به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد  ،  مجموع این انتقادها موجب شد دیروز دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با انتشار بیانیه‌ای درمورد ترتیبات امضا شده میان وزیر امور خارجه ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  و نحوه تعامل فیمابین ایران و آژانس در شرایط جدید(بعد از حملات نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه تاسیسات هسته‌ای تحت پادمان جمهوری اسلامی ایران)‌ نکاتی را اعلام کند. دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در این بیانیه در مورد نحوه تعامل ‌بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: متن این ترتیبات در کمیته هسته‌ای شورای عالی امنیت ملی مورد بررسی قرار گرفته و آنچه به امضا‌ رسیده مصوب این کمیته بوده است. دبیرخانه شعام همچنین تصریح کرده است: در صورت هرگونه اقدام خصمانه علیه ایران و تاسیسات هسته‌ای، از جمله بازگرداندن قطعنامه‌های مختومه شده شورای امنیت، اجرای این ترتیبات متوقف می‌شود.

چرا نشست اضطراری مجلس تشکیل شد؟

حضور عراقچی در نشست اضطراری مجلس و صدور بیانیه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی طی دو روز گذشته پس از آن صورت گرفت که ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه ۱۸ شهریور در نشستی به میانجی‌گری مصر، توافقی را با یکدیگر امضا کردند تا به موجب آن در قالبی جدید به همکاری با یکدیگر بپردازند. به دنبال حمله اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، مجلس روز ۴ تیر ماه پس از پایان جنگ تحمیلی ۱۲روزه طرح الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به تصویب رساند. به موجب این طرح دولت مکلف شد بلافاصله پس از تصویب این قانون هرگونه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بر اساس معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای(NPT) و پادمان مبتنی بر آن را تا حصول دو شرط به حالت تعلیق در‌آورد.

«حصول اطمینان از رعایت کامل حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و تامین امنیت مراکز هسته‌ای و دانشمندان هسته‌ای بر اساس چارچوب منشور سازمان ملل متحد و به تشخیص شورای عالی امنیت ملی» و «حصول اطمینان از رعایت کامل حقوق ذاتی جمهوری اسلامی ایران در بهره‌مندی از کلیه حقوق مصرح در ماده ۴ معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور به تشخیص شورای عالی امنیت ملی» دو شرط قید شده درطرح نمایندگان مجلس بود.

این طرح که در همان تیرماه پس از ابلاغ رئیس مجلس به دولت و ابلاغ آن از سوی رئیس‌جمهور به سازمان انرژی اتمی، شورای عالی امنیت ملی و وزارت خارجه به قانون تبدیل شد، یک تبصره مهم داشت. براساس این تبصره شورای عالی امنیت ملی نهاد رسمی اطمینان از تحقق شروط مذکور پس از گزارش سازمان انرژی اتمی است و دولت مکلف است هر ۳ ماه یکبار گزارش تحقق شروط مذکور را به مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی ارائه کند.

در شنبه شب چه گذشت؟

در همین راستا عصر شنبه عباس عراقچی با حضور در مجلس شورای اسلامی به ارائه توضیحاتی درباره اجرای قانون مجلس و تطبیق قانون با توافق جدید آژانس به اعضای کمیسیون امنیت ملی پرداخت. ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به حضور وزیر خارجه در مجلس به منظور رفع دغدغه نمایندگان درباره توافق جدید ایران با آژانس گفت: وزیر خارجه همه ابعاد این توافق‌نامه را تشریح کرد و بعضا رفع ابهام شد.

به گزارش ایسنا، وی گفت: قرار بر این شده که اگر اروپایی‌ها و آژانس به تعهدات‌شان عمل کنند، با همین توافق‌نامه موضوع اسنپ‌بک منتفی شود، مگر اینکه اروپایی‌ها مثل همیشه بخواهند بدعهدی و نقض عهد کنند یا اینکه آژانس از عمل به تعهداتش عاجز باشد. از سوی دیگر حسین نوش‌آبادی، مدیرکل پارلمانی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با ایسنا در مورد جلسه فوق و محور سوال نمایندگان از عراقچی گفت: وزیر خارجه در پاسخ به پرسش‌های نمایندگان تاکید کرد که کمیته هسته‌ای شورای عالی امنیت ملی که مصوبات آن در حکم مصوبات شورا است، موافقت خود را برای مذاکره با آژانس اعلام کرد. وی در ادامه تصریح کرد: عراقچی در این نشست با تاکید بر اینکه این توافق، صرفا تعیین یک چارچوب جدید برای همکاری با آژانس است، تاکید کرد که با توجه به شرایط جدید، همکاری جمهوری اسلامی با آژانس بر اساس ترتیبات جدید خواهد بود و قانون مجلس رعایت شده است و بنابراین در خصوص روند اجرای این توافق، بدون موافقت شورا، هیچ همکاری با آژانس و بازرسان آن انجام نخواهد شد.

 مخالفان راضی نشدند

به‌رغم همه این توضیحات در برای «مخالفان توافق» بر همان پاشنه قدیمی می‌چرخد. همچنان‌که حمید رسایی، نمایند تهران در مجلس شنبه شب در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: جلسه سه ساعته تمام شد مراحل شبیه برجام در حال تکرار است. به گزارش فرارو، محمود نبویان، از دیگر مخالفان توافق نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بانیان توافق برجام خسارت‌بار ۹۴ که حق هسته‌ای را از ملت ایران سلب کرده و زمینه‌ساز جنگ اخیر بوده و با افتخار فرآیند مکانیسم ماشه را در آن قرار داده بودند اکنون نیز برای حل غلط آن، نظام را مجبور به عقب‌نشینی و دادن امتیازات مختلف به دشمن کرده‌اند و باز هم بر آن افتخار می‌کنند!»

دیپلماسی ادامه دارد

در همین راستا، بهنام سعیدی، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به جلسه کمیسیون متبوعش با وزیر خارجه و واکنش برخی اعضای کمیسیون امنیت ملی به توافق با آژانس مبنی بر تکرار برجام، گفت: جلسه‌ای که کمیسیون امنیت ملی با وزیر خارجه داشت، جلسه بسیار مفیدی بود. نمایندگان دغدغه‌های خودشان را از جایگاه نظارتی مطرح کردند و توصیه‌های لازم را هم پیرامون توافقی که صورت گرفته دادند. سعیدی ادامه داد: عراقچی، وزیر امور خارجه نیز توضیحات کاملی را پیرامون بند به بند توافق‌نامه ارائه دادند و توافق را تشریح کردند. به نظر بنده توضیحات عراقچی شفاف و کامل بود البته بعضی از نمایندگان قانع شدند و برخی نمایندگان نیز نظراتی را داشتند.

وی تاکید کرد: اما در مجموع دیپلماسی ادامه دارد و کار دنبال می‌شود و اقداماتی هم که وزارت امور خارجه انجام می‌دهد به استناد مصوبه و قانون مجلس و با هماهنگی شعام صورت می‌گیرد. آنچه در حال حاضر مطرح است و در حال صورت گرفتن است مصوبه شعام بوده و امیدواریم که تمام این اقدامات منجر به سربلندی و سرافرازی کشور شود. سعیدی‌ با اشاره به قانع نشدن برخی نمایندگان از توضیحات وزیر امور خارجه پیرامون توافق با آژانس، تصریح کرد: به هر حال نمایندگان نظرات خاص خود‌ را دارند و در این راستا پیشنهاد‌هایی هم ارائه می‌کنند. البته این موضوع به منزله این نیست که قانع نشدند، بلکه نظرات و دیدگاه‌هایشان را مطرح کردند. توضیحات دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی دیروز در حالی اعلام شد که وزیر امور خارجه، شنبه شب پس از حضور در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، از برگزاری جلسه‌ای مبسوط و کارشناسی درباره توافق اخیر میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد.

به گزارش ایسنا، وی با اشاره به طرح سوالات و دغدغه‌های نمایندگان مجلس در این نشست، اظهار کرد: «این پرسش‌ها محترم و در چارچوب حق نظارتی مجلس است که باید به‌درستی اعمال شود. ما نیز موظف به پاسخگویی هستیم.» عراقچی افزود: «در این جلسه، ضمن بررسی نگرانی‌ها، درباره نحوه ادامه مسیر همکاری با آژانس و راهکارهای مقابله با ترفندهای دشمنان در عرصه‌های سیاسی و بین‌المللی بحث و تبادل نظر صورت گرفت تا منافع ملی کشور به‌طور کامل تامین شود.« وزیر امور خارجه فضای نشست را نیز «بسیار خوب، سازنده و علمی» توصیف کرد.