ابراهیم جعفری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت : دکتر آهنگ کوثر پس از چند دهه مجاهدت علمی در زمینه تأمین آب و برجای نهادن مُدلی به نام آبخوان داری در راستای توسعه پایدار کشاورزی ایران ، در اولین روز آبان ۱۴۰۳ از خاکیان گسست و به افلاکیان پیوست.
قرار بود هفتم آذر ۱۴۰۳ همه دوستدارانش در شیراز گردهم آیند تا شکوهمندترین مراسم نکوداشتش را به چشم ببیند اما…
در ویژه نامه مجله «طبیعت ایران» سال ۱۳۹۹، در باره زندگی او نوشته شده: «آهنگ کوثر انسان عجیبی است. این عجیب بودن را پدرش همان هشتاد واندی سال پیش دریافته بود! وگرنه چرا باید نامی غیرمتعارف با حال و هوای آن روزگاران را برای فرزندش انتخاب می کرد؟»
در این نشریه از قول او آمده است: «ما در پی ایجاد یک آرمان شهر کویری هستیم».
محمد درویش کنش‌گر فعال محیط زیست در وصف دکتر کوثر نوشت: «او یکی از ایرانی ترین فرزانه های روزگار ماست که می شناختم؛ مردی که عاشقانه سرزمین مادری اش را می ستود و هرگز حاضر نشد به ایران پشت کند. او با وجود آن که همه مدارج تحصیلی خود را از معتبرترین دانشگاه های ایالات متحده آمریکا اخذ کرده بود؛ اما زندگی مرفه و پیشنهادهای مدیریتی فریبنده را نپذیرفت و زندگی در یک کانکس را در بیابان های گربایگان فسا به منظور اجرای پروژه اش ترجیح داد تا به ما نشان دهد راه پایداری اندوخته های آبی کشور از مسیر آبخوان داری می گذرد نه سدسازی.
آبخوان ها، لایه‌های زیرزمینی هستند که آب در آن‌ها جمع‌آوری و ذخیره می‌شوند.
او در این راه تا آنجا موفق بود که برنده جایزه جهانی قهرمان آب توسط سازمان ملل متحد شد و جنگلی باورنکردنی در بیابان های فسا آفرید و بیشتر از هر ایرانی دیگری برای حفظ موجودیت گنجینه های زیرزمینی آب ایرانیان تلاش کرد».
دکتر کوثر معتقد بود در ایران بیش از ۱۴ میلیون هکتار زمین های بسیار مناسب برای آبخوان داری وجود دارد. دست کم ۴ میلیون هکتار از دیم زارهای ما می توانند از آبیاری سیلابی همزمان با تغذیه مصنوعی آبخوان ها بهره برند. در یک چهارم سطح خشکی ایران، جای خالی برای انباشتن ۵۰۰۰ کیلومتر مکعب ؛ یعنی بارندگی میانگین ۱۱ سال در ایران جا داریم و ارزش فضای خالی آبرفت های ما بر اساس دلار آمریکایی سال ۱۳۹۴ افزون بر ۱۲ تریلیون بود.
از یاد نبریم که سی هزار کاریز متروکه داریم که بنای آن ها بر پایه ارزش دلار آمریکایی سال ۱۳۹۴، بالغ بر ۵۰ میلیارد می گردید.
دکتر کوثر معتقد بود که با آبخوان داری و آبخیزداری می توان کشور را از کم آبی و بحران غذا نجات بخشید. هزینه آبخوان داری بسیار کمتر از سدسازی است؛ اما افسوس که تا کنون اندیشه های ژرف و والای آن مرد بزرگ مورد توجه سیاستمداران قرار نگرفته است.
دکتر کوثر باور داشت که سیل نفرین و بلا نیست، بلکه نعمت و فرصت برای سیراب نمودن زمین تشنه ایران و جلوگیری از فرسایش خاک ارزشمند آن است. بر این اساس « اجرای طرح های کوچک آبخوان داری، یکی از سبزترین دانش ها و فنون بومی برای توسعه پایدار در کنار روستاها و مصرف بخردانه آب است که می تواند در وارونه کردن روند مهاجرت به سوی شهر ها موثر باشد؛ از این رو آبخوان داری را گزینه ای منطقی در برابر بنای سد های بزرگ می دانست» که باید فرهنگ آن را در جامعه نهادینه کرد.
زندگی دکتر کوثر وقف آرمانی شد که ده‌ها سال از زمانه خود جلوتر بود و برای جماعت فن‌سالار حاکم، «آهنگ»اش ناموزون و گوش‌خراش بود؛ اما آثار مشهود اجرایی کردن نظریاتش به ما آموخت که با احترام به قوانین طبیعت، می‌توان در دل کویر هم «کوثر» به ارمغان آورد.
دکتر کوثر به عنوان یک دانشمند مسئول، در طی سال های متمادی که با صبر و بردباری فراوان همراه بود، با بیابانی خشک در منطقه گریبایگان فسا آنچنان مأنوس گشت که توانست سیل ” ظاهراً بلا و مصیبت ” را با پخش روی آبرفت های درشت دانه در ریگزارها، به آرامشی حیات بخش در جهت احیاء اکوسیستم و تنوع زیستی و … فراخواند و بارقهٍ امیدی برای نسل حال و آینده در جهت مبارزه با خشکسالی به وجود آورد.
از او این جمله به یادگار مانده است که می تواند چراغ راه باشد: «خدای را سپاسگزارم که نعمت های بی کران سیلاب و آبرفت درشت دانه را به ما ارزانی داشته است».
دکتر کوثر دانشمندی فرزانه و آگاه بود که با عشق و علاقه‌ای وافر به میهن، تمام عمر خود را وقف خدمت به این آب و خاک کرد. او نه تنها دانشمندی برجسته، بلکه هنرمندی بود که با قلم و اندیشه خود، سیمای زیبایی از ایران را به تصویر کشید.
اگرچه فقدانش ضایعه است؛ اما امیدوارم بتوانیم خدمات ارزنده و فرانسلی او را با نگاه «ملی» بسنجیم و از راهکارهای علمی و مسیر سختی که در راه رسیدن به اهدافش پیمود، بیاموزیم و چراغ راه آیندگان سازیم.
آهنگِ دلسوزانه‌اش برای سرزمین عزیزمان پایدار، کوثر زیست محیطی اش جاودان و راه سبزش پررهرو باد!»
مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.
ع
