سرمایهگذاریهای رو به افزایش چین در مصر به این کشور عربی کمک میکند تا چشمانداز صنعتی خود را دگرگون کند و تمرکز را از وابستگی تجاری به سمت تولید محلی و صادراتمحور سوق دهد؛ آن هم در شرایطی که روابط دوجانبه دو کشور در حال تعمیق است.
در سالهای اخیر، سرمایهگذاری چین در مصر بهطور فزایندهای در قالب پروژههای کارخانهای و توسعههای صنعتی انجام شده است؛ روندی که از تلاش قاهره برای بومیسازی تولید، تقویت صنایع دارای ارزش افزوده و تبدیل شدن به یک قطب تولید منطقهای، در بحبوحه نااطمینانیهای تجارت جهانی، پشتیبانی میکند.
محافل تجاری مصر این تحول را نشانهای مهم از تعمیق مشارکت راهبردی جامع میان مصر و چین ارزیابی میکنند.
مصطفی ابراهیم، نایبرئیس کمیته چین در انجمن بازرگانان مصر، گفت: «مصر به دنبال بومیسازی صنعت است. برخی کشورها با خرید کارخانهها در مصر سرمایهگذاری میکنند که در واقع انتقال مالکیت است، نه سرمایهگذاری واقعی؛ اما چین برای ساخت کارخانههای واقعی وارد عمل میشود.»
ابراهیم افزود که گسترش پروژههای چینی در مصر نشاندهنده قدرت کنونی روابط اقتصادی و سیاسی دوجانبه است که به گفته او «در بهترین وضعیت خود» قرار دارند.
حسن الخطیب، وزیر سرمایهگذاری و تجارت خارجی مصر، گفت مرحله بعدی همکاری اقتصادی با چین باید بر توسعه تولید مشترک و تقویت تولید داخلی با محوریت صادرات متمرکز شود.
او توضیح داد که چشمانداز 2030 مصر برای توسعه پایدار، بهویژه در حوزههایی مانند ادغام منطقهای، اتصال صنعتی و تجارت فرامرزی، با ابتکار کمربند و جاده چین همراستا است و بر موقعیت راهبردی مصر بهعنوان پیونددهنده سه قاره، هزینههای رقابتی نیروی کار و توافقنامههای تجاری گستردهای که دسترسی به بازارهای جهانی را فراهم میکند، تأکید دارد.
الخطیب در گفتوگو با خبرگزاری شینهوا اظهار داشت: «مصر بخشی از کمربند و جاده است و میتواند پلی میان چین، مصر و بازارهای جهانی باشد.»
بخش قابل توجهی از این تلاشها برای بومیسازی تولید در سکوهای صنعتی تعیینشده مصر، بهویژه منطقه اقتصادی کانال سوئز (SCZone) در حال انجام است؛ منطقهای که بهعنوان کانون اصلی سرمایهگذاری تولیدی چین ظهور کرده است.
به گفته ولید جمال الدین، رئیس سازمان منطقه اقتصادی و تجاری آفریقای جنوبی، طی سه سال و نیم گذشته، این منطقه در مجموع 11.6 میلیارد دلار آمریکا سرمایهگذاری جذب کرده است که سرمایهگذاران چینی حدود 50 درصد از کل آن را تشکیل میدهند.
جمال الدین بر اهمیت منطقه همکاری اقتصادی و تجاری چین-مصر (TEDA سوئز) در داخل منطقه اقتصادی کانال سوئز تأکید کرد و گفت این منطقه در حال حاضر بیش از 200 پروژه صنعتی، خدماتی و لجستیکی را با مجموع سرمایهگذاری حدود 3.8 میلیارد دلار آمریکا در بر میگیرد.
شرکت بزرگ چینی تولید فایبرگلاس، شرکت «جوشی»، بیش از یک دهه است که یک کارخانه بزرگ در منطقه «TEDA» اداره میکند و مصر را به یکی از تولیدکنندگان مهم جهانی فایبرگلاس تبدیل کرده است. همچنین تولیدکنندگان لوازم خانگی چین، هایر و میدیا، پایگاههای تولیدی خود را در مصر گسترش دادهاند.
اعلام پروژههای اخیر، بیش از پیش بر تبدیل سرمایهگذاریهای چین در مصر به تولید کارخانهای تأکید دارد. در منطقه اقتصادی جنوب شرقی، یک شرکت چینی پروژه تولید ظروف شیشهای را راهاندازی کرده است که انتظار میرود در مجموع بیش از 70 میلیون دلار سرمایهگذاری جذب کند و هم بازار داخلی و هم بازارهای صادراتی را هدف قرار دهد.
این منطقه همچنین قراردادهایی برای اجرای یک پروژه تولید میکروفایبر به ارزش 40 میلیون دلار با سرمایهگذاری چین و پروژهای دیگر برای ساخت یک مجتمع کاملاً یکپارچه نساجی و پوشاک با سرمایهگذاری حدود 100 میلیون دلار آمریکا امضا کرده است که بخش عمده تولید آن به بازارهای صادراتی اختصاص دارد.
ابراهیم مصطفی، استاد اقتصاد سیاسی بینالملل در دانشگاه قاهره و معاون پیشین رئیس منطقه اقتصادی جنوب شرقی در امور سرمایهگذاری، گفت گسترش حضور صنعتی چین در مصر در شرایطی رخ میدهد که تنشهای تجاری جهانی تشدید شده و زنجیرههای تأمین در حال تغییر هستند.
وی در گفتوگو با شینهوا اظهار داشت: «شرکتهای چینی بهطور فزایندهای به دنبال مقاصد قابل اعتماد برای گسترش فعالیتهای خارجی خود هستند و توافقنامههای تجاری مصر، هزینههای رقابتی تولید، موقعیت راهبردی و مشوقهای سرمایهگذاری، پایهای مستحکم برای جذب سرمایه چین فراهم میکند.»
مصطفی حوزههای تولید، انرژیهای نو و تجدیدپذیر، فناوری اطلاعات و ارتباطات و خودروهای برقی را از اولویتهای اصلی همکاری معرفی کرد.
او افزود که با توجه به نفوذ صنعتی چین در سراسر آسیا، سرمایهگذاریهای رو به رشد این کشور در مصر میتواند جریانهای گستردهتری از سرمایهگذاری آسیایی را به مصر جذب کند و هدف این کشور برای تعمیق بومیسازی صنعتی را تقویت کند.
ز
