انتخابات زود هنگام دوره چهاردهم ریاستجمهوری و اعلام کاندیداهای تایید صلاحیت شده باعث شده تا مردم یک بار دیگر در مورد خواستها و دغدغههای خود حرف بزنند. اینکه چه انتظاری از رییسجمهور جدید دارند و چه توقعاتی از کابینه احتمالی او. اگر بخواهیم به دور از هر گونه تعصب در مورد دولت سیزدهم اظهارنظر کنیم باید بپذیریم که این دولت هم مانند تمامی دولتهایی که روی کار آمدند و رفتند مشکلات قابل توجهی داشت. ضمن اینکه در دوران دولت سیزدهم کاهش ارزش پول ملی از یک طرف و تورم افسارگسیخته از سوی دیگر باعث شد تا مردم دوران سختی را پشت سر بگذارند. در واقع همهچیز از زمان پاندمی کرونا شروع شد و اقتصاد کشور بر اثر این همهگیری و لاک دانهای پی در پی ضربههای شدیدی خورد که حتی با گذشت سه سال از آن موقع هنوز هم چرخهای اقتصاد به حرکت نرمال خود بازنگشتهاند. بروز چنین مشکلاتی در جامعه آسیبها و ناهنجاریهایی را نیز در پی داشت. از سوی دیگر فاصله گرفتن مسوولان از مردم و بی توجهی به خواست و نظر آنها و تفاوت فاحش میان اولویتهای مردم و مسوولان باعث شد تا هیچگاه رضایت حداکثری مردم درباره فعالیت دولتمردان جلب نشود. اما این مشکلات همیشه و در تمام دولتها وجود داشته تنها شدت و ضعف آنها با یکدیگر فرق میکند. اما حالا که قرار است دولتی تازه نفس سر کار بیاید بدون اینکه بخواهیم در مورد یک کاندیدای خاص صحبت کنیم باید به این مساله اشاره کرد که توجه به خواست و نظر مردم باید بیش از گذشته در دستور کار دولت قرار گیرد. از سوی دیگر بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم میتواند به بهبود دیگر مشکلات موجود در جامعه از آسیبهای اجتماعی گرفته تا عملکرد دستگاههای مرتبط با مردم کمک کند. افراد اگر در جامعه از رفاه نسبی برخوردار باشند بالطبع آمار بزههای اجتماعی کاهش پیدا میکند. در نتیجه امید به آینده افزایش یافته و باعث میشود آمار ازدواج و فرزند آوری نیز سیر صعودی داشته باشند. مادامی که مردم از مشکلات معیشتی و اقتصادی رنج ببرند و دورنمای آینده شان مه آلود باشد، نمیتوان انتظار داشت که جامعه رو به پویایی حرکت کند.
زیرساختها باید اصلاح شوند
به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل ،علیرضا منتخبی، تحلیلگر مسائل اجتماعی در این باره میگوید: مساله مهمی که باید در دستور کار دولت جدید قرار بگیرد بهبود و اصلاح وضعیت زیرساختهایی مانند بهداشت و درمان، آموزش و از همه مهمتر آموزش و پرورش است. متاسفانه طی سالهای گذشته مسوولان این حوزهها بیشتر از اینکه به دنبال رفع مشکلات باشند به دنبال تبلیغ دستاوردهایی بودهاند که البته نمود بیرونی هم نداشتند و همین مساله باعث شده بود تا مردم اطمینان خود را به آمارهای رسمی از دست بدهند. او میافزاید: مثلا در حوزه بهداشت و درمان نه تنها وزیر بهداشت هیچ اعتقادی به وجود مشکلات در این حوزه نداشت که مدام در مورد دستاوردهایی حرف میزد که مردم آن را در زندگی روزمره شان لمس نمیکردند. در حالی که بیماران خاص در مقابل وزارت بهداشت دست به تجمع میزدند و از نبود دارو و گرانی آن شکایت داشتند وزیر بهداشت میگفت که وضعیت منابع دارویی کشور بسیار خوب است. منتخبی اظهار میکند: در حالی که وزیر بهداشت از افتتاح بیمارستانهای مختلف در کشور خبر میداد حتی در کلانشهری مانند تهران بیمارستانهای دولتی به دلیل کمبود پرسنل کادر درمان توان ارایه خدمات مناسب به بیماران را نداشتند این تناقضها باید از بین برود تا مردم بتوانند اعتماد کنند و پای کار بیایند.
در حوزه آموزش هم نیازمند تغییر اساسی هستیم
این تحلیلگر مسائل اجتماعی در ادامه به مشکلات موجود در حوزه آموزش و پرورش اشاره کرده و میگوید: متاسفانه در این حوزه هم شرایط چندان مناسب نیست از یک طرف ما با افزایش جمعیت دانشآموزان بازمانده از تحصیل مواجه هستیم که اکثر آنها به دلیل عدم توانایی در تامین هزینههای تحصیلی مجبور به ترک مدرسه شدهاند و از طرف دیگر نارضایتی فرهنگیان از وضعیت رتبه بندی را داریم. او میافزاید: از یک سو با افت تحصیلی شدیدی بین دانشآموزان مواجه هستیم و از طرف دیگر وزیر آموزش و پرورش مدعی الگوی جهانی بودن آموزش کشور میشود. اینجا هم باز تناقض بیداد میکند و یکی از کارهای مفیدی که رییس دولت جدید میتواند انجام دهد مبارزه با این تناقضهاست. در واقع رییس دولت موظف است وزرای خود را مجبور به پاسخگویی در مقابل مردم کند.
قانون جوانی جمعیت
با وام تشویقی به مقصد نمیرسد
علیرضا منتخبی در بخش دیگری از سخنانش به قانون جوانی جمعیت اشاره کرده و میگوید: بر خلاف تصور برخی مسوولان و نمایندگان مجلس که فکر میکنند با تصویب ارایه وامهای تشویقی میتوانند قانون جوانی جمعیت را در کشور به سر منزل مقصود برسانند تا زمانی که وضعیت معیشتی و مالی مردم بهبود پیدا نکند چنین مهمی عملی نخواهد بود.
او میافزاید: ریشه کنی فقر به صورت جدی باید در دستور کار قرار گیرد. با صدور ابلاغیه و دستور العمل نمیتوان فقر را در جامعه ریشه کن کرد بلکه باید تلاش کنیم با راهکارهای عملی و به شکلی که برای عموم مردم قابل لمس و درک باشد این کار را به انجام برسانیم.
قضاوت بیطرفانه از شرایط جامعه
یکی از مواردی که باید مد نظر قرار گیرد قبول کاستیهای موجود در جامعه است. اینکه بخواهیم نگاهی جانبگیرانه داشته باشیم و بگوییم همهچیز یا بد مطلق است یا خوب مطلق درست نیست. باید قبول کنیم یکسری اشکالات در نحوه اداره جامعه و برخورد با علتها و معلولهای مشکلات اجتماعی وجود داشته و وجود دارد. هیچ دولتی نمیتواند ادعا کند که در تمام دوره تصدیاش توانسته مشکلات اجتماعی را به صفر برساند.
مصطفی اقلیما، پدر علم روانکاوی ایران با بیان این مطالب اظهار میدارد: اکثر آسیبهای اجتماعی معلول علتی به نام فقر هستند. پس اگر قرار باشد کاری مثبت در زمینه رفع این آسیبها صورت گیرد قبل از هر چیز باید مشکلات اقتصادی در جامعه به حداقل برسد. مساله اینجاست که ما نباید مسائل موجود در جامعه را از هم تفکیک کنیم، همهچیز زنجیروار به هم متصل است.
اقلیما به تجارت نیوز میگوید: به عنوان مثال نمیتوانیم بدون توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی تنها به فکر حل مسائل اجتماعی باشیم، تمام اینها در جایی با هم تلاقی پیدا میکنند. همانطور که فقر میتواند علت بسیاری از آسیبهای اجتماعی باشد در مورد مشکلات رفتاری و خشم فروخورده در جامعه هم چنین اصلی حاکم است. جوانان باید امکان ابراز وجود داشته باشند و به این ترتیب میتوانند در تعامل با مسوولان گامهای مثبتی بردارند.
او در ادامه به مساله امیدواری در بین افراد جامعه اشاره میکند و میافزاید: این مساله که افراد بتوانند دورنمای واضحی از آینده خود داشته باشند بسیار مهم است. ایجاد حس امنیت و امیدواری در افراد جامعه تنها از طریق شعار و وعده دادن امکانپذیر نیست باید راهکارهای عملی در این زمینه اندیشیده شود تا مردم بتوانند تلاش مسوولان را برای بهبود وضعیت زندگیشان ببینند و درک کنند.
شایستهسالاری مهمترین اصل است
این آسیبشناس در بخش دیگری از صحبتهای خود به مساله شایستهسالاری اشاره میکند و توضیح میدهد: یکی از کارهایی که رییس دولت آینده باید مد نظر قرار دهد بحث شایستهسالاری است. به کار گرفتن افراد توانمند در زمینههای مختلف و تصدی این افراد بر مشاغل حساس باعث میشود هدفگذاریها بهدرستی انجام شود. کسانی باید در مسند شغلهای مهم قرار بگیرند که توانایی تجزیه و تحلیل مشکلات و خواستها و اولویتهای اکثریت جامعه را داشته باشند.
او ادامه میدهد: نمیتوان با وعدههای کلی مردم را به آینده امیدوار کرد. متاسفانه در شرایط کنونی مساله معیشتی یکی از مهمترین مسائلی است که مردم با آن دستوپنجه نرم میکنند و متاسفانه کارهایی که تا به حال انجام شده نتوانسته گشایش چندانی ایجاد کند. پس توجه به همه ارکان و در نظر گرفتن دغدغه اکثریت جامعه مسالهای است که رییس دولت آینده باید بهطور جدی مد نظر داشته باشد.
آسیبهای اجتماعی
ترکیب راهکارهای بلندمدت و کوتاهمدت
مصطفی اقلیما درباره چگونگی عملکرد مسوولان برای رفع مشکلات موجود در جامعه میگوید: باید راهکارهای کوتاهمدت و بلندمدت با هم ترکیب شوند و همزمان در دستور کار قرار گیرند. به عنوان مثال ما وقتی در مورد آسیبی مانند کودکان کار صحبت میکنیم تنها اجرای طرح ضربتی برای جمعآوری این کودکان نمیتواند راهحل این معضل باشد بلکه باید در کنار طرحهای ضربتی برنامهریزی بلندمدت برای ساماندهی این کودکان و رفع مشکلات آنها مد نظر باشد.
او میافزاید: به هر حال امیدوارم رییسجمهور جدید با مد نظر قرار دادن انتظارات مردم از مسوولان و توقعات به جا و بر حق آنها بتواند به بهبود شرایط کشور کمک کند و مردم هم بتوانند در کنار دولت و همراه با او به پیشرفت و تعالی کشور کمک کنند. بی توجهی به آسیبها و مسائل اجتماعی میتواند در بلندمدت باعث بروز ناهنجاریهای اجتماعی شود و این امر باید از هم اکنون مورد توجه نامزدهای انتخاباتی باشد.
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع