عشقی در لبه پرتگاه!

سازمان بورس از سال ۹۹ تا به امروز روسای زیادی به خود ندیده و مجید عشقی تنها رییسی که توانسته در دو دوره ریاست سازمان بورس را برعهده بگیرد که به عقیده برخی کارشناسان در این مسیر چندان موفق نبوده است.

مجید عشقی، رییس سازمان بورس ۲۱ مهر ماه ۱۴۰۰ با حکم شورای عالی بورس، رییس هیات‌مدیره سازمان بورس و رییس سازمان انتخاب شد.همچنین در روز ۲۰ فروردین ماه و در جلسه شورای عالی بورس موافقت شد که وی مجدد در یک دوره جدید بالاترین مقام اجرایی سازمان بورس را داشته باشد.

درحال حاضر بورس که پیش از سال ۹۹ محلی سالم برای سرمایه‌گذاری بود به کوره سرمایه‌سوزی تبدیل شده است. البته این شرایط در‌حالی رخ داد که رشد اقتصادی و تورم کشور در تمام این چهار سال تاحدودی مثبت بود و انتظار می‌رفت بخشی از این رشد خود را در بازار سرمایه نشان دهد.

    به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل   ، در سال‌های گذشته مجید عشقی و تیم همراه او به جای پذیرش وظایف و مسوولیت‌های خود همواره در پی آن بودند که نابسامانی بورس را گردن دیگر بخش‌های اقتصادی کشور بیندازند. روزی وضعیت بورس به دنبال خروج خودرو از بورس کالا به گردن وزارت صمت انداخته می‌شد و روزی دیگر گواهی سپرده خاص با سود ۳۰ درصد، عامل اصلی ریزش معرفی می‌شد. جالب اینجاست که دلالان و سفته بازان بورسی که به دلیل شرایط بد بازار از دنبال‌کنندگان بالایی برخوردار بودند هم، همکلام و به نظر هماهنگ با مسوولان سازمان بورس همین مسائل را به عنوان دلایل ریزش بازار تکرار می‌کردند.

از سوی دیگر برخی از تصمیمات به صورت نادرست اجرایی شده است و نتوانسته تاثیر مثبت و درستی روی بازار بگذارد. برای نمونه گواهی سپرده خاص در اوایل بهمن سال اخیر با دستور بانک مرکزی اجرایی شد و هدف اساسی آن نیز کنترل و مدیریت منابع برای پروژه‌های خاص بود. تصمیمی که به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی می‌توانست اقتصاد کشور را تاحدود زیادی نجات دهد، اما آن سوی ماجرا مخالفین سر سختی نیز بودند که عقیده داشتند این اوراق می‌تواند به تولید‌کنندگان ضربه بزند و درنهایت بازار سرمایه دچار نزول و سقوط شود. اما مساله اینجاست که در زمان وجود نقدینگی انتشار به اندازه اوراق زیانی برای بازار ندارد اما در روندهای نزولی می‌تواند در ابتدا به صورت روانی سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار دهد و به نوعی وضعیت بازار را وخیم کند.

یکی از این مخالفان، مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بود. عشقی به حدی انتشار اوراق ۳۰ درصدی را مشکل بزرگی برای بازار بورس می‌دید که در برنامه تلویزیونی صف اول در فروردین امسال به انتقاد آن پرداخت: «تصمیمات اتخاذ شده در دستگاه‌های مختلف اقتصادی بدون درنظر گرفتن اثرات آن بر سایر بخش‌هاست، اثر سود بانکی ۳۰ درصد شدید است که سال گذشته آن را در بورس تجربه کردیم. وقتی سود بانکی روی ۳۰ و ۳۵ درصد باشد، سایر سرمایه‌گذاری‌ها کمتر خواهند بود.»

این انتقاد درحالی بود که بازار آن زمان وضعیت فاجعه‌باری نداشت و رییس سازمان بورس نیز می‌توانست با تصمیم‌گیری مکمل اجازه ندهد که بازار سقوطی عمیق و شراط نابسامانی را تجربه کند.

باید توجه داشت که اثر وضعی و کوتاه‌مدت انتشار این گواهی بر بازار سرمایه قابل انکار نیست اما این موضوع به این معنی نیست که ضعف‌های اجرایی و سیاستی رییس سازمان بورس صرفا به عملکرد بقیه سازمان‌ها مرتبط باشد. حالا همه‌چیز برای دولت چهاردهم آماده است که جای مدیران کارشناس و لایق را با مدیران بهانه‌گیر که اهالی بازار سرمایه هم دل خوشی از آنها ندارند، عوض کند.

رییس بعدی سازمان بورس چه کسی خواهد بود؟

پیش از این هر بار که شایعه برکناری مجید عشقی به گوش می‌رسید افراد جایگزین نیز مشخص می‌شدند مانند محمد فطانت، ابوذر سروش، محمدرضوانی‌فر و علیرضا ناصرپور. حتی برخی شایعه‌ها در برخی کانال‌ها و سایت‌ها نیز میثم فدایی و عبده تبریزی را به عنوان جایگزین مجید عشقی نام برده بودند.

پس از انتخاب مسعود پزشکیان و قبل از انتخاب وزیر اقتصادی و دارایی نام افرادی همچون بهرنگ اسدی و دهقان دهنوی به گوش می‌رسید. چندی پیش از اسامی محمدرضا پور ابراهیمی، سعید اسلامی بیدگلی و محمود گودرزی نیز به عنوان رییس احتمالی سازمان بورس نام برده شده بود. روزهای اخیر نیز نام فرهاد حنیفی در برخی رسانه‌ها به عنوان گزینه پیشنهادی همتی برای ریاست سازمان بورس منتشر گردیده است. همچنین نام بابک ابراهیمی و محسن خدابخش مطرح است.

بازار از دریچه معاملات

در معاملات دومین روز کاری هفته یعنی دوشنبه، شاخص کل بورس تهران ۱۰ هزار و ۹۸۷ واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۶۳ هزار و ۲۷۷ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با افزایش هزار و ۷۱۷ واحدی در رقم ۶۴۳ هزار و ۵۸۷ واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس ۴۰ واحد رشد کرد و به رقم ۲۰ هزار و ۹۰۷ واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش ۲۳۹ واحد به سطح ۱۱۰ هزار و ۷۹۳ واحد رسید.

روز دوشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای چهارمین روز معاملاتی متوالی منفی شد و ۲۰۴ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. روز گذشته نماد وبملت بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن ۲۴ میلیارد تومان بود. پس از بانک ملت، نمادهای فولاد، خساپا، خزامیا و خودرو بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای فزر، شتران، تاپیکو، ونوین و تایرا تعلق داشت.

روز گذشته نمادهای فملی، فولاد و تاپیکو نمادهای سبزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در رشد شاخص کل بورس داشتند. در سوی دیگر نمادهای اخابر، فولاژ و شاراک نمادهای قرمزپوشی بودند که بیشترین اثر منفی را بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نمادهای فزر، حسینا و آریا بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص کل داشتند و نمادهای فجهان، ددانا و فرابورس بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس نیز نماد ذوب بیشترین تراکنش را داشت و فولاد و شستا در رتبه‌های بعدی بیشترین تراکنش قرار گرفتند. در فرابورس نیز خنور، فزر و حسینا بیشترین تراکنش را داشتند.

روز گذشته ارزش معاملات خرد سهام با رشد اندک یک درصدی نسبت به روز شنبه به رقم ۲ هزار و ۶۲ میلیارد تومان افزایش یافت. در معاملات روز مذکور نیز نماد میدکو بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن ۱۵۶ میلیارد تومان بود. پس از میدکو، وامید بیشترین ارزش معاملات را داشت و فولاد رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد وبملت و فزر در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند. در حجم معاملات نیز سهام ذوب با تعداد ۷۸۳ میلیون و ۳۹۴ هزار و ۳۱۴ سهم در صدر قرار گرفته است. شستا در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به میدکو تعلق داشت. دو نماد وبملت و فولاد نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.

در معاملات دوشنبه، ۱۴۵ نماد صف خرید داشتند و ۲۰۲ نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۴۶درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۴۱۹ میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش ۲ درصدی به رقم ۴۳۵ میلیارد تومان رسید.