تعرفه‌های گسترده ترامپ جنگ تجاری جهانی را تشدید می‌کند

 تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر بیشتر کالا‌های وارداتی به این کشور و همچنین افزایش تعرفه‌ها بر ده‌ها کشور—از رقبا تا متحدین—جنگ تجاری جهانی را تشدید کرده است؛ جنگی که بیم آن میرود تورم را دامن زده و رشد اقتصادی را متوقف کند.

این تعرفه‌های گسترده که روز چهارشنبه در فضای آرام باغ رز کاخ سفید اعلام شد، بلافاصله بازار‌های جهانی را متشنج کرد و با محکومیت رهبران دیگر کشور‌ها مواجه شد؛ رهبرانی که اکنون با پایان دهه‌ها آزادسازی تجاری—که نظم جهانی را شکل داده بود—روبه رو هستند.

با انتشار این خبر در آسیا در روز پنجشنبه، شاخص نیکِی ژاپن به پایین‌ترین سطح در هشت ماه اخیر سقوط کرد، درحالیکه قرارداد‌های آتی سهام آمریکا و اروپا نیز پس از هفته‌ها نوسان شدید، کاهش چشمگیری داشتند. ارزش سهام آمریکا از اواسط فوریه حدود ۵ تریلیون دلار کاهش یافته است.

چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان، که با تعرفه جدید ۳۴ درصدی (علاوه بر تعرفه ۲۰ درصدی قبلی ترامپ) مواجه شده، از آمریکا خواست تا فوراً تعرفه‌های اخیر را لغو کند و اقدامات متقابل را وعده داد.

اسکات بسنت، وزیر خزانه داری آمریکا، از سایر کشور‌ها خواست دست به مقابله به مثل نزنند—اقداماتی که میتواند قیمت کالا‌ها را از دوچرخه تا شراب برای مصرف کنندگان به شدت افزایش دهد. او به CNN گفت: «اگر مقابله به مثل کنید، وضعیت تشدید خواهد شد.»

حتی متحدین نزدیک آمریکا نیز از خشم ترامپ در امان نماندند: اتحادیه اروپا با تعرفه ۲۰ درصدی و ژاپن با تعرفه ۲۴ درصدی مواجه شدند. توکیو این تعرفه‌ها را «به شدت تاسفبار» خواند و گفت تمام گزینه‌های پاسخ را در نظر خواهد گرفت.

تعرفه پایه ۱۰ درصدی از ۵ آوریل و نرخ‌های متقابل بالاتر از ۹ آوریل اجرایی میشود.

براساس اظهارات رئیس بخش تحقیقات آمریکا در موسسه فیچ ریتینگ، نرخ مؤثر مالیات بر واردات آمریکا تحت دولت ترامپ از ۲.۵ درصد در سال ۲۰۲۴ به ۲۲ درصد افزایش یافته است.

اولو سونولا در بیانیه‌ای گفت: «آخرین بار چنین نرخی حدود سال ۱۹۱۰ دیده شده بود. این یک تغییر بازی است—نه فقط برای اقتصاد آمریکا، بلکه برای اقتصاد جهانی. بسیاری از کشور‌ها احتمالاً به رکود کشیده خواهند شد. اگر این نرخ تعرفه برای مدت طولانی باقی بماند، میتوان اکثر پیشبینی‌های اقتصادی را دور ریخت.»

ترامپ مدعی شد این تعرفه‌های «متقابل» پاسخی به تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای اعمال شده بر کالا‌های آمریکایی است و استدلال کرد که این مالیات‌های جدید، مشاغل تولیدی داخلی را تقویت خواهد کرد.

او گفت: «برای دهه ها، کشور ما توسط ملت‌های نزدیک و دور—چه دوست و چه دشمن—مورد غارت، چپاول و تجاوز قرار گرفته است.»

اقتصاددانان مستقل هشدار داده‌اند که تعرفه‌ها می‌تواند اقتصاد جهانی را کند کند، خطر رکود را افزایش دهد و هزینه‌های زندگی یک خانواده متوسط آمریکایی را هزاران دلار بالا ببرد.

کانادا و مکزیک—دو شریک بزرگ تجاری آمریکا—که پیشتر با تعرفه ۲۵ درصدی بر بسیاری از کالا‌ها مواجه بودند، مشمول تعرفه‌های اضافی اعلام شده در روز چهارشنبه نخواهند شد.

حتی برخی از جمهوریخواهان نیز درباره سیاست تجاری تهاجمی ترامپ ابراز نگرانی کرده‌اند.

ساعاتی پس از اعلام این تصمیم، سنای آمریکا با رأی ۵۱ به ۴۸ لایحه‌ای را برای لغو تعرفه‌های کانادا تصویب کرد که در آن چند جمهوریخواه با رئیس جمهور مخالفت کردند. بااین حال، تصویب این لایحه در مجلس نمایندگان—که تحت کنترل جمهوریخواهان است—بعید به نظر میرسد.

استیون میران اقتصاددان ارشد ترامپ، روز چهارشنبه به فاکس بیزینس گفت این تعرفه‌ها در بلندمدت به نفع آمریکا خواهد بود، حتی اگر در ابتدا اختلالاتی ایجاد کند.

او در برنامه «کودلو» گفت: «آیا در کوتاه مدت مشکلاتی به وجود خواهد آمد؟ قطعاً.»

براساس اعلام کاخ سفید، تعرفه‌های متقابل شامل برخی کالاها—از جمله مس، داروها، نیمه رساناها، چوب، طلا، انرژی و برخی مواد معدنی که در آمریکا یافت نمیشوند—نخواهد شد.

ترامپ همچنین پس از سخنانش، دستوری را امضا کرد که به موجب آن معافیت تعرفه‌ای محموله‌های کم ارزش (۸۰۰ دلار یا کمتر) از چین—معروف به «دمینیمیس» —لغو می‌شود. این دستور که کالا‌های چین و هنگ کنگ را شامل می‌شود، از ۲ مه اجرایی خواهد شد. کاخ سفید اعلام کرد این اقدام به منظور محدود کردن ورود فنتانیل به آمریکا صورت گرفته است.

مقامات مبارزه با مواد مخدر آمریکا می‌گویند تولیدکنندگان مواد شیمیایی چین، تأمین کنندگان اصلی مواد اولیه خریداری شده توسط کارتل‌های مکزیکی برای تولید این ماده مخدر کشنده هستند. تحقیقات رویترز سال گذشته نشان داد چگونه قاچاقچیان با سوءاستفاده از قانون «دمینیمیس»، این مواد شیمیایی را از طریق آمریکا انتقال میدهند. چین بار‌ها مسئولیت را رد کرده است.

مقامی گفت ترامپ همچنین در حال برنامه ریزی برای اعمال تعرفه‌های دیگری روی نیمه رساناها، دارو‌ها و احتمالاً مواد معدنی حیاتی است.

این موج تعرفه ها، بازار‌های مالی و کسب وکار‌هایی را که به روابط تجاری برقرارشده از اواسط قرن گذشته متکی بوده‌اند، به لرزه درآورده است.

دولت آمریکا همچنین اعلام کرد تعرفه‌های جداگانه‌ای که ترامپ هفته گذشته بر واردات خودرو اعلام کرده بود، از امروز پنجشنبه اجرایی میشود.

ترامپ پیشتر تعرفه ۲۵ درصدیبر فولاد و آلومینیوم اعمال کرده و آن را به ۱۵۰ میلیارد دلاراز محصولات پایین دستی گسترش داده بود.

نگرانی‌ها درباره تعرفه‌ها پیشتر فعالیت‌های تولیدی جهانیرا کند کرده، درعین حال موجب افزایش فروش خودرو‌ها و سایر کالا‌های وارداتی شده است—چون مصرف کنندگان برای خرید قبل از افزایش قیمت‌ها هجوم آوردهاند.

رهبران اروپایی با نگرانی واکنش نشان دادند و گفتند جنگ تجاری به مصرف کنندگان آسیب زده و به هیچ یک از طرفین سودی نمیرساند.

جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، گفت: «تمام تلاش خود را برای توافق با آمریکا به کار خواهیم بست تا از جنگی تجاری جلوگیری کنیم که ناگزیر غرب را تضعیف و بازیگران جهانی دیگر را تقویت میکند.»

گرگوری میکس، نماینده دموکرات و رئیس کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا، گفت لایحه‌ای برای لغو این تعرفه‌ها ارائه خواهد داد. بااین حال، چنین لایحه‌ای در کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان شانسی برای تصویب ندارد.

او گفت: «ترامپ به آمریکایی‌ها بزرگترین افزایش مالیات برگشتی تاریخ مدرن را تحمیل کرد—تعرفه‌های سنگین بر تمام واردات. سیاست‌های بی پروای او نه تنها بازار‌ها را سقوط داده، بلکه به طور نامتناسبی به خانواده‌های کارگری آسیب خواهد زد.»

لیست کامل تعرفه‌های ترامپ بر ۱۳۵ کشور