به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد  ،  عراقچی که برای شرکت در بیست و پنجمین دوره اجلاس وزیران سازمان همکاری شانگهای دوشنبه‌شب وارد پکن شد، پیش از ظهر سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴ به همراه دیگر وزیران خارجه این سازمان با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، دیدار کرد. قبل از این دیدار دسته‌جمعی، دیدار و گفت‌وگوی کوتاهی به صورت دوجانبه بین وزیر امور خارجه ایران و رئیس‌جمهور چین صورت گرفت. همچنین رایزنی هسته‌‌‌ای وزرای خارجه ایران و روسیه و ۴ پیشنهاد ایران به سازمان همکاری شانگهای برای ارتقای عملکرد آن از دیگر رویدادهای مهم در تیان‌‌‌جین بود.

چهار پیشنهاد ایران به شانگهای

عراقچی روز گذشته در نشست وزیران سازمان همکاری شانگهای سخنرانی کرد و از نقش این نهاد به‌عنوان نهادی که با یک‌‌‌جانبه‌‌‌گرایی و تهدیدهای نوظهور مقابله می‌کند، تقدیر کرد. وزیر خارجه با اشاره به تجاوز رژیم اسرائیل علیه کشورمان در بامداد ۱۳ژوئن، آن را نقض آشکار ماده ۲ بند ۴ منشور ملل متحد و مصداق یک اقدام مسلحانه تجاوزکارانه ارزیابی کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران خطاب به وزرای خارجه این سازمان تاکید کرد: «مایلم مراتب قدردانی صمیمانه خود را نسبت به کشورهای محترم عضو سازمان همکاری شانگهای ابراز کنم که با درک مسوولیت خطیر خود در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، تجاوزهای صورت‌‌‌گرفته علیه کشور من توسط دو ارتش مجهز به سلاح هسته‌‌‌ای را به‌‌‌شدت محکوم کرده‌‌‌اند.»

رئیس دستگاه دیپلماسی در نهایت با اشاره به اینکه سازمان همکاری شانگهای در موقعیتی مناسب قرار دارد تا به‌‌‌عنوان ستون بنیادین نظم نوظهور چندقطبی جهانی ایفای نقش کند و با قاطعیت در برابر یک‌‌‌جانبه‌‌‌گرایی، جنگ‌‌‌طلبی و تلاش‌‌‌ها برای تضعیف حاکمیت کشورها بایستد، گفت که جمهوری اسلامی ایران با احترام اولویت‌‌‌ها و پیشنهادهایی را با هدف ارتقای عملکرد و جایگاه سازمان همکاری شانگهای ارائه می‌دهد. چهار پیشنهاد ایران شامل موارد زیر است:

۱. تشکیل یک سازوکار دائمی ‌‌‌برای پایش، مستندسازی و هماهنگی پاسخ‌‌‌ها به تجاوز نظامی، اقدامات خرابکارانه، تروریسم دولتی، و نقض حاکمیت ملی کشورهای عضو؛

۲. ایجاد «مرکز مطالعات و مقابله با تحریم‌‌‌های یک‌‌‌جانبه» با ماموریت تدوین راهبردهای عملیاتی برای مقابله با تحریم‌‌‌های اقتصادی غیرقانونی و حفاظت از زنجیره‌‌‌های تامین، سامانه‌‌‌های بانکی و مبادلات تجاری کشورهای عضو؛

۳. تشکیل «مجمع امنیت منطقه‌‌‌ای شانگهای» با مشارکت نهادهای دفاعی و اطلاعاتی کشورهای عضو به‌‌‌منظور بررسی تهدیدهای مشترک همچون تروریسم، افراط‌‌‌گرایی، جرائم سازمان‌‌‌یافته و تهدیدهای سایبری؛

۴. تعمیق همگرایی رسانه‌‌‌ای و فرهنگی میان کشورهای عضو به‌‌‌عنوان ابزاری برای مقابله با جنگ ادراکی و روایت‌‌‌های یک‌‌‌سویه‌‌‌ای که توسط بازوهای رسانه‌‌‌ای قدرت‌‌‌های سلطه‌‌‌گر ترویج می‌‌‌شوند. همچنین در حاشیه نشست روز گذشته، عراقچی با وزرای خارجه پاکستان، هند، ‌‌‌قرقیزستان و ازبکستان دیدار و گفت‌‌‌وگو کرد.

رایزنی مهم هسته‌‌‌ای

بخش مهمی از سفر وزیر خارجه ایران به چین مربوط به رایزنی او با همتای روس است. وزارت امور خارجه روسیه روز سه‌‌‌شنبه با انتشار تصویری، از دیدار سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با وزیر امور خارجه ایران در شهر تیانجین چین خبر داد. بنابر اعلام وزارت امور خارجه روسیه، این دو دیپلمات در دیدار خود بر حل‌‌‌وفصل مساله برنامه هسته‌‌‌ای ایران منحصرا به روش‌های سیاسی و دیپلماتیک تاکید کردند. وزرای امور خارجه درباره تماس‌‌‌های آتی در سطوح متعدد توافق کردند. تاکید طرفین بر حل‌‌‌وفصل دیپلماتیک مساله برنامه هسته‌‌‌ای ایران در پی این مطرح شد که آمریکا دوم تیرماه با مداخله مستقیم در تجاوزگری رژیم صهیونیستی به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران، سه تاسیسات هسته‌‌‌ای در فردو، اصفهان و نطنز را با بمب‌‌‌های سنگرشکن هدف قرار داد. این تاسیسات آسیب زیادی دیده‌‌‌اند، اما افزایش سطح تشعشعات خارجی در آنها گزارش نشده است.

لاوروف در دیدار با عراقچی تاکید کرد: زمان گفت‌‌‌و‌‌‌گو با ایران درباره تحولات فرارسیده است. وی همچنین در کنفرانس مطبوعاتی خود در حاشیه نشست وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای در چین در خصوص دیدار با عراقچی گفت که با وزیر امور خارجه ایران در مورد راه‌‌‌حل‌‌‌های مسالمت‌‌‌آمیز احتمالی برای مسائل مربوط به برنامه هسته‌‌‌ای تهران گفت‌وگو کردیم.

به گزارش اسپوتنیک، لاوروف بیان کرد: «هیچ‌کسی ازجمله بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر حرکت تهران در مسیر غیرصلح‌‌‌آمیز اتمی ارائه نکرده است.» وزیر امور خارجه روسیه ادامه داد: «دومین اصل این است که راه‌‌‌حل‌‌‌ها در خصوص مساله هسته‌‌‌ای ایران نباید حقوق مشروع تهران به عنوان عضو آژانس و پیمان عدم‌اشاعه هسته‌‌‌ای را از نظر توانایی غنی‌‌‌سازی اورانیوم برای اهداف مربوط به تامین انرژی نقض کند.» این دیپلمات بلندپایه روس تاکید کرد: «درخصوص اینکه چه اقدامات خاص احتمالی در زمینه حل‌‌‌وفصل مسالمت‌‌‌آمیز و دیپلماتیک در نظر گرفته شده و چه امکانات فنی برای مذاکره وجود دارد، ما به بحث با دوستانمان ادامه خواهیم داد.»

وی هم‌زمان گفت که ایران از روسیه برای بازسازی تاسیسات آسیب‌‌‌دیده از حملات اسرائیل و آمریکا درخواست کمک نکرده است. وزیر امور خارجه کشورمان نیز با اشاره به فضاسازی سیاسی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی علیه ایران متعاقب تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا، بر عزم ایران برای دفاع مقتدرانه از کشور و پاسخگو کردن متجاوزان و صیانت از حقوق مشروع ملت ایران در بهره‌‌‌مندی از انرژی هسته‌‌‌ای صلح‌‌‌آمیز به شمول غنی‌سازی تاکید کرد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، پیش‌تر از این دیدار خبر داده بود و موضوع آن را مسائل هسته‌‌‌ای و تحولات غرب آسیا عنوان کرد. لاوروف و عراقچی هفته گذشته در حاشیه اجلاس بریکس در ریودوژانیرو دیدار و در مورد مساله هسته‌‌‌ای گفت‌وگو کردند.

ماه گذشته، کرملین اعلام کرد که مایل است اورانیوم ایران را به عنوان بخشی از یک توافق ذخیره کند. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، اوایل هفته در مورد این طرح اعلام کرد که ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و آمریکا پیشنهاد مسکو برای خارج کردن اورانیوم غنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی‌شده مازاد ایران به منظور فرآوری و تبدیل آن به سوخت موردنیاز رآکتور را دریافت کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، اگرچه هنوز جزئیات آن مورد بحث قرار نگرفته است. به گفته ریابکوف، هدف از این طرح حل دو مشکل به‌صورت هم‌زمان است؛ یکی مربوط به این است که طرف ایرانی، همان‌طور که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانیم، اصرار جدی بر حفظ حق انجام دادن غنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی در خاک خود دارد و از سوی دیگر، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینیم که مخالفان تهران نگرانی زیادی درباره انباشت اورانیوم غنی‌سازی‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده در سطحی بالاتر از حد معمول مورد استفاده برای ساخت سوخت رآکتورهای هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در خاک این کشور ابراز می‌کنند.

نقش چین در فرآیند بازسازی ایران

از دیگر سو روز گذشته اسماعیل بقایی در گفت‌‌‌وگو با خبرنگار شبکه تلویزیون فونیکس چین در ایران تاکید کرد که چین می‌تواند نقش مهم و سازنده‌‌‌ای در هر روند دیپلماتیک مرتبط با پرونده هسته‌‌‌ای ایران ایفا کند. وی در ارتباط با نقش چین در روند بازسازی ایران پس از حمله ۱۲روزه اسرائیل نیز گفت که چینی‌‌‌ها سابقه طولانی در اقتصاد و فعالیت‌‌‌های توسعه در ایران دارند. بقایی تشریح کرد: «چین که به عنوان کشوری در جهان جنوب و در‌حال‌توسعه نقش بسیار اثرگذاری دارد، می‌تواند در روندهای مرتبط با بازسازی و کمک به توسعه اقتصادی ایران نقش مهمی ایفا کند؛ روندی که این سال‌ها شروع شده و طی توافق ۲۵ساله حتما با قوت بیشتری ادامه پیدا می‌کند.»