰٪ کاهش دهند، وارد قرعه‌کشی خودرو، یارانه نقدی یا سفرهای زیارتی می‌شوند.
5. هوشمندسازی قبوض و اعلان‌ها
قبوض با پیام‌های انگیزشی و مقایسه با همسایگان همراه می‌شود.
هر مشترک می‌بیند «در چه رتبه‌ای از نظر مصرف» در محله خود قرار دارد.
مبانی نظری و پشتیبان طرح
این طرح بر نظریه‌های اقتصاد رفتاری (Behavioral Economics) و روانشناسی بازی‌وارسازی (Gamification Psychology) استوار است.
مشابه تجربیات موفق در ژاپن، سنگاپور و سوئد در زمینه کاهش مصرف انرژی با ابزارهای مشارکت‌محور.
پیشنهادات اجرایی برای دولت و نهادهای سیاست‌گذار:
نهاد وظیفه پیشنهادی
وزارت نیرو= توسعه زیرساخت داده و هوشمندسازی قبوض
صداوسیما= ساخت برنامه‌های تلویزیونی در قالب مسابقات خانوادگی کم‌مصرفی
وزارت ارتباطات=توسعه اپلیکیشن رسمی برق‌یار و اتصال آن به حساب شهروندی
سازمان مدیریت= اختصاص مشوق مالی برای کم‌مصرف‌ها از محل صرفه‌جویی سوخت
سخن پایانی با تأکید بر نگاه دکتر آقامحمدی:
طرح «برق‌یار» نه‌تنها بر پایه گیمیفیکیشن و فناوری است، بلکه مردم‌پایه و هوشمندانه طراحی شده است.
این بسته می‌تواند الگوی «تحول در مصرف انرژی» باشد؛ دقیقاً همان تغییری که دکتر علی آقامحمدی خواستار آن است:
دیگر نمی‌توان با سامانه‌های خشک و آکادمیک مصرف انرژی را مدیریت کرد؛ باید مردم را با ابزارهای خلاق، بازی‌وار، و انگیزه ساز همراه کرد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
