خواجهی انبیاء(ص) فرمودهاند: عند ذکرالصالحین تَنزّلَ الرحمه (عطار)
و نیکوکارتر از معلم کیست؟
اقتصاددان : استاد ابراهیم رزاقی، مسلمان شیعه، متولد 26/4/1318 در تهران و با شماره شناسنامه 589 و با گروه خونی O+ بودند. نام پدر جلیل، مادر فاطمه و همسرش ملیحه السادات بهشتی شیرازی بود ( با تحصیلات لیسانس و دبیر آموزش و پرورش). از ایشان دو فرزند با نامهای کاوه رزاقی … و مرحومه سحر رزاقی … و سه نوه به یادگار مانده است.
او و همسرش تا پایان عمر در محله منیریه (از محلات مرکزی شهر تهران) … سکنی داشتند.
از زبان سوسن آزادهام آمد به گوش کاندرین دیر کهن کار سبکباران خوش است (حافظ)
وی ضمن برخورداری از معافیت سربازی، تحصیلات لیسانس خود را در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران به سال 1348 به پایان برد و دکترای اقتصاد و سیکل سوم در اقتصاد توسعه را در 17 فوریه 1976 (بهمن 1354) از دانشگاه پاریس دریافت کردند.
در سفر گر روم بینی یا خُتَن از دل تو کی رود حب الوطن(سعدی)
ایشان بعد از بازگشت به وطن، تا تاریخ 25/7/2535 (1355) ریاست اداره بررسی سیاستهای پولی و ارزی وزارت دارایی را بر عهده داشت، اما دیری نگذشت که در تاریخ 1/9/2535 ضمن استعفا از اداره کل سیاستهای اقتصادی وزارت دارایی، درخواست پیوستن به دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران را مطرح نموده و با دریافت معرفی نامهای از استاد جلیلالقدر علامه دکتر محمد حسین تمدن جهرمی، فرایند استخدام خود را آغاز نمود. در همان سال 1355 پس از آنکه استخدامش به لحاظ امنیتی بلامانع اعلام گردید، با مرتبه مربی در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران پذیرفته شد و درسهایی نظیر اقتصاد اجتماعی و جغرافیای اقتصادی به ایشان محول گردید. یکسال بعد به تاریخ 4/2/2536 (1356) از طرف دانشگاه سرپرستی دانشجویان اعزامی اقتصاد به افغانستان را بر عهده گرفتند (هزینه دانشجویان در این بازدید علمی دو هفته ای بر عهده خود دانشجویان بود). با این حال در تاریخ 1/3/1357 تحت عنوان عدم تشکیل کلاسها و عدم حضور در دانشکده، با سعایت محرمانه ریاست وقت دانشکده نزد مسئولان دانشگاه مواجه شد اما چندی نگذشت که در کمیته انتصابات دانشکده اقتصاد به تاریخ 5/4/1357 استادیاری ایشان به تایید دکتر زندی حقیقی، دکتر تمدن و دکتر محمود اسلامی رسید، هرچند که ریاست وقت(دکتر مشکوه) از امضاء آن سرباز زد! بدین ترتیب و در بستر تحولات سیاسی ایران و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در دوره ریاست دکتر منوچهر کیانی با اذعان به لیاقت و کاردانی و علاقمندی دکتر رزاقی به تدریس، در تاریخ 1/10/1358 به استخدام رسمی قطعی درآمدند
رزاقی که برای سالهای طولانی عضو گروههای آموزشی اقتصاد بازرگانی، اقتصاد اجتماعی و اقتصاد پولی و مالی (3/7/1365) دانشکده بودند، در سالهای جنگ جهت تدریس به دانشگاه اهواز نیز عزیمت می داشتند. وی به سال 1367 جهت انجام فرصت مطالعاتی به کشور فرانسه مسافرت نمود و در تاریخ 4/11/1372 با ارائه توضیحات دکتر تمدن در شورای مربوطه در دانشگاه، با 15 رای موافق و 3 رای مخالف به مرتبه دانشیاری دست یافتند. ایشان که دروس اقتصاد توسعه، اقتصاد ایران و … را در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و در دانشگاههای اهواز و زاهدان تدریس مینمودند، بالاخره در سال 1384 از دانشکده اقتصاد بازنشسته شدند.
گرت نهی منکر برآید زدست نشاید چو بیدست و پایان نشست(سعدی)
از جمله فعالیتهای اجتماعی ایشان می توان به بنیانگذاری کانون دانش آموختگان اقتصاد و فعالیت در آن اشاره نمود. او که تا پایان عمر حضوری فعال در عرصه رسانه ای کشور نیز داشتند، کتابهای ارزنده ایی چون ترجمه کتاب نتایج اقتصادی و اجتماعی مسابقه تسلیحاتی سازمان ملل(1337)، قراردادهای نفتی یا اسناد خیانت(1358)، الگویی برای توسعه اقتصادی ایران(1370)، الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی(1374)، نقدی بر خصوصیسازی ایران(1376)، مدیریت خانواده و هزینه ها(1390)، اقتصاد ایران زمین(1392)، آشنایی با اقتصاد ایران(1394)، اقتصاد مقاومتی از وادادگی تا ایستادگی(1396)، را به ذخیره دانایی ایرانیان افزود.
همچنین برخی از مقالات عمده ایشان عبارتند از نفت و سلطه، تعاون و نقش آن در توسعه ملی، منافع ملی و سیاست خارجی ایران رویکرد اقتصادی، زمینههای استیلای رویکرد خصوصیسازی در اقتصاد ایران، تغییرات جهانی، امنیت جامع انسانی و مجلس ششم، برنامه های عمرانی و اثر آن بر مزد و حقوقبگیران، الگوی توسعه برنامههای عمرانی ایران، نقش دولت در توسعه اقتصادی ایران پس از جنگ، جایگاه نظام ارزشی در فرایند توسعه، هفت دهه به دنبال سراب صنعتی شدن، توسعه تکنولوژی و نقش دولت، توسعه تکنولوژی و منافع ملی، الگوی تجارت خارجی ایران، وابستگی در صنعت نفت و رهایی از آن، صنایع ملیشده و رهایی از وابستگی به درآمد نفت، ساختار کشاورزی و تنگناهای آن از دیدگاه توسعه درونزا، ضرورت تحول در مدیریت توسعه اقتصادی کشور، اثر خصوصیسازی بر امنیت و ثبات اجتماعی ایران، توسعه اقتصادی و ضرورت پرداختن به فرهنگ ملی، ساختار بودجههای دولت،
به اجمال میتوان اذعان داشت که تاکیدات عمده نظری ایشان بر مفاهیمی مانند اقتصاد ملی، عدالت اجتماعی، اخلاق، استقلال اقتصادی، توسعه صنعتی، اقتصاد تعاونی، نقد سیاستهای واردات محور، نقد خصوصیسازی بیضابطه، تفکیک میان مالکیت و مدیریت و دفاع از محرومان و مبارزه با فساد اقتصادی بود.
من از مجاورت یک درخت میآیم . من ندیدم بیدی سایهاش را بفروشد به زمین(سهراب)
عاقبت پیکر این استاد مهربان، وطندوست، سخنور، سادهزیست و دغدغهمند در روز پنج شنبه 22/8/1404 در بهشت زهرای تهران تشییع و در جوار رحمت الهی به خاک سپرده شد.
دور مجنون گذشت و نوبت ماست هر کسی پنج روز نوبت اوست (حافظ)
روحش شاد باد
دکتر ابوالفضل پاسبانی صومعه
استادیار اقتصاد جهاددانشگاهی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
23 آذر 1404 خورشیدی
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
