به گزارش اقتصاددان به نقل از دنیای اقتصاد ، بررسیها نشان میدهد در شرایط فعلی مشکلات عظیم کشور تنها در صورتی شانس حل شدن دارند که همه ارکان نظام سیاسی کشور، اراده کامل و تمامعیار خود را، بر حل آنها متمرکز کنند و الزامات آن را پذیرا باشند. مسعود نیلی، استاد دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف، در دو مقاله به بررسی مهمترین معضلهای نظام حکمرانی کشور و راهکارهای امکانپذیر برای آن پرداخته است. او در این مقالهها اشاره میکند که دو گروه مانع بر سر راه چنین دولتی، ذینفعان رانتی وضع موجود و خشکسرانی هستند که هیچ انعطافی را برنمیتابند. همه باید این آخرین شانس را دریابند. این یک اتمام حجت تاریخی است. متن کامل این دو مقاله، در شماره اخیرهفتهنامه «تجارت فردا» درج شده است.
نیلی در مقاله خود از بلندترین ارتفاع «نظام حکمرانی» به عنوان «یک کل»، به مسائل کشور نگاه میکند. چرا که به نظر میرسد حل مسائل مهم کشور تنها از نگاه در چنین ارتفاعی امکانپذیر خواهد بود. مهمترین سوالات در رابطه با وضعیت حکمرانی کشور از منظر این مقاله عبارتند از:
۱- «خطیرترین» مسائل کشور که یا «آینده سرزمینی» ما را دچار چالش میکنند یا «پایداری جامعه» را مورد تهدید قرار میدهند و از اینرو لازم است از منظر اعمال «اصلاح راهبردی» یا «اصلاح رویکرد» به طور ویژه مورد توجه نظام حکمرانی قرار گیرند چیست؟
۲- آیا میتوان از میان مسائل ذکرشده، حیاتیترین و درنتیجه مهمترین آنها را مشخص کرد؟ اگر پاسخ به این سوال مثبت است، آن کدام مساله است؟
۳- آیا حیاتیترین مساله، فوریترین مساله نیز هست؟ به این معنی که باید بیدرنگ، بر حل آن متمرکز شد؟ یا برعکس، حل این مهمترین مساله، نیازمند فراهم آوردن مقدماتی است که مستلزم حل مسائلی دیگر است. به عبارت دیگر، آیا میتوان پرداختن «راهبردی» و نه «سیاستی» به مسائل خطیر کشور را، به نحوی که توضیح خواهم داد، در یک امتداد طولی ترسیم کرد؟
پاسخ نیلی در رابطه با سوال نخست این است که نظام حکمرانی در مرکز یک قاب سهضلعی قرار دارد که در هر راس این سهضلعی، یک «خوشه» بسیار بزرگ و مهم از مشکلات کشور قرار گرفته است. در راس اول این سهضلعی، مجموعه هولناک ناترازیهای مالی و زیستمحیطی کشور قرار گرفته است. بودجه و نظام بانکی و صندوقهای بازنشستگی، با ناترازیهایی در مقیاس بزرگ، میانگین تورم را به دو برابرِ مقدار تاریخیِ بلندمدت خود رساندهاند و ناترازی انرژی و آب و ویرانگری در زیستبوم، آینده سرزمینی ایران را در معرض مخاطره جدی قرار داده است. در راس دوم مثلث، وضعی