بیعملی، بیتفاوتی و سنگاندازیهای خودخواهانه آمریکا در مقابل تلاشهای جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی بار دیگر موجب برانگیخته شدن نگرانی در سطح بینالمللی شده است. طبق مقاله روز یکشنبه فایننشال تایمز، به گفته برخی از شرکتکنندگان در نشست ماه گذشته سازمان بینالمللی دریانوردی در لندن، آمریکا با «نقض قواعد جهانی دیپلماسی و بهره بردن از «تهدید و ارعاب» در تلاش برای منحرف کردن سازوکار چارچوب تامین صفر خالص مورد حمایت سازمان ملل در حمل و نقل جهانی است.»
به گزارش این رسانه بریتانیایی، آمریکاییها کشورهای حامی این طرح را با تعرفههای تجاری تنبیهی، افزایش هزینههای بندری و محدودیتهای ویزا تهدید کردند و حتی این تهدیدها متوجه نمایندگان حاضر در این نشست نیز بوده است. روی آوردن واشنگتن به فشار و اجبار متکی بر قدرت اقتصادی ایالات متحده، یک اقدام تازه نیست اما گسترش آن به همکاریهای جهانی در زمینه تغییرات اقلیمی نمایانگر این حقیقت نگرانکننده است که در تفکر «اول آمریکا»، کره زمین در رده آخر اهمیت قرار داد شده است.
چند روز پیش، آمریکا در یک اقدام نادرست دیگر اعلام کرد که نمایندگان خود را به اجلاس آب و هوایی «کاپ ۳۰» در برزیل نخواهند فرستاد و به این ترتیب، دومین عامل انتشار بزرگ کربن جهان و مسئول بخش عمدهای از انتشار گازهای گلخانهای در طول تاریخ، در این نشست غایب خواهد بود. انجام چنین اقداماتی از سوی ایالات متحده با این پیام نگرانکننده همراه است که آمریکا که زمانی به عنوان رهبر مقابله با تغییرات اقلیمی در جهان به شمار میرفت، اکنون به عامل اصلی کارشکنی و تخریب توافقات و همکاریها در چارچوب مقابله با تغییرات اقلیمی تبدیل شده است.
لی هایدونگ، استاد دانشگاه امور بینالملل چین به گلوبال تایمز گفت که این یک نمونه واضح از خودخواهیهای استراتژیک افراطی تحت هدایت اندیشه «اول آمریکا» است. آمریکا برای حل چالشهای داخلی و اقتصادی خود از تمام تلاشهای جهانی مشترک برای حفاظت از کره زمین و ترویج اقتصاد سبز کنارهگیری کرده و حتی در تلاش برای تضعیف این اقدامات است.
با وجود ابراز برخی مخالفتهای داخلی در آمریکا با موضع ارتجاعی دولت در زمینه لزوم مقابله با تغییرات اقلیمی، مسیر کلی نشان میدهد که آمریکا با شتاب رو به عقب حرکت میکند. سیاستهای سهلانگارانه در برخورد با انتشار گازهای گلخانهای و اتکای بیپروا به سوختهای فسیلی علاوه بر تهدید اکوسیستم جهانی، سرعت تحول اقتصاد جهان و قرار گرفتن آن در مسیر توسعه سبز را نیز کند میکند. در مجموع، واشنگتن در راستای تأمین منافع کوتاهمدت خود، موجب کاهش سرعت پیشرفت جهانی در زمینه مقابله تغییرات جهانی میشود. امروز دو واژه «غیبت» و «ارعاب» تعریفکننده نقش آمریکا در سیاستهای جهانی مقابله با تغییرات اقلیمی هستند و ممکن است این همان لحظهای باشد که جهان سرانجام از دام آخرین توهمات خود درباره تمایل آمریکا به توسعه سبز رها میشود.
با این حال، هنگامی که آمریکا دیگر تمایلی به ایفای نقش رهبری سازنده ندارد، باید همچنان به دنبال یافتن راههای جدید برای حل مشکلات موجود بود و به همین دلیل نیز مواضع و اقدامات سایر اقتصادهای بزرگ اهمیت حیاتی یافته است. در همین راستا، اتحادیه اروپا و اقتصادهای نوظهور مانند چین و برزیل پیشگام شدهاند تا با هدایت روند توسعه سبز در جهان، موجب تداوم همکاریهای عملی در زمینه مقابله با تغییرات اقلیمی شوند. تغییر رویه واشنگتن، نه تنها نباید منجر به توقف اجرای دستورکار اقلیمی جهان منجر شود بلکه باید حرکت جهان به سوی استفاده از یک الگوی حکمرانی غیرمتمرکز و چندقطبی و در حال تکامل را به دنبال داشته باشد.
ووپکه هوکسترا، کمیسر اقدام اقلیمی اتحادیه اروپا در واکنش به تصمیم واشنگتن برای عدم شرکت در کاپ ۳۰، آن را «لحظهای تعیینکننده» برای مدیریت اقدام اقلیمی جهان توصیف کرد. اکنون که آمریکا در برابر جامعه بینالمللی و در سمت اشتباه تاریخ ایستاده است، جهان باید به خاطر داشته باشد چه کسی برای ساختن پل به سوی آینده پایدار تلاش میکند و چه کسی تصمیم به سوزاندن این پلها گرفته است.
ز