دکتر حمید یزدانیان عضو شورای سردبیری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت : امام علی علیه‌السلام در توصیه ای به مدیران و بزرگان می فرمایند:
الشفاعه زکاه الجاه ؛ میانجیگری زکات جاه و مقام است. به نظر می رسد با این حدیث شریف، رفتار مدیران ارشد کشور در اختلافات درون سازمانی قابل ارزیابی و نمره دادن می باشد.
میانجیگری، حل اختلاف به روشی مسالمت‌آمیز است.
میانجیگری فرآیندی است که در آن یک شخص ثالث بی‌طرف به نام میانجی، به دو یا چند طرف درگیر در یک اختلاف، برای رسیدن به توافقی رضایت‌بخش کمک می‌کند. در این فرآیند، میانجی نقشی فعال در حلّ مشکل ایفا نمی‌کند، بلکه با ایجاد فضایی امن و بی‌طرف، طرفین را به گفتگو و تبادل نظر تشویق می‌کند تا خود راه‌حلی برای مشکلشان بیابند.
ضرورت‌های میانجیگری
میانجیگری در بسیاری از موارد، جایگزینی مناسب برای روش‌های سنتی حل اختلاف مانند دعاوی قضایی یا داوری است. از جمله ضرورت‌های استفاده از میانجیگری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کاهش هزینه‌ها و زمان
با کاهش اختلافات و افزایش تعامل بین اعضاء یک سازمان، صرفه جویی قابل ملاحظه ای در هزینه و ارتقاء بهره وری اتفاق می افتد.
۲. حفظ روابط
در بسیاری از موارد، طرفین درگیر در یک اختلاف، دارای روابطی هستند که می‌خواهند حفظ کنند. میانجیگری می‌تواند به حفظ این روابط و جلوگیری از آسیب بیشتر به آنها کمک کند.
۳. افزایش رضایت
مطالعات نشان داده‌اند که طرفین درگیر در میانجیگری، بیشتر از راه‌حل‌های دیگر از جمله قضایی، راضی هستند.
۴. کنترل بیشتر بر فرآیند
در میانجیگری، طرفین می‌توانند راه‌حل مورد نظر خود را برای حل اختلافشان تعیین کنند. در حالی که در سایر روش ها، قاضی یا داور، راه‌حل نهایی را تعیین می‌کند.
۵. محرمانگی
جلسات میانجیگری محدود به میانجیگر و طرفین دعوا و اختلاف است، به این معنی که اطلاعات مطرح شده در این جلسات، به خارج و رسانه ها درز نخواهد کرد. و باعث هتک حرمت و بی آبرویی طرفین نخواهد شد.
فواید میانجیگری
علاوه بر ضرورت‌های ذکر شده، میانجیگری فواید دیگری نیز دارد، از جمله:
۱. ایجاد فرصتی برای گفتگو و شنیدن دیدگاه‌های طرف مقابل
در میانجیگری، هر یک از طرفین فرصتی برای بیان دیدگاه‌ها و نگرانی‌های خود به طرف مقابل خواهد داشت. این امر می‌تواند به درک بهتر طرفین از یکدیگر و ایجاد حس همدلی بین آنها کمک کند.
۲. تمرکز بر منافع مشترک
در میانجیگری، میانجی به طرفین کمک می‌کند تا بر منافع مشترک خود تمرکز کنند و راه‌حل‌هایی را بیابند که برای هر دو طرف مفید باشد.
۳. افزایش خلاقیت
در میانجیگری، طرفین تشویق می‌شوند تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای حل اختلافشان ارائه دهند.
۴. توانمندسازی طرفین
میانجیگری به طرفین درگیر در یک اختلاف کمک می‌کند تا مهارت‌های حلّ مشکل و تصمیم‌گیری خود را ارتقا دهند.
شیوه‌های میانجیگری
دو شیوه اصلی برای انجام میانجیگری وجود دارد:
۱. میانجیگری تسهیلگر
در این شیوه، میانجی نقشی فعال در هدایت بحث و گفتگو بین طرفین ایفا می‌کند. با این حال، میانجی راه‌حل نهایی را ارائه نمی‌دهد و طرفین را تشویق می‌کند تا خود به توافقی برسند.
۲. میانجیگری ارزیابی‌کننده
در این شیوه، میانجی به هر یک از طرفین به طور جداگانه کمک می‌کند تا دیدگاه‌ها و راه‌حل‌های خود را برای حل اختلافشان تدوین کنند. سپس، میانجی به طرفین کمک می‌کند تا راه‌حل‌های خود را با یکدیگر مقایسه کرده و به توافقی مشترک برسند.
انتخاب شیوه مناسب میانجیگری به نوع اختلاف و ترجیحات طرفین درگیر بستگی دارد.
مراحل میانجیگری
به طور کلی، مراحل میانجیگری به شرح زیر است:
۱. معرفی و توافق بر روی قواعد
در این مرحله قواعد میانجیگری را توضیح می‌دهد. طرفین نیز در این مرحله باید در مورد عدم استفاده از اطلاعات مطرح شده در جلسه توافق کنند.
۲. بیان دیدگاه‌ها
در این مرحله، هر یک از طرفین فرصتی برای بیان دیدگاه‌ها و نگرانی‌های خود به میانجی و طرف مقابل خواهد داشت.
۳. شناسایی مسائل
میانجی به طرفین کمک می‌کند تا مسائل اصلی درگیر در اختلاف را شناسایی کنند.
۴. بحث و گفتگو
در این مرحله، طرفین با کمک میانجی در مورد راه‌حل‌های مختلف برای حل اختلافشان بحث و گفتگو می‌کنند. میانجی در این مرحله نقشی فعال در هدایت بحث و گفتگو ایفا می‌کند و به طرفین کمک می‌کند تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارائه دهند.
۵. مذاکره
در این مرحله، طرفین با یکدیگر مذاکره می‌کنند تا به توافقی نهایی برسند. میانجی در این مرحله به طرفین کمک می‌کند تا بر سر مسائل مورد اختلاف خود به توافق برسند و از امتیازات غیرضروری صرف‌نظر کنند.
۶. توافق
در نهایت، طرفین به توافقی کتبی یا شفاهی در مورد چگونگی حل اختلافشان می‌رسند.
۷. پیگیری
پس از توافق، میانجی بایستی به طرفین در اجرای توافق کمک کند.
انواع میانجیگری
میانجیگری در زمینه‌های مختلفی از جمله اختلافات سیاسی و جناحی، خانوادگی، تجاری، ملکی و کیفری قابل استفاده است.
ویژگی های میانجی‌گران
۱. تجربه و تخصص
میانجی‌گران متخصص دارای تجربه و تخصص لازم برای حل و فصل انواع مختلف اختلافات هستند.
۲. بی طرفی
میانجی‌گران متخصص بی‌طرف هستند و به نفع هیچ یک از طرفین درگیر در اختلاف عمل نمی‌کنند.
۳. مهارت‌های حل مشکل
میانجی‌گران متخصص دارای مهارت‌های حلّ مشکل قوی هستند و می‌توانند به طرفین کمک کنند تا به راه‌حلی خلاقانه و پایدار برای اختلافشان برسند.
تجویز راهبردی:
اختلافات سیاسی و جناحی در کشور به دلیل عدم توسعه فرهنگ گفتگو و مدارا، به ویژه در ایام انتخابات اوج می گیرد
متاسفانه طرفین دعوا ، بعضا هنجارهای اخلاقی را نیز زیر پا گذاشته و با سخنان و نوشته های هیجانی بر طبل اختلاف می کوبند.
خانه احزاب ایران دارای ۱۳۵ حزب ثبت شده است که تقریبا ۳۰ درصد آن در قالب فراکسیون مستقلین فعالیت می نمایند.
به نظر می رسد در مقاطع بحرانی نظیر انتخابات، مستقلین می توانند نقش میانجی بین دو فراکسیون اصولگرایان و اصلاح طلبان ایفا نمایند.
در ادوار گذشته کم و بیش چنین اتفاقی افتاده و با ورود مستقلین، قدری فضای سیاسی کشور تلطیف شده، ولی به نظر می رسد بستر و زمینه برای میانجی گری جدی تر، حرفه ای تر، کارآمدتر و اثرگذارتر مستقلین وجود دارد و نیاز است بزرگان جریان مستقلین کشور، تحرک بیشتری از خود نشان دهند تا هم به توصیه ائمه معصومین علیهم السلام عمل نموده و هم آرامش بیشتری که ضرورت توسعه پایدار کشور است، حاکم گردد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
