رویارویی پزشکیان با دانشجویان

شامگاه دوشنبه نخستین مناظره تلویزیونی ۶کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و حالا می‌توان گفت که رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم، وارد مرحله نهایی و جدی‌تر خواهد شد. با این همه اما حضور تنها کاندیدای اصلاح‌طلب حاضر در این رقابت انتخاباتی در یک گردهمایی انتخاباتی در دانشگاه تهران و واکنش‌هایی که دست‌کم تا ۲۴ساعت بعد در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی به‌همراه داشت، شور و حرارتی را به فضای به‌نسبت سرد حاکم بر این رقابت انتخاباتی تزریق کرد که دور از انتظار بود. نشستی که با چنان استقبالی مواجه شد که نه‌تنها رسانه‌ها و ناظران را شگفت‌زد کرد، بلکه ظاهراً حتی برای خود پزشکیان نیز دور از انتظار بود. تا جایی که او در همان دقایق آغازین این نشست انتخاباتی دانشجویی خطاب به انبوه دانشجویانی که به تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران آمده بودند، گفت: «فکر نمی‌کردم چنین استقبالی از من شود!»
این استقبال گسترده اما تنها عاملی نبود که منجر به شکل‌گیری این شور و حرارت فراتر از انتظار در فضای به‌نسبت سرد حاکم بر رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری چهاردهم شد و همزمان، آنچه پزشکیان در قامت تنها کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو به زبان آورد و نیز سوالات بعضا تند و تیز و انتقادات صریح دانشجویان حاضر در این نشست نیز باعث شد پرده تعارف کنار رود و تصویری واقعی‌تر از فضای انتخاباتی حاکم به نمایش درآید.
زین خوان چپاول شده امید چه داری؟!
به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان صنعت  ،آنچه نیمروز یکشنبه در تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران رقم خورد البته فراتر از انتظار بود اما اگر پیش از آغاز نشستی که به‌همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران برگزار شد، به عنوانِ این نشست انتخاباتی دقت می‌کردیم، می‌توانستیم حدس بزنیم که قرار نیست پزشکیان این بار هم بدون حاشیه و جنجال به یک گردهمایی انتخاباتی برود و فضا را آنطور که خود می‌پسندد مدیریت کند.
چه آنکه حتی عنوانی که دانشجویان برگزارکننده این نشست انتخاباتی، برای آن برگزیده بودند نیز پرسشی جدی و کنایه‌آمیز بود؛ «زین خوان چپاول شده امید چه داری؟!» انتخابی هوشمندانه که احتمالاً ازجمله مهم‌ترین عواملی بود که دانشجویان دانشگاه تهران را ترغیب کرد تا خود را به تالار شهید چمران دانشکده فنی برسانند و بار دیگر در یک گردهمایی انتخاباتی پای صحبت‌های یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بنشینند. هرچند اغلب این دانشجویان آمده بودند تا بیش از آنکه شنوندگانی منفعل باشند، مخاطبانی فعال و حتی گویندگان و ناطقانی پرشور و صریح باشند. نکته‌ای که ازقضا دانشجویی که مسوولیت برگزاری این نشست را برعهده گرفته و در جایگاه مجری برنامه قرار گرفته بود نیز به آن اشاره کرد و در همان دقایق آغازین برنامه گفت: «این یک نشست تبلیغاتی برای حمایت از یک نامزد خاص نیست! بلکه برای پرسیدن و شنیدن آمده‌ایم.
امروز دانشجو شرافتمندانه اجازه نمی‌دهد از امتیاز مطالبه‌گری‌اش برای تبلیغ و ستاد استفاده شود!» هشداری جدی که صدق و صحتش از همان نخستین دقایق تا انتهای این نشست انتخاباتی به دفعات به اثبات رسید. چه آنکه دانشجویان حاضر از هر فرصتی برای صحبت از اعتراضات سیاسی-مدنی این سال‌ها از «دی‌ماه ۹۶» و «آبان‌ماه ۹۸» تا «خیزش زن، زندگی، آزادی در پاییز ۱۴۰۱» استفاده کرده و علاوه‌بر آن، هم از «آزادی زندانیان سیاسی» و «بازداشت و محرومیت دانشجویان» سخن گفتند و هم از محدودیت‌های اخیر در بحث پوشش شهروندان با کلیدواژه‌هایی همچون «گشت ارشاد» و «طرح نور!»
بدین ترتیب در حالی که ابتدا دبیران انجمن اسلامی دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف به‌عنوان نمایندگان دانشجویان سوالات خود را خطاب به پزشکیان مطرح کردند، در ادامه سایر دانشجویان حاضر نیز سوال‌هایشان را روی کاغذ نوشته و به مجری برنامه رساندند تا بدین وسیله صدایشان را به گوش تنها کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم برسانند. دانشجویانی که در طول این برنامه حدوداً دوساعته، به دفعات در حمایت از آنچه سایر دانشجویان مطرح کرده و در مواردی مسعود پزشکیان به زبان می‌آورد، شعار «زن، زندگی، آزادی» سرمی‌دادند. همانطور که اگر نکته‌ای مطرح می‌شد که به مذاق دانشجویان خوش نمی‌آمد، اعتراض‌شان را با صدای بلند ابراز می‌کردند؛ چنان‌که وقتی پرسش از اختیارات رییس‌جمهور و اینکه پزشکیان درصورت پیروزی در انتخابات پیش‌رو از چه میزان قدرت و نفوذ برای تغییر برخوردار خواهد بود، پاسخی محافظه‌کارانه دریافت کرد، یکی از دانشجویان با صدای بلند صحبت‌های این تنها کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات ریاست‌جمهوری را قطع کرد و خطاب به او گفت: «آقای دکتر، به‌جای این حرف‌ها، جواب سوالات را بدهید!»
درنهایت نیز آنطور که انتظار می‌رفت این گردهمایی انتخاباتی با این میزان تنش و شور و حرارت، به‌سادگی و با آرامش پایان نیافت. بدین ترتیب در حالی که در دقایق پایانی نشست، یکی از دانشجویان با صدای بلند به این موضوع معترض بود که چرا به تمام تشکل‌های دانشجویی تریبون و اجازه صحبت داده نشده، وقتی بالاخره پزشکیان تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران را ترک کرد، تنش و درگیری ادامه یافت. هرچند در نهایت این تنش نیز با وساطت خود دانشجویان ختم شد تا روشن شود اعتماد دانشجویان و اصولا نسل جوان جامعه ایران به این سادگی جلب نمی‌شود. هرچند همین حضور پرشور و دور از انتظار و البته نوع پاسخگویی پزشکیان به انتقادهای صریح دانشجویان، درنهایت رگه‌هایی از امیدواری را نیز نزد حامیان این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری به‌وجود آورد. بدین ترتیب دو نوع نگرش و واکنش به یک نشست انتخاباتی شکل گرفت و در حالی که گروه نخست، مشارکت در انتخابات را بی‌فایده می‌خواند، گروه دوم معتقد بود صداقت پزشکیان در پاسخگویی به این سوالات تند و تیز می‌تواند برگ برنده او در روزهای پیش‌رو باشد. چه آنکه به باور این گروه از ناظران، پزشکیان برخلاف روسای‌جمهور پیشین، دنبال ایجاد امید واهی نیست و از همین حالا، تکلیف خود و رای‌دهندگان را روشن کرده و می‌کند. او به صراحت از این می‌گوید که اختیاراتش در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری محدود است و در عین حال تصریح می‌کند که آنجا که اختیارات ریاست‌جمهوری به او اجازه دهد، پا پس نخواهد کشید و مسامحه نخواهد کرد.
پزشکیان به دانشجویان
چه گفت؟!
مسعود پزشکیان که در این چند روزی که از آغاز دوران تبلیغات انتخاباتی گذشته، به دفعات از این سخن گفته که درصورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری، سعی خواهد کرد با استفاده از نیروهای کاردان و متخصص قوه مجریه را اداره کند و در عین حال به دفعات تصریح کرده که تنها قادر است در چارچوبی که قانون اساسی جمهوری اسلامی برای مقام ریاست‌جمهوری تعریف کرده، ایفای نقش کند، صحبت‌هایش در نشست دانشجویی «زین خوان چپاول شده امید چه داری؟!» با تاکید بر «آشتی» و «گفت‌وگو» آغاز کرد. او گفت: «ایران ما و کشور ما دچار تفرقه و نفاق و مشکلات شده؛ قدم اول آشتی و گفت‌وگو برای تلاش به منظور بهبود کشور است. هرچه اختلافات بیشتر شود، راه سخت‌تر است.»
این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری که معتقد است «اگر یک گروه یا جناح سیاسی، خود را حق بداند و برای جناح رقیب پرونده‌سازی کند، کشور را به جایی نمی‌رسد»، همچنین گفت: «تعرض به افراد و عقاید درست نیست. حتی اگر کسی سنگی را بپرستد، حق توهین به او نداریم. اگر حرفی دارید با منطق بگویید.» او در عین حال با انتقاد از برخوردهای صورت گرفته با دانشجویان و دانشگاهیان در سال‌های گذشته، گفت: «ستاره‌دار کردن جایی در دانشگاه و ساحت علم ندارد.»
پزشکیان همچنین در واکنش به آنچه یکی از دانشجویان درخصوص برخوردهای صورت گرفته با دانشجویان دانشگاه شریف در اوج اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» مطرح کرد، گفت: «من در این مورد به آقایان گفتم درست است که نباید توهین کرد اما چرا دانشجو را کتک می‌زنید؟! نتیجه توهین، توهین است و نمی‌توان بدون افزایش تحمل، انتظار پیشرفت داشت. با اخراج کردن و پرونده‌سازی راهی باز نمی‌شود.» او که معتقد است ملاک پذیرش ایده‌ها و عقاید، «پشتوانه تجربی و علمی» آن ایده و عقیده است، خاطرنشان کرد: «نمی‌توان در کشور به توسعه و پیشرفت و تمدن فکر کنیم و خواهان دستیابی به رتبه نخست منطقه باشیم اما با دنیا قطع رابطه کنیم. ما نمی‌توانیم به دنیا چنگ و دندان نشان دهیم.»
پزشکیان با اشاره به تاکید بر «آزادی» در سرود ملی ایران گفت: «امروز آزادی به کجا رسیده؟! آیا آزادی این است که تنها افراد نزدیک به قبیله و گروه حاکم امکان رشد داشته باشند؟! ما چنین فکر نمی‌کنیم!» او سپس صراحتاً به اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» در پاییز ۱۴۰۱ نیز اشاره کرد و گفت: «بنده درمورد ماجرای خانم مهسا امینی از معدود مسوولانی بودم که موضع خود را صریح گفتم و چیزی نگفتم که اعتقادم را زیرسوال ببرم. این اعتقاد واقعی من است که باید حق و حقوق همه افراد حفظ شود و آن زمان هم در مورد حق و حقوق همه انسان‌ها صحبت کردم.»
این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری که در واکنش به پرسشی درخصوص «آزادی زندانیان سیاسی» تاکید کرد این مساله خارج از حیطه اختیارات رییس‌جمهور و قوه مجریه است، در عین حال گفت: «تا جایی که به قوه مجریه برمی‌گردد، قطعا آیین‌نامه انضباطی در زمینه برخورد با دانشجویان و دانشگاهیان را عوض خواهم کرد. هیچ دانشجو و اندیشمند و عالمی نباید به خاطر عقیده خود از کشور طرد شود، بلکه باید منت آنها را بکشیم که در ایران بمانند. قطعا نوع برخورد با دانشجویان را تغییر خواهم داد. نوع برخورد با استادان دانشگاه را نمی‌پذیرم و اجازه نخواهم داد که با آنها برخورد شود. حتی اگر اعتقادشان با من نخواند، به آنها احترام می‌گذارم. دست کسانی را که در ایران می‌مانند و خدمت می‌کنند، می‌بوسم.» او پس از یادآوری نوع نگاه و نگرش مدیریتی‌اش در دورانی که در دولت اصلاحات، وزیر بهداشت و درمان بود، گفت: «آزادی ما نباید آزادی دیگران را محدود کند.
دانشگاه جای توهین نیست؛ ما با هم باید شرایط را اصلاح کنیم اما اصلاحات امری یکسویه و از بالا نیست!»
این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری همچنین درباره وعده‌هایی که در گذشته درخصوص «رفع حصر» و «آزادی زندانیان سیاسی» داده شده و به آن عمل نشده، گفت: «زندانیان سیاسی در محدوده من نیست و اگر بخواهم کاری هم کنم، اختیار آن را ندارم. اگر مقامی به شما وعده آزادی زندانیان در قوه مجریه را داد، به شما خیانت کرده و شما را فریب داده اما من اهل دروغ درباره کاری که نمی‌توانم بکنم، نیستم. آنان که برای رای، وعده‌ای خارج اختیار خود دادند، اشتباه کردند. اگر وعده‌ای در دوره گذشته داده شده و شما ناامید شدید، اشکال از آن وعده‌ای است که داده شده؛ ما نباید قول‌هایی درمورد آینده، اقتصاد، آزادی بدهیم که عملی نباشد!» او با اشاره به یکی از حوزه‌هایی که قادر به انجام اصلاحات اساسی در آن است، گفت: «در شرکت‌های شستا که به‌نحوی دولت در دولت است، بسیاری از افراد هیات مدیره‌ها از آشنایان مقام‌ها و مسوولان هستند که مثلا می‌توان این رویه را تغییر داد. من وعده تغییرات در این حوزه را می‌دهم؛ چراکه این حوزه در محدوده اختیارات دولت است.» او همچنین با تاکیدبر لزوم «اصلاح نظام اداری کشور» گفت: «ما با عقیده و مذهب کارکنان دولت کاری نداریم، بلکه با عملکرد آنان کار داریم.»
پزشکیان همچنین با تاکید بر اینکه «نمی‌توان در ۳دقیقه درباره چگونگی مقابله با فساد صحبت کرد»، گفت: «هرکس چنین ادعایی دارد، دروغ می‌گوید؛ اما درباره فساد هم باید اصلاح سیستمی صورت گیرد و موضوع را به صورت قانونمدار حل کرد. این امر در ۶ماه قابل کنترل است. چراکه مشکل از اجرای قوانین است. ما هم‌اکنون ۴قانون در این حوزه داریم که به آن عمل نمی‌شود.» او گفت: «بسیاری از مفاسد با تطبیق کدهای اراضی، کدهای مالیاتی و کدهای ملی و پستی قابل کشف است. امروزه کالا هم کد دارد و افراد هم رصد می‌شوند اما ناگهان می‌شنویم ده‌ها هزارمیلیارد پول گم شده است. اگر سیستم نظارتی هماهنگ باشد، تناقضات تراکنش‌ها و رفتارها درمی‌آید. ما با استفاده از کارشناسان نخبه می‌توانیم چنین سیستمی وضع کنیم.»
این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری همچنین خطاب به کسانی که به‌جای اصلاحات، دنبال انقلاب هستند، گفت که «می‌توانید این مسیر را دنبال کنید، ولی بهتر است پیش از آن، به لحاظ علمی بررسی کنید که این راه در طول تاریخ جواب داده یا خیر؟!» او سپس با استناد به آنچه در این رابطه در کتاب تحسین‌شده «راه باریک آزادی» آمده، گفت: «اتفاقا راه‌حل یک‌شبه برای رسیدن به توسعه آزادی میسر نیست.» او همچنین با انتقاد نسبت‌به مروجان تحریم انتخابات گفت: «نباید خودمان میدان را برای کسانی که وضع را به اینجا رساندند، خالی کنیم. چراکه در این صورت، کار به جایی می‌رسد که همین تریبون هم از ما گرفته می‌شود.»
پزشکیان همچنین درباره «طرح نور» و بحث «حجاب» و «گشت ارشاد» گفت: «ما نمی‌توانیم ادعای حرکت به سمت حذف ایده اجبار حجاب به‌طور کامل داشته باشیم. معتقدم رفتارها و عقاید به زور حذف نمی‌شوند. روشی که درمورد حجاب پیش گرفته شده، اشتباه است و نتیجه نمی‌دهد. کاری که ما می‌کنیم این است که با رفتارمان، دختران‌مان را از ارزش‌ها زده می‌کنیم. بنده تا جایی که توان دارم، مقابل اقداماتی مثل گشت ارشاد و طرح نور می‌ایستم.»
دیوانه هم باشم؛ دیوانه مردمم، نه قدرت!
جالب آنکه همین اظهارات پزشکیان درباره گشت ارشاد و طرح نور نیز با واکنش منفی تندروها مواجه شد. چنانکه حاج‌منصور ارضی، مداحی که به مواضع خاص مشهور است، در حاشیه مراسم دعای عرفه، در این رابطه گفت: «نیروی انتظامی زحمت می‌کشد تا طرح نور را اجرا کند، بعد آن دیوانه می‌آید و می‌گوید طرح نور نیست و طرح سیاه است؛ این می‌خواهد بیاید و رییس‌جمهور ما شود؟! بگذارید مناظره‌ها تمام شود، ببینم چه می‌گویند، جواب‌شان را می‌دهم. خود آنها هم می‌دانند!» پزشکیان اما نه‌تنها برای پاسخگویی به این اهانت حاج‌منصور منتظر پایان مناظره‌ها نماند، بلکه پیش از آغاز نخستین مناظره در توییتی در این رابطه نوشت: «برادری در دعای عرفه مرا برای سخنانم درمورد سیاهی طرح موسوم به نور، «دیوانه» خطاب کرده است. من بیان چنین حرفی را از منبر هیات به‌دور می‌دانم؛ تا بوده هیات امام حسین‌(ع) جایگاه دفاع از مظلوم بوده، نه حمایت از اشتباهات!» او در ادامه تصریح کرد: «من اگر دیوانه هم باشم، دیوانه مردمم هستم، نه دیوانه قدرت!»

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع