به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد ، در فضای تنش‌ها و اختلاف‌نظرها، ایران و آژانس توانستند توافق کنند و تفاهمی را بر سر چارچوب همکاری جدید به امضا برسانند. قاهره روز چهارشنبه میزبان سیدعباس عراقچی و رافائل گروسی وزیر خارجه ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود تا به تعبیر عراقچی چارچوب جدید دقیقا منطبق با قانون مجلس باشد و در مسیری که بهارستان تعیین کرده حرکت کند. همچنین این تفاهم به نگرانی‌ها بابت امنیت ایران توجه کرده و حقوق ایران را به رسمیت شناخته و شکل جدیدی از همکاری با آژانس را تعریف می‌کند. از دید کارشناسان این توافق می‌تواند تا حد زیادی سه کشور اروپایی را از فعال کردن اسنپ‌بک منصرف کند و ماشه برای یک دوره چند‌ماهه – محتملا شش ماه – تمدید کند.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس نیز پس از نشست خبری در قاهره با بیان اینکه رویکردهای پادمانی مربوط به هر یک از تاسیسات در سطح فنی بازبینی خواهد شد و این روند همواره در چارچوب حقوق و تعهدات ایران و آژانس ذیل موافقت‌نامه پادمان ان‌پی‌تی انجام می‌شود، تاکید کرد: «دلگرم‌کننده بود که شاهد اعلام آمادگی ایران برای باقی‌ماندن در معاهده ان‌پی‌تی و ادامه همکاری در چارچوب نظام منع اشاعه بین‌المللی باشیم. هم‌زمان ایران نگرانی‌هایی را مطرح کرد و وظیفه ما به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی این است که به آن نگرانی‌ها گوش دهیم و راه‌هایی برای رسیدگی به آنها پیدا کنیم.»
پیش از توافق، برخی نمایندگان مجلس به دنبال تصویب طرح سه‌فوریتی خروج ایران از ان‌پی‌تی بودند که با از دستورکار خارج شدن آن، تمایل تهران برای ماندن در این رژیم راستی‌آزمایی بین‌المللی نمایانگر شد. اتفاقی که می‌توان آن را اولین مولفه اهمیت همکاری با آژانس به‌عنوان یک نهاد مشروع و مورد قبول بسیاری از کشورها در نظام بین‌الملل کنونی دانست. به این معنا ایران همچنان به‌عنوان یکی از اعضای سازمان ملل به همکاری با نهادهای زیرمجموعه تمایل دارد و آن را عنصری ضروری می‌داند.
مولفه دوم اهمیت این توافق، تمایل هر دو طرف به مسیر دیپلماسی به‌‌رغم تنش‌ها و اختلاف‌نظرهای گسترده است. اینکه تهران و تروئیکای اروپایی به‌ویژه پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه همچنان به دیپلماسی به‌عنوان مسیری کم‌هزینه و قابل‌دسترس نگاه می‌کنند، بیانگر اهمیت این چارچوب جدید است که بسیاری از کشورهای منطقه از جمله خود مصر به‌عنوان میزبان این توافق نیز نسبت به آن تمایل شدیدی دارند. فرصت دوباره به دیپلماسی می‌تواند اروپا را از مسیر تنش‌آفرینی خارج کرده و با تمدید شش‌ماهه اسنپ‌بک، زمینه را برای شکل‌گیری توافق جدید فراهم کند.
سومین مولفه اهمیت این توافق در فضای کنونی، به تحلیل برخی کارشناسان باز می‌گردد که توافق ایران و آژانس را مانعی برای تکمیل جدول موردنظر اسرائیل، آمریکا و اروپا می‌دانند که قصد داشتند با آن، فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را به‌عنوان تهدیدی برای امنیت جهانی معرفی کنند.
چهارمین مولفه اهمیت این چارچوب همکاری جدید به احتمال تمدید اسنپ‌بک بازمی‌گردد که می‌تواند ایران را از قرار گرفتن در ذیل تحریم‌های سازمان ملل و فراتر از آن قرار گرفتن تحت فصل هفت منشور به‌عنوان تهدیدی برای امنیت بین‌الملل باز دارد. با توجه به شکاف‌های جدی در شورای امنیت و تشدید رقابت‌ها میان روسیه و چین با آمریکا و اروپا، اجماع دوباره میان پنج قدرت دائم شورای امنیت برای خارج کردن ایران از تحریم‌های سازمان ملل با فرض یک توافق دوباره بسیار سخت و پیچیده خواهد بود.
از این منظر است که توافق قاهره در روز چهارشنبه را باید گام اولیه و درست برای مدیریت یک مسیر پرچالش دانست که ایران و آژانس با ادراک جدید به آن پیوسته‌اند.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
