ریشه ی مشترک ایرانیان (DNA)
با وجود اینکه بسیاری از پژوهشگران با توجه به دیرینگی ملت ایران و کهن بودن این کشور که بالطبع در طول تاریخ طولانی اش قابل انتظار بوده است با ورود مردمان مختلف از دیگر جاها به ایران، تغییرات ژنتیکی ایرانی ها را شاهد باشند، ولی مطالعات منتشر شده در نشریه PLOS Genetics این موضوع را تایید نمی کند.
طبق این مطالعه که یکی از جامع ترین مطالعات ژنتیکی درباره جمعیت ایران محسوب می شود، بر خلاف بقیه نقاط دنیا که ورود اقوام مهاجر، تغییرات ژنتیکی مردم این مناطق را به دنبال داشته، اما در ایران بیشینه ی نزدیک به همه ی جمعیت ایران به صورت بومی باقی مانده اند. در این مطالعه، پژوهشگران ایرانی و آلمانی داده های ژنومی بیش از 1000 نفر از 11 گروه قومی ساکن ایران را تجزیه و تحلیل کردند و با مقایسه این داده ها با نمونه های DNA باستانی دوره های نوسنگی، عصر برنز و آهن، دریافتند که بسیاری از جمعیت های متعلق به خوشه مرکزی ایران در حداقل 5 هزار سال گذشته تغییر ژنتیکی گسترده ای نداشته اند و در ایران بیشتر جمعیت ها به صورت بومی باقی مانده اند. در واقع نتیجه این تحقیقات نشان داد جمعیت ایران با وجود همه این مهاجرت ها، از نظر ژنتیکی ریشه های مشترکی دارند. در این تحقیق، 11 جمعیت ایرانی عمده از جمله فارس ها، آذری ها، کردها، گیلک ها، مازندرانی ها، لرها، عرب ها، بلوچ ها، ترکمن ها، سیستانی ها و جزیره نشینان خلیج فارس مورد پژوهش قرار گرفتند و نتیجه نشان داد با اینکه ایران از دیرباز محل تلاقی نژادها، فرهنگ ها و زبان ها بوده اما هویت ژنتیکی جمعیت خود را تا حد زیادی حفظ کرده است.
این پژوهش ژنتیکی گسترده نشان داد بیشتر ایرانیان به یک ساختار ژنتیکی مشترک به نام “خوشه مرکزی ایران” تعلق دارند، این خوشه گروه هایی مانند فارس ها، آذری ها، کردها، گیلک ها، مازندرانی ها، لرها، و حتی عرب ها و زرتشتیان را شامل می شود.
پژوهشگران با مقایسه این داده ها با نمونه های دی ان ای باستانی دوره های نوسنگی، عصر برنز و آهن، دریافته اند که بسیاری از جمعیت های متعلق به خوشه مرکزی ایران طی دست کم 5000 سال گذشته تغییر ژنتیکی گسترده ای نداشته اند. برخلاف سایر نقاط جهان که ورود اقوام مهاجر باعث جایگزینی ژنتیکی شده است، در ایران بیشتر جمعیت ها به صورت بومی باقی مانده اند. البته این اولین بار نیست که پژوهش هایی برای اثبات بومی بودن جمعیت ایران و عدم تغییر ژنتیکی گسترده مردم آن انجام می شود. حدود 3 سال قبل نیز یک تیم تحقیقاتی بین المللی شامل دانشمندان دانشگاه کلن آلمان و پژوهشگران داشنگاه های متعددی در تهران و دانشگاه سیدنی استرالیا روی این موضوع تحقیقاتی انجام دادند. محققان داده های ژنتیکی 1021 داوطلب را تحلیل کردند که در آنها والدین و پدربزرگ ها و مادر بزرگ ها خود را متعلق به یکی از 11 قوم ایرانی از پارس و آذری گرفته تا گروه های کوچک تری مثل عرب و بلوچ و گیلکی و کرد دانستند. این داوطلبان از سراسر ایران نمونه گیری شدند و نتایج نشان داد با وجود تنوع درون گروهی اقوام ایرانی، کل این استخر ژنی در طول لااقل 5 هزار سال پیش تاکنون، بدون تغییر باقی مانده است.
روزنامه ایران نیز در یکی از شماره های اخیر خود به این موضوع پرداخته و ضمن تایید موضوع بالا، بخش هایی از پژوهش های انجام شده با موضوع بالا را منتشر نموده بود. چند سال پیش نیز دکتر مازیار بناب به همراه تیم تحقیقاتی خود پس از آزمایش های لازم بر یکی بودن نژاد و تبار همه ی ایرانیان تاکید نموده بود.
پژوهش ها روی متون کهن مانند شاهنامه، اوستا و تاریخ ایران نیز نشانگر یکی بودن ایرانیان است. منتهی گاهی فقط به دلیل تفاوت آب و هوا در نقاط مختلف ایران بزرگ، مردمان هر اقلیم متناسب با محیط پوشش خاص و اندک تفاوت در گویش داشته اند.
صرف نظر از همه دلایل دیگر، زندگی مشترک چند هزار ساله ی ایرانیان در کنار هم از آنها ملتی منسجم و یکپارچه ساخته است.
